خنده‌های آخر شب مخاطبان بدرقه راه بازیگران

برای تهیه گزارش از سرصحنه تصویربرداری مجموعه تلویزیونی «مامور بدرقه» که توسط اسماعیل عفیفه درحال تهیه و پخش است به محل فیلم برداری آن در محله پونک رفتم.
پس از هماهنگی با سعید عباسی برنامه ریز مجموعه راهی محل تصویربرداری شدم.
در مسیر رفت به محل تصویربرداری سوالات بسیاری بر ذهنم نقش بسته بود و نمی دانستم که آیا می توانم پاسخ این سوالات را پیدا کنم یا خیر. با گذشت چند روز از ماه مبارک رمضان گروه همچنان درحال تصویربرداری هستند که همزمان با آن شاهد پخش این مجموعه تلویزیونی هم هستیم. برایم جای سوال است که با گذشت چندین روزاز ماه رمضان و با وجود فرصت یک ساله به منظور تولید سریالهای مناسبتی، چرا باید همیشه دقیقه ۹۰ اقدام به ساخت سریال های مناسبتی کنیم درهمین فکر بودم که ناگهان چشمم به کوچه پونه ۲ شرقی افتاد. پیاده شدم. بنا به آدرسی که در دست داشتم باید مسافتی تا انتهای کوچه را طی می کردم. از دور کسی را می بینم که اشاره می کند جلوتر نیایید. سریع خود را پشت یکی از تیربرق ها پنهان می کنم.
«افشین شاد و خرم به طرف منزل می آید ناگهان با مشاجره مادر و پسری روبرو می شود...»
کات...
«خانم شما چرا زود از خانه خارج می شوید» یک بار دیگر تمرین می کنیم... این جملات را از زبان سعید سلطانی کارگردان مجموعه تلویزیونی «مامور بدرقه» می شنوم که با آرامش خاصی که دردرونش حاکم است به خانم بازیگر گوشزد می کند. از دور شاهد تمرین شان بودم. وقفه چند ثانیه ای درکارشان ایجاد می شود که در این فاصله چندثانیه ای «روزبه سجادی» دستیاریک کارگردان اشارهای می کند تا سریع و دراین فاصله خود را به پشت دوربین برسانم. سلام واحوالپرسی می کنم و پس از معرفی خود کارم را آغاز می کنم. محل لوکیشن دقیقا به فاصله چند کوچه با امامزاده عینلی، زینعلی قرار داشت. خانه ای دو دهنه که در انتهای کوچه قرار داشت و یک درب آن رو به کوچه پونه ۲ شرقی و یک درب آن رو به کوچه پونه ۶ باز می شد. وزش باد نیمه شدید تا حدودی تعللی در کار گروه ایجاد کرده بود چرا که با وزش باد گردوخاک زیادی به پا شده بود و گروه ناچار بودند هر چنددقیقهای کوچه را آب پاشی کنند تا گردوخاک جلوی دوربین پیدا نباشد.
سعید سلطانی درجای خود پشت دوربین مستقر می شود تا جز» به جز» سکانس را بررسی کند. افشین در آن سوی کوچه منتظرحرکت از سوی کارگردان است. «روزبه سجادی» با بیسیمی که دردست دارد آماده است تا با اشاره دست «سعید سلطانی» دستورحرکت خانم بازیگر را از حیاط به بیرون صادر کند. رفلکتوری هم به منظور تنظیم کردن نورخورشید و گرفتن رفله ای خورشید در قسمت بالای فضای لوکیشن قرار داده شده است. همه چیز آماده بود.
«صدا... حاضر .... ضبط» از سوی سعید سلطانی شنیده می شود.
افشین شاد وخرم به طرف منزل می آید که ناگهان خروس بی محل یک لحظه از خانه به بیرون می پرد و سکانس را خراب می کند. سعید سلطانی چاره ای جز کات دادن را ندارد و این سکانس مرتبه ای دیگر تکرار می شود.
پس از چند برداشت سکانس گرفته می شود.
سکانس بعدی قراراست در کوچه کناری تصویربرداری شود به همین دلیل دوربین و دیگر تجهیزات به آن کوچه مورد نظر منتقل می شود. در این فاصله سعید سلطانی به همراه «محسن طنابنده» برای پیداکردن مکانی دیگر به چند کوچه آن طرف می روند.
گروه همچنان مشغول هستند. به داخل خانه می روم. خانهای ویلایی نسبتا کوچک دوطبقهای. اتاقی که پنجره اش روبه حیاط باز می شد، به اتاق گریم اختصاص داده شده بود ودر یکی از دو اتاق تودرتو دیگرخانه فرشی پهن شده که به منظور خواندن نماز و استراحت عوامل گروه روزه دار مجموعه تلویزیونی «مامور بدرقه» تعیین شده بود.
فشردگی در کار به دلیل صرفهجویی در هزینه‌های کار است
به اتاق گریم می روم. زهره مجابی بازیگر پیشکسوت تئاتر و تلویزیون ایفاگر شخصیت «ماهرخ; مادرافشین» درحال گریم شدن بود. دقایقی کوتاه گپی کوتاه می زنم چرا که تا چنددقیقه دیگر باید سرسکانس حاضر باشد. وی با اشاره به فشردگی کارهای صداوسیما گفت: کارهای صداوسیما فشرده هستند و همیشه در دقیقه ۹۰ کار را آغاز می کنند. وی افزود: استرس همیشه و درهمه کارهای مناسبتی و غیرمناسبتی وجود دارد. بازیگر شخصیت «ماهرخ; مادرافشین» تصریح کرد: بطورحتم نتیجه کار بدون استرس متفاوت از کاری است که به شدت استرس در آن حکم فرماباشد. وی عنوان کرد:۱۶ قسمت کار تا قبل از پخش آماده بود به این معنا که بیش از یک سوم کار انجام شده بود و مشکلی به آن صورت به لحاظ استرس و فشردگی در کار نداشتیم. مجابی یادآورشد: کارهای سینما و تلویزیون به دلیل این که هزینه بردارهستند، همیشه سعی می شود در کمترین زمان ممکن کار ساخته و به مرحله پخش برسد. این بازیگر پیشکسوت تصریح کرد: برای ایفای نقش ماهرخ گاهی اوقات پیشنهاداتی را جهت جذاب شدن نقش به آقای سلطانی کارگردان مجموعه ارائه می کردم و او هم براساس آن چارچوب کلی می پذیرفتند، مشکلی در این زمینه نداشتم و همهچیز با همفکری و تعامل حل می شد.
وی افزود: ماهرخ فاصله زیادی با «زهره مجابی» دارد و من تنها سعی کردم همانی باشم که در فیلمنامه قید شده است. ایفاگر نقش «ماهرخ; مادرافشین» گفت: فشردگی در کار دلایل مختلفی می تواند داشته باشد که ممکن است به مشکلات تهیهکننده مربوط شود که کارکمی دیرتر آغاز شود.
لحظاتی بعد زهره مجابی دعوت به سکانس می شود و دیگر چارهای جز به اتمام رساندن مصاحبه ندارم. از اتاق گریم خارج می شوم. راهرویی که منتهی به دواتاق تودرتو می شود، به داخل می روم. مبلمان چرمی سفیدی که نصفی از اتاق را پوشانده بود.
● تمام حرفها در نقشها نهفته است
کیانوش گرامی و جوادرضویان در دو مبل مجزا نشسته و مشغول صحبت بودند. باید منتظر می شدم تا صحبتهای شان به پایان برسد. پس از اتمام صحبت های شان باب گفت وگو را با این دو بازیگر آغاز می کنم. تمایلی برای گفتوگو نشان نمیدهند. جواد رضویان معتقد است که حرفی برای گفتن درباره بازیگری وجود ندارد و همه حرفها در نقشش نهفته است که مخاطب باید خود مضمون این حرف ها را در نقشش جستجو کند. وی افزود: اگر کم و کاستی در کار وجود دارد مقصر من بازیگر هستم و اگر هم به امید خدا کار با موفقیت روبرو شد نتیجه زحمات تکتک عوامل گروه است. رضویان حرف زدن دررابطه با نقشش را توجیه دانست و تصریح کرد: اگر بخواهم درباره نقشم حرف بزنم باید توجیه کنم بنابراین حرفی نزنم بهتر است زیرا اهل توجیه کردن کاری نیستم. این بازیگر اظهار کرد: اگر حرفی بوده در این ۱۵ سال بیان کردم پس بهتر است دیگر حرفی نزنم.
کیانوش گرامی که یکی دیگر از بازیگران اصلی مجموعه تلویزیونی «ماموربدرقه» است، اظهار داشت: وقتی بازیگرانی که نقش شان مهم تر از من است، حرفی برای گفتن ندارند من باید چه بگویم پس من هم سکوت اختیار می کنم.
بیش از این دیگر نمی توانستم مزاحم شان باشم بنابراین اتاق را به بیرون از خانه ترک می کنم.
سعید سلطانی یا در حین مطالعه فیلمنامه بود یا مشغول پیدا کردن فضای مناسب برای سکانس مورد نظر. از مصاحبه با وی ناامید شده بودم البته کاملا حق را به وی و گروهش می دادم اما چارهای برای مصاحبه با وی برای تکمیل گزارشم نداشتم. نزدیک به ۳۰ دقیقه منتظر سعید سلطانی کارگردان مجموعه تلویزیونی «مامور بدرقه» بودم تا در فاصلهای کوتاه دقایقی از وقتش را نصیب گفت و گویم کنم. بلاخره موفق شدم و اجازه گفت وگو با وی صادر شد. سعید سلطانی با اشاره به زمان پایانی کار گفت: این مجموعه تلویزیونی در ۲۵ قسمت آماده می شود و پیشبینی می کنم که کاررا تا ۵ مهر به پایان برسانیم. وی افزود:همه کارهایی که درسازمان صداوسیما ساخته می شود مشمول قوانینی است که در برآوردها، بررسیها و ممیزی ها انجام می شود و تمامی کارهای مناسبتی و غیرمناستی حمایتهای مالی را به دنبال دارد. کارگردان مجموعه تلویزیونی «مامور بدرقه» تصریح کرد: به دلیل این که جایی برای برداشت کارهای تولید فیلم در مجموعه تلویزیون نداریم و طرف معامله ما مردم هستند به این معنا که مردم خانههایشان را اجاره می دهند و کوچه و پارکهای شان را در اختیار ما می گذارند تا داستانهایی که دررابطه با زندگی مردم عادی است، در آنجا تصویربرداری کنیم. وی افزود: کار سینما و تلویزیون در درجه اول نیاز به حمایت و کمک مردمی است و به دلیل این که برای به تصویرکشاندن این چنین موضوعاتی همچون شهرک سینمایی جایی برای تصویربرداری نداریم به ناچار باید از مردم کمک بگیریم و مردم نقش مهمی در این ماجرا دارند.
سلطانی کیفیت را اتفاقی ندانست و اظهار داشت: نتیجه مجموعهای که با حوصله و طمانینه تهیه و تولید می شود به طور حتم متفاوت از نتیجه کاری می شود که با شتابزدگی باشد. وی افزود: مساله این است که در مورد مجموعه های مناسبتی معمولا مدیران تلویزیون و برنامه سازان به این موضوع واقف هستند که باید فرصت به اندازه کافی وجود داشته باشد اما مشکلاتی که در تولید تلویزیون است این فرصت داده نمی شود که اشتباه مان ناشی از این شتابزدگی رهایی پیدا کند. این کارگردان تصریح کرد: در حال حاضر ماه رمضان را سپری می کنیم بلافاصله ماه محرم سپس دهه فجر و بعد ایام عید و... را در پیش رو خواهیم داشت و تلویزیون بطور دائم دچارشتابزدگی است. وی عنوان کرد: شبکه ها به دلیل این که قصدشان این است بهترین فیلمنامه، بهترین کارگردان و بهترین بازیگر را برای مجموعه های مناسبتی خود داشته باشند همیشه تعللی در کارشان ایجاد می کنند تا کارشان را دیرتر شروع کنند. سلطانی بروکراسی اداری یا فیلمنامه نویس را توجیهی بیش برای تعلل در کارهای مناسبتی دانست و گفت: اگراز امسال برای سال آینده سفارش کار بدهیم، فیلمنامه نویس هر اندازه هم کند باشد تا سال آینده این فیلمنامه آماده خواهد شد ومی توان از این شتابزدگی پرهیز کرد. وی ضمن موافق بودن با ایجاد کمیته ویژه برای برنامه های مناسبتی یادآور شد: اگر کمیته ای ویژه تحت عنوان کمیته ویژه مناسبتی تشکیل شود به طور حتم این عنوان بندی مسوولیت را بیش از گذشته مشخص می کند اما درحال حاضر گروه فیلم و سریال شبکه های مختلف سیما تلاش جدی را برای ارتقای کیفیت برنامه های مناسبتی تلویزیون دارند و گاهی اوقات ساعت ها طرح را مورد بررسی قرار می دهند.
● ایفای نقش در کارهای ویژه ماه مبارک رمضان سخت است
به دلیل ضیق وقت سوالاتم را به پایان می رسانم. کمی آن طرف تر «محسن طنابنده» بازیگر نقش افشین را می بینم که مشغول خواندن فیلمنامه است. خود را به او رسانده تا از این فرصت به دست آمده بهره بگیرم وگفت وگویی با وی انجام دهم.
محسن طنابنده پیش از این، تجربه بازی در «هندونه شب یلدا» و «استشهادی برای خدا» و چندین فیلم و سریال دیگر را دارد. اولین سوالی که از وی می پرسم، دررابطه با ویژگی های نقشش است که طنابنده خنده ای می کند و تنها پاسخش این است که نقش خوبی دارد. وی افشین را جوان خرده خلافکاری دانست و گفت: افشین جوان بدی نیست و بر اثر حادثه در جریانی می افتد که نمی توانم این جریان را کامل توضیح دهم زیرا سریال لو می رود.
وی با اشاره به سختی های کار یادآور شد: سختی کار برای تک تک عوامل از کارگردان و بازیگر گرفته تا گروه فنی و تدارکات. طنابنده اظهار داشت: اولین تجربه بازی در سریال مناسبتی را دارم کار بسیارسختی است چرا که هنوز فیلمنامه آن نامشخص است و معلوم نیست که داستان به چه سمت و سویی سوق پیدا کند و نمی توان نموداری برای تغییر شخصیت و تحول آن از پیش تعیین کرد و همچنین فرصت کافی برای پرداختن به کاراکتر وجود ندارد زیرا کار باید به سرعت آماده شود. ایفاگر نقش «افشین» کار در این سریال را جذاب دانست و معتقد است که در شرایط سخت هم می شود کار را خلاقانه ارائه کرد. وی عنوان کرد: امیرعباس پیام نویسنده این مجموعه تلویزیونی برای عقد قرارداد ۱۰ قصه داشت درواقع افشین محصول مشترک نویسنده، کارگردان و خودم بود.
«طنابنده» کار درایام ماه مبارک رمضان را سخت دانست و تصریح کرد: برخی از اوقات زمانی که آفیش هایم بلندمدت است بسیار سخت است و اذیت می شوم اما این سختی را هم دوست دارم. وی افزود: آقای سلطانی پیشنهاد پذیر و بسیار متدبرهستند و دست ما را برای اضافه کردن برخی از چاشنی ها به نقش بازگذاشتند و این امربه طور کامل قانونمند است. طنابنده اظهار داشت: افشین در متن کاراکتر چندان نقش شرینی نیست اما من سعی کرده ام که شیرین بازی کنم و بخشی از شیطنت محسن طنابنده را به افشین اضافه کنم.
ساعت را نگاه می کنم هنوز چهارساعت به افطار مانده بود اما همچنان گروه که گهگاهی عطش پیدا می کردند اما با توکل به خدا با انرژی مضاعفی کار را ادامه می دادند.
محل لوکیشن را درحالی ترک می کنم که تا حدودی توانستم پاسخ سوالاتم را پیدا کنم به این معنا که درصورتی می توان برای سریال های مناسبتی برنامه ریزی کرد که همه سازمان ها اعم از دولت و مردم با هماهنگی یکدیگر بتوانند کار مشترکی رابه نتیجه برسانند. به سرکوچه می رسم. چشمم به امامزاده عینلی، زینعلی می افتد. چشمانم را می بندم و در دل دعایی می کنم و سپس از آن امامزاده برای تک تک اعضای گروه آرزوی موفقیت می کردم.
● غایبان سرصحنه
بهاره رهنما قرار بود ساعت ۲۲به سر صحنه بیاید. سیروس گرجستانی هم از بد شانسی در روز مذکور قرار نبود سکانسی را بازی کند.
جواد رضویان به دلیل شوخی با فرزندش از ناحیه بینی آسیب دیده بود و با وجود اینکه اهل مصاحبه نیست وقتی دلیل زخم شدن بینی اش را جویا شدم این را به دلیل شیطنت دختر خردسالش عنوان کرد.

زینب رازدشت

منبع : روزنامه مردم سالاری