خطر در کمین ماست ؛غول خفته ای در کهکشان ما !

مرکز کهکشان ما – راه شیری - واقعا ساکت و آرام است. درحالی که بسیاری از کهکشانها ها دارای سیاهچاله ای فعال در مرکز خود هستند که پرتوهای قوی الکترو مغناطیس تابش می کنند و یا جتهای پر انرژی ماده از آنها به بیرون فوران می کند. ولی گویا سیاهچاله ی خاموش مرکز کهکشان ما نیز دارد خود را تکان می دهد!
۳۰۰ سال پیش، با یک فوران بزرگ، سیاه‌چاله‌ی مرکزی کهکشان راه شیری از خواب بیدار شد. این امر نشان می‌دهد که این سیاهچاله هم‌اکنون در دوران کم فعالیت خود به سر می برد.
چرا سیاه‌چاله مرکزی کهکشان ما اینچنین آرام است؟ دانشمندان دریافته‌اند که این سیاه‌چاله در گذشته فعال‌تر بوده است و شاید اکنون بعد از یک فوران بزرگ در دوران آرامش به سر می‌برد.
طرحی از کهکشانهایی با مرکز فعال که جت مواد از مرکز آنها به بیرون فوران می کند. (خدا را شکر که کهکشان ما فعال نیست، وگر نه هیچ گاه اینجا بوجود نمی آمدیم!)
داده‌هایی که از سال ۱۹۹۴ تا سال ۲۰۰۵ جمع‌آوری شده‌است، نشان می‌دهند که ابرهای گازی نزدیک سیاه‌چاله مرکزی در واکنش به تشعشع پرتو X که از محیط بیرون سیاه‌چاله می‌تابد به سرعت تابناک و سپس خاموش می‌شوند. وقتی گاز با حرکت مارپیچی به درون سیاه‌چاله فرو می‌ریزد، دمای آن تا میلیونها درجه زیاد می‌شود و شروع به تابش پرتو X می‌کند. هر قدر ماده بیشتری اطراف سیاه‌چاله باشد تشعشع پرتو X شدیدتر است.
● مرکز کهکشانمان در طول موج رادیویی
۳۰۰ سال طول می‌کشد تا پرتو X فاصله بین سیاه‌چاله‌ی مرکزی کهکشان، (*Sagittarius A)، و ابر بزرگی که سیاه‌چاله را احاطه کرده است، ( Sagittarius B۲)، را طی کند و موجب واکنش ابر شود. هنگامی ‌که پرتو X به ابر می‌رسد به اتم‌های آهن برخورد کرده و الکترون‌های نزدیک هسته را برانگیخته می‌کند. با بازگشت الکترون‌ها به مدارهای اولیه، اتم‌ها پرتو X تابش می‌کنند و ابر روشن می‌شود. این روشنایی به معنی تابش نور است. با عبور پالس پرتو X ابر دوباره به روشنایی اولیه خود باز می‌گردد.
در Sagittarius B۲ منطقه ای به وسعت تنها ۱۰ سال نوری وجود دارد که ظرف پنج سال روشنایی آن به طور قابل ملاحظه‌ای زیاد شده است. دانشمندان با تجزیه خط طیفی پرتو X آهن دریافته‌اند که ذرات زیراتمی نمی‌توانند مسبب این تابش باشند. بنابراین، احتمالا سیاه‌چاله ۳۰۰ سال پیش فوران عظیمی داشته است. مرکز کهکشان ۲۶۰۰۰ سال نوری از زمین فاصله دارد و این به این معنا است که ما وقایعی را می‌بینیم که ۲۶۰۰۰ سال قبل اتفاق افتاده‌اند.
● موقعیت خورشید نسبت به مرکز کهکشان
سال گذشته ستاره شناسان با استفاده از مشاهدات چاندرا از انعکاس پرتو X نشان دادند که این سیاهچاله، ۵۰ سال پیش فروان عظیمی از پرتو X داشته است. فوران ۳۰۰ سال پیش در مقایسه، ۱۰ برابر روشن‌تر از فوران ۵۰ سال پیش بوده است. در آن هنگام این جرم یک میلیون بار درخشنده‌تر بوده است.
● اجزای مختلف منطقه ی مرکز کهکشان
دانشمندان هنوز نمی‌دانند چرا فعالیت *Sagittarius A این‌طور زیاد تغییر می‌کند. یکی از احتمالات مطرح شده این است که انفجار یک ابرنواختر نزدیک به سیاهچاله در چند قرن پیش، باعث فرستاده شدن گاز به سمت آن شده است و فرو رفتن داخل سیاهچاله و ایجاد یک فورانِ موقتی قدرتمند، سیاه‌چاله را از خواب بیدار کرده است. با این حال، انرژی تابیده شده از اطراف سیاهچاله‌ی مذکور، هزاران میلیون بار ضعیف‌تر از سیاه‌چاله‌های مرکزی سایر کهکشان‌ها است. این‌که چرا *Sagittarius A با جرمی بیش از چهار میلیون برابر خورشید بسیار آرام است، همچنان به صورت یک راز باقی مانده است.
مرکز کهکشانمان را به علت وجود غبار صفحه ی کهکشان نمی توانید در نور مرئی ببینیم.

منبع : تبیان زنجان