لزوم توجه به ساخت اسکله های بخش خصوصی

فعالیت این شرکت‌ها در سال­های اخیر باعث شده تا حمل و نقل دریایی در جهان سهمی بالغ بر ۹۰ درصد حمل و نقل کالاها را به خود اختصاص دهد. در ایران نیز خوشبختانه روند توسعة بنادر رشد مطلوبی را به همراه داشته است. رشد ۲۴ درصدی تخلیه و بارگیری کالا در بنادر کشور در سال جاری نشان از عزم جدی برای استفاده از پتانسیل­های حمل و نقل دریایی در كشور دارد.
قرار گرفتن ایران در رده­های بالا، در رشد حمل و نقل كانتینری در سطح دنیا لزوم اهتمام جدی­تر به طرح توسعة بنادر کشور را بیشتر آشكار می­كند.
در حال حاضر سهم ترانزیت كالا از بنادر كشور در حدود ۴۰ میلیون تن در سال است. مطرح­شدن ایران به عنوان چهارراه ترانزیت كالا در منطقه و اهمیت یافتن كریدور شمال- جنوب ازجمله مواردی است كه باعث شده تا سازمان بنادر و دریانوردی، طرح­های مختلفی را برای گسترش ترانزیت كالا از بنادر به اجرا درآورد. طرح احداث حوضچه­های متعدد در بندر شهید رجایی و بندر امام خمینی، ساخت بزرگترین اسكلة تجاری كشور در بندر امام خمینی، لایروبی بنادر بوشهر، چابهار و آبادان، احداث اسکله‌های جدید در چابهار، قشم، کیش، بوشهر و شمال کشور، ضرورت‌هایی است که بایستی برای رسیدن به رقم ۱۶۰ میلیون تن حمل و نقل کالای غیرنفتی در ظرف ۱۰ سال آینده، محقق شود.
در کنار فعالیت‌های توسعه و ساخت اسکله که عمدتاً در اختیار شرکت های دولتی است، باید بستری مناسب بوجود آید تا شرکت‌های خصوصی نیز در این زمینه فعال شوند. تدوین قوانین ویژه حمایتی برای حضور بخش خصوصی و جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی می‌تواند روند پیشرفت را تسریع کند. در این میان عدم حمایت دولت و سنگ‌اندازهای مختلف سازمان‌های دولتی بر سر راه شرکت‌های خصوصی نکته قابل توجهی است. دخالت سازمان حفاظت محیط زیست، شهرداری­ها و عدم حمایت وزارت صنایع و سازمان بنادر و دریانوردی موجب شده تا رغبت مشاركت بخش خصوصی بسیار كم و در بسیاری از موارد به بن­بست منتهی شود. به عنوان نمونه می‌توان به احداث اسکله‌ کاوه قشم با سرمایه‌گذاری بالغ بر ۲۲۰ میلیارد ریال اشاره نمود كه چند سالی است بدون استفاده به دست فراموشی سپرده شده است. از جمله مشكلاتی كه باعث شده تا این اسكله با قابلیت­های فراوان هنوز به بهره­برداری نرسد می­توان از عدم همكاری گمرك برای تأسیس دفتر در این اسكله و عوارض تعیین شدة بیش از حد سازمان بنادر نام برد.
این اسکله با عمق آبخور مناسب - در حدود ۱۲ متر- برای پهلوگیری شناورهای ۱۰۰ هزار تنی و ۲۵ هزار تنی طراحی شده است. مزیت منطقة احداث این اسکله داشتن حوضچة آرامش و عدم نیاز به ساخت موج‌شکن است. اهمیت فعال شدن این اسکله از آنجا مشخص می‌شود که طرح احداث پل خلیج‌فارس که جزیرة قشم را به جنوب کشور وصل می‌کند، بررسی شده است. با احداث این پل کالاهای تخلیه شده در این اسلکه به آسانی از قشم به بندرعباس منتقل می‌شود. هم‌اکنون بسیاری از کشتی‌های حمل بار به مقصد بنادر كشور به لحاظ ترافیک این بنادر و همچنین نبود امکانات لازم به بنادر کشورهای عربی می‌روند و از آنجا بار به صورت خرد توسط شناورهای مختلف به بنادر ایران منتقل می‌شود. استفاده از این اسکله می­تواند مانع تغییر مسیر این کشتی‌ها به بنادر عربی شده و نقش قابل توجهی در فعال شدن ایران در کریدور شمال- جنوب به همراه دارد. در کنار این اسکله می‌توان شرکت‌های مختلف خدماتی را برای خدمات‌رسانی به کشتی‌های عبور از منطقه تأسیس نمود و از پتانسیل بالای منطقة آزاد قشم در بخش خدمات‌رسانی سود جست. به هر حال عدم توجه به تسهیل شرایط برای سرمایه­گذاری­های بخش خصوصی نتایج تأسف‌برانگیزی را به دنبال خواهد داشت و كشور را در استفاده از این درآمد هنگفت و جذب سرمایه­گذاری­های خصوصی بی­بهره می­سازد.

منبع : شبکه تحلیلگران تکنولوژی ایران