تصویر خیال

گالری کوچک و فعال راه ابریشم، این بار مثل موزه های بزرگ و معتبر دنیا نمایشگاه دوره ای از آرشیو خود برگزار کرده است . در این نمایشگاه که از ۴ تا ۳۰ تیرماه برپاست۵۷ اثر از هنرمندان در زمینه های عکاسی، نقاشی و مجسمه سازی به نمایش درآمده است. در این نمایشگاه آثـاری از مـجـیـد کورنگ بهشتی، آرش حنایی، بهمن جلا‌لی، همیلا‌ وکیلی، حورا یعقوبی ، مهرداد نراقی، مهران مهاجر، بابک کاظمی، شجاع الدین شهابی و ... می بینیم. این نمایشگاه با عکسی ازمجید کورنگ بهشتی شروع می شود که بر خلا‌ف بیشتر عکس هایی که از او دیده ایم رنگی است .
در این عکس سه سطح رنگی دیده می شود . رنگ قهوه ای روشن و زرد که حجم عمده تصویر را تشکیل می دهند، باعث گرم شدن تصویر می شوند و رنگ بنفش ملا‌یم در فضا با این دو رنگ به عکس آرامش می بخشد . همان طور که پیش از این هم در آثار کورنگ بهشتی دیده ایم در این عکس او خود را از قید و بندهای کلیشه ای عکاسی رها کرده است .
پمتاسفانه این بار هم مسئولا‌ن گالری راه ابریشم از نصب برچسبی در کنار آثار که اطلا‌عات ضروری را به بازدیدکنندگان می دهد، خودداری کردند .نام اثر در هیچ جا ذکر نشده و اسم هنرمند را تنها با مراجعه به لیست قیمت ها می توان پیدا کرد . در نمایشگاه ، مجدداً نام بهمن جلا‌لی را در کنار عکس های دوران قاجارش، می بینیم . او که مدتهاست روی این آثار کار می کند، انگیزه گرفتن این عکس ها را چنین بیان می کند : < سال ها پیش برای دیدن عکس‌های قدیمی از تاریخ عکاسی ایران برای درسی که در دانشگاه داشتم، شهرهای بسیاری را گشتم و با عکاسان قدیمی صحبت کردم . هر جا شیشه یا عکس قدیمی سراغ داشتم، اگر روی خوش نشان می‌دادند مشتاقانه می‌رفتم.
در حین کار با عکس‌های قدیمی و شیشه‌ها یکباره متوجه شدم که درهای دنیای بزرگی به روی من باز شده است. همه آدم‌هایی که روی شیشه و فیلم‌های قدیمی ثبت شده بودند، وارد دنیای خصوصی من شدند، انگار زنده بودند و با من حرف می‌زدند. انگار همه چیز با هم درآمیخته و دنیای تازه‌ای را برای من ساخته بودند. آنها در ذهن من زندگی می‌کردند، یک روز فکر کردم آنچه در ذهنم می‌گذرد را تصویر کنم و جنبه غیبی به آن بدهم.> جلالی برای خلق این آثار از روش‌های کامپیوتری استفاده نکرد، زیرا معتقد بود با این کار روح آثار می‌میرد. پس برای این کار از چاپ افست استفاده کرد و عکس‌ها را در کنار هم قرارداد و بعضی از آنها را هم با چاپ ترکیبی در تاریک‌خانه خلق نمود.
تابلوی بزرگی از خسرو حسن زاده قسمتی از این نمایشگاه را به خود اختصاص داده است. حسن زاده در وسط این نقاشی تصویر فردی را کشیده که با تصویرهای ذهنی ما از معصومین مطابقت می‌کند و طبق آنچه که بالای سر او نوشته است به نظر می‌رسد این تصویر، منتسب به حضرت امام حسین (ع) باشد: <ان الله مع الحسین (ع.>) در سراسر زمینه مشکی این تابلو، نوشته‌هایی با رنگ‌های خردلی، آبی روشن و تیره دیده می‌شود که چندان واضح و خوانا نیستند.
نقاش در این تابلو از تکنیک چاپ استفاده کرده و تصویر مشکی رنگ را روی زمینه خردلی کاغذ قرار داده است.گستردگی موضوعات و زمینه آثار نمایشگاه برای فضای کوچک گالری راه ابریشم چندان مناسب نیست و به نظر می‌رسد در چیدمان آثار، بیشتر به فضای گالری توجه شده تا ارتباط آثار به یکدیگر. برای مثال در بین عکس‌های بهمن جلا‌لی، یک تابلوی نقاشی نصب شده است که ایده چندان جالبی به نظر نمی‌رسید. در این نمایشگاه چند عکس هــم از مـجـمــوعـه <گاو میشآباد> بابک کاظمی می بینیم . مدتی پیش ۲۲ عکس از مجموعه <گاومیش‌آباد> این عکاس به همراه ۴ عکس از مهران سبزه قبایی در بوفه گالری <ماه مهر>به نمایش در آمده بود. <گاو میش آباد> نام منطقه‌ای در نزدیکی اهواز و در مجاورت رود کارون است که به خاطرگله‌های گاو میشی که در آن زندگی می‌کنند، شهرت دارد. بابک کاظمی که در رشته گرافیک تحصیل کرده و چندین سال است به صورت تجربی عکاسی می‌کند، ‌در این تصاویر سیاه و سفید به نحو آشکاری از دانش خود در زمینه گرافیک استفاده کرده است.
از میان آثار مهران مهاجر هم چند عکس از مجموعه <اتاق قرمز> انتخاب شده است. به گفته خود عکـاس: <دوربیـن مـن در این مجموعه هـمـچــون مـجمـوعـه‌هـای پیشیـن خـود، همخوان با دل مشغولی‌های ذهنی‌ام، یک دستگاه تولید تصویر را نشانه رفته است. یک دوربین بزرگ چوبی قرمز، موضوع عکس‌های این مجموعه است. این دوربین تا یکی دوسال پیش در دست عکاس دوره گردی بوده که از آدم‌هایی که برای گذران اوقات فراغت خود به کوه‌های اطراف تهران می‌رفتند، ‌عکس می‌گرفت.
به رغم عکس‌های مردم پسندی که وجه مشخص این نوع دوربین‌هاست،‌من توجه خود را به مشکل مادی دوربین معطوف کرده‌ام ودر داخل فضای قرمز این دوربین چوبی، عکس ‌های برجسته‌ای که از تاریخ این رسانه استخراج شده و نیز عکس‌های دیگری که به حافظه جمعی تعلق دارد را‌ بازنمایی کرده‌ام. در عین حال به برخی عکس‌های قبل خود نظر انداخته‌ام و آنها را نیز وارد این اتاق قرمز کرده ام.> انتخاب تنها دو یا سه عکس از یک مجموعه، تصویر کلی و مغشوشی به بیننده منتقل می‌کند و نمی‌تواند ایده و هدف هنرمند را به مخاطبان نشان دهد. بررسی چند عکس از یک مجموعه برای درک مفهوم کلی آن ، مانند آن می ماند که بخواهیم با بیرون کشیدن تنها چند لغت از یک متن به نقد آن بپردازیم. در هر دو صورت، نتیجه ناقص و غیرقابل اعتماد است.
همیلا‌ وکیلی به عکاسی از صورت یک باربی پرداخته بود. عکاس در این مجموعه عکس رنگی، کلوزآپ از نماهای مختلف صورت یک باربی گرفته است که نایلونی در جلوی آن قرار دارد و در بعضی عکس ها نقطه یا نقاطی از آن سوخته است.<ماشین ها> اثر مهردادنراقی هم در این نمایشگاه دیده می شد . در این مجموعه ،نراقی از ماشین های عمدتا فرسوده و مدل قدیمی در شرایط مختلف عکاسی کرده است. در این نمایشگاه سه نقاشی هم از مرتضی پور حسینی می بینیم؛ یکی از آنها به سبک نقاشی های قدیمی است.
رنگ غالب این تابلو قهوه‌ای و نقاش برای رنگ آمیزی کل فضا، از واریاسیون های آن استفاده کرده است.در این تصویر، دو مرد با کت و شلوار نشسته اند و به ما نگاه می‌کنند. تنها چیزی که این اثر را از آثار قدیمی که به دیدن آنها عادت کرده ایم مجزا می کند، تصویر سگی است که بین این دو مرد نشسته است و مانند گرگی که زوزه می کشد به آسمان نگاه می کند. هنرمندان با آثار خود احساسات و مفاهیم ذهنی خود را بیان می کنند؛ برای نمونه مهران مهاجر در مورد اتاق قرمز می گوید: <این عکس‌ها به دیده من ستایشی است از شور عکاسی و نیز شوری است در حافظه جمعی و فردی که در اتاق قرمز تجسم یافته است. >

منبع : سایر منابع