چهارشنبه, ۱۴ آذر, ۱۴۰۳ / 4 December, 2024
مجله ویستا


سایه کمرنگی از عظمت و شکوهمندی مردمی ترین انقلاب


سایه کمرنگی از عظمت و شکوهمندی مردمی ترین انقلاب
انقلاب های مردمی مانند انقلاب اسلامی ایران، ارتباط تنگاتنگی با "ادبیات داستانی" دارند و اصولاً در قالب چنین ادبیاتی، بازتعریف و تبیین می شوند. حال، به مناسبت سی امین سال پیروزی انقلاب، عملکرد ادبیات داستانی مورد بحث و بررسی قرار می گیرد .
نقش ادبیات به طور اعم و ادبیات داستانی به طور اخص، در بیان عملکرد انقلاب، غیرقابل کتمان است و نشان به آن نشان که حتی می توان از سطور ادبیات داستانی هر کشوری به چگونگی زندگی، کار و فعالیت و دغدغه های مردم آن کشور نیز پی برد.
نظر به اهمیت این موضوع است که حضرت آیت ا... خامنه ای، بارها در فرمایشات خود به نقش ادبیات اشاره کرده اند و خواستار بهبود وضعیت آن در کنار دیگر دستاوردهای فرهنگی و معرفتی شده اند.
رهبر معظم انقلاب، چنان بر اهمیت نقش ادبیات و به ویژه ادبیات داستانی تاکید می ورزند که می فرمایند: هرگز نقش ادبیات را نباید نادیده گرفت، چرا که توجه صرف به مسائل فنی برای دستیابی به اهداف انقلاب اسلامی، کفایت نخواهد کرد.
اکنون، سه دهه از پیروزی انقلاب اسلامی گذشته است، ولی چنان که بایسته این انقلاب نام آور است، آثاری از حوزه ادبیات داستانی در دست نداریم که البته، این مهم دلایل خود را دارد.
ذبیح ا... رحمانی، نویسنده و کارشناس چند کتاب منتشر شده داستانی در این باره می گوید: درست است که طی این سال ها، اثر داستانی مطرحی برای ارائه نداریم، اما نباید از یاد برد که بروز جنگ تحمیلی و حماسه هشت ساله دفاع مقدس، باعث شد که تمام امکانات کشور – از جمله ادبیات داستانی – صرف دفع فتنه فرود آمده از آن سوی مرزها شود، ازاین رو باید دانست که اساساً، آن جنگ نیز برای شکست دادن یا به شکست کشاندن انقلاب اسلامی بر ما تحمیل شده بود.
این نویسنده، می افزاید: اگر جنگ تحمیلی، روی نمی داد و وقت و هزینه ما را صرف خود نمی کرد، بی گمان وضعیت ادبیات داستانی ما، فراتر از وضع فعلی بود و به قول معروف، دستمان پرتر از حالا بود.
احمد شاکری، طلبه حوزه های علمیه و نویسنده نسل دوم انقلاب که تاکنون چند اثر داستانی در زمینه انقلاب و دفاع مقدس عرضه کرده است، با تاکید بر نقش و اهمیت ادبیات داستانی می گوید: در سال هایی که کشورمان مورد دشمنی های پیدا و پنهان جهانخواران قرار داشت و از هر سو، بوی شهید و شهادت می آمد و همه مردم برای دفع فتنه خارجی، اهتمام بی دریغ و جان نثارانه داشتند، ادبیات داستانی نیز به آن سو توجه داشت و اگر غیر از این می بود، جای سئوال داشت، اما باید به شما بگویم که حال، پس از دفع فتنه جنگ تحمیلی، فرصت و فضای مناسب برای نگارش ادبیات داستانی انقلاب فراهم شده است.
رضا رهگذر (محمدرضا سرشار) یکی دیگر از داستان نویس های موفق سال های پس از انقلاب که در کارنامه خود به غیر از آثار داستانی، در زمینه نقد و بررسی نیز آثاری خلق کرده است، می گوید: جمع آوری داستان های موفق حوزه انقلاب اسلامی در سه دهه پیش، می تواند گام لازم و مناسبی در این راه باشد.
این نویسنده، پژوهشگر و منتقد پیگیر ادبیات داستانی که خود پیش از این، شش مجلد داستان های انقلاب اسلامی در حوزه کودکان و نوجوانان را جمع آوری کرده است، می افزاید: تشکیل کمیته جشن های سی امین سال پیروزی انقلاب اسلامی در وزارت ارشاد و نقش مؤثر معاونت فرهنگی در این زمینه، گامی ارزنده است که ان شاءا... یکی از برنامه های موفق سال جاری محسوب شود.
فیروز زنوزی جلالی، داستان نویس پیگیر سال های اخیر و نویسنده رمان "مخلوق" آثار انتشار یافته با مضمون انقلاب را در حد و اندازه های این انقلاب نمی داند و اظهار امیدواری می کند که در این سال، به آن نقطه مطلوب دست یابیم.
زنوزی جلالی، می افزاید: ما تاکنون آن چه را که نوشته ایم، سایه کمرنگی از عظمت و شکوهمندی انقلاب است. یعنی روشنایی و درخشانی رخدادهای بزرگ انقلاب را هنوز نتوانسته ایم به خوبی نشان دهیم و اگر، تاخیری صورت گرفته، به دلیل بروز جنگ تحمیلی بوده است که البته، این اتفاق ها در دیگر کشورهای دنیا نیز به وقوع می پیوندد. قلم هایی که تاکنون برای انقلاب اسلامی تلاش کرده و آثاری پدید آورده، نشان داده اند که می توان این شاخص ادبی را گسترش داد. البته، باید اندکی قلم را پخته تر به کار انداخت.
نویسنده رمان مخلوق می گوید: ادبیات دنیا را نمی توان به شکل از هم گسیخته و جدا مورد بررسی قرار داد. ازاین رو، ادبیات جهان نیز می تواند در ادبیات ما تاثیرگذار باشد.
وی، ادبیات کلاسیک را زمینه ساز و بسترساز مناسبی برای ساختار ادبیات انقلاب اسلامی عنوان و خاطرنشان می کند: ادبیات کلاسیک و کهن ما می تواند به عنوان زیرساخت مورد استفاده داستان نویسان معاصر قرار گیرد.
حسین فتاحی، داستان نویس شناخته کشورمان نیز معتقد است که ادبیات انقلاب اسلامی، متاثر از فضایی است که آرمان های مقدس، آن را پدید آورده اند.
فتاحی می گوید: آرمان های این انقلاب هرگز رنگ کهنگی به خود نمی گیرند و این موضوع یعنی نگارش ادبیات داستانی با مضمون انقلاب، در دستور کار نویسنده ما قرار دارد.
سیدمحمد میرکمالی
منبع : هفته‌نامه آتیه