پیشگیری از آسم

گرچه ممكن است به نظر بیاید كه تشخیص بیماری آسم در یك شخص، موجب می‌گردد كه او برای كنترل و درمان آسمش همیشه از داروها استفاده نماید، اما باید دانست كه بغیر از مصرف داروها، راههای مختلف دیگری نیز وجود دارد كه می‌توان توسط آنها، به كاهش علایم آسم كمك نمود.
دوری كردن از مواد حساسیت‌زا (آلرژن‌ها)
كنترل كردن مایتهای گردوغبار خانه می‌تواند در بعضی از بیماران بسیار با اهمیت باشد، اما این اقدام پر خرجی می‌باشد. كشیدن روی تشكها و بالشها با پوششی از پلی تن بسیار مفید می‌باشد، اما كشتن مایتها با استفاده از اسپری‌های سوسك‌كش برای كنترل بیماری آسم موثر نمی‌باشد. از نظر تئوری، تمام فرشها و مبلمانی كه از پارچه یا مخمل درست شده‌اند باید از خانه جمع‌آوری شوند. عروسكهای پشمی را باید هر هفته یكبار و به مدت ۱۲ ساعت در فریزر قرار داد تا مایتها آن كشته شوند. از آنجایی كه این اقدامات پیشگیری كننده، وقت‌گیر و پرهزینه هستند، اكثر افراد ترجیح می‌دهند كه بجای انجام این كارها، از اسپری‌های استنشاقی برای كنترل و درمان آسم خود استفاده نمایند.
عدم نگهداری از حیوانات در خانه نیز از آن اقدامات جنجالی و بحث‌برانگیز است كه عده بسیاری از بیماران از انجام آن خودداری می‌كنند. با این حال نگهداری طولانی مدت از حیواناتی مثل سگ، گربه و خرگوش می‌تواند باعث بدتر شدن حملات آسم گردد.
سیستم حرارت مركزی خانه‌ها
هیچ دلیل مشخصی وجود ندارد كه بگوییم استفاده از نوع بخصوصی از سیستم حرارت مركزی برای بیماران مبتلا به آسم، خوب یا بد می‌باشد. این عقیده كه استفاده از سیستم گازی باعث خشكی بیش از حد هوا میشود توسط عده‌ای از بیمارن عنوان شده است، اما احتمال كمی وجود دارد كه این مسئله باعث مشكل عمده‌ای شود.
درجه حرارت اتاق خواب
یك پزشك مشهور قرن هفدهم میلادی به نام دكتر سرجان فلایر (Sir John Floyer) كه خودش هم مبتلا به آسم بود، اعتقاد داشت كه وقتی آسم موجب میشود كه بیمار در نیمه‌های شب از خواب بیدار شود بخاطر حرارت رختخواب می‌باشد! همچنین گفته شده است كه خوابیدن در اتاق خوابی كه پنجره‌اش باز است و یا اینكه حداقل هوای تازه در آن جریان دارد، برای بیماران مبتلا به آسم مفید می‌باشد. در حقیقت هنوز هیچ پاسخ قاطعی به این موارد یافت نشده است. بعضی از بیماران ترجیح می‌دهند كه شبها، هوای تازه در اتاقشان جریان داشته باشد ولی بعضی از بیماران اظهار می‌دارند كه این كار باعث بیشتر شدن خس خس سینه آنها میشود، بخصوص اگر شب مجبور شوند به دلیل از خواب بیدار شوند. به هر حال این بستگی به شما دارد كه هوای اتاق خوابتان را مناسب با وضعیت خودتان تنظیم نمایید.
عفونتهای ویروسی
عفونتهای ویروسی یك علت تقریباً غیرقابل پیشگیری كننده‌ای هستند كه باعث وخیم‌تر شدن حملات آسم می‌گردند. با این حال می‌توان از افرادی كه دچار عفونت ویروسی هستند و یا اینكه سرماخوردگی دارند تا مدتی دوری نماییم، گرچه كودكان دبستانی را نمی‌توان بخاطر اینكه از دیگر همكلاسی‌هایشان سرماخوردگی را نگیرند از رفتن به دبستان بازداشت.
آلرژی‌های غذایی
تعداد كمی از بیماران مبتلا به آسم (بویژه كودكان) بدون شك دچار حساسیتهای غذایی هستند. البته آلرژی‌های واقعی غذایی چندان هم زیاد شایع نمی‌باشند اما قطعاً از آن چیزی كه پزشكان عقیده دارند شایعتر می‌باشد. تشخیص آلرژی‌های غذایی اغلب مشكل می‌باشد و برای تشخیص آنها باید آزمایشهای متعدد و وقت‌گیری را انجام داد. آزمایشهای پوستی می‌توانند خیلی گمراه كننده باشند و نباید برای تشخیص یا رد آلرژی غذایی به آنها اطمینان كرد.
یك شرح حال مشخص از ایجاد خس خس سینه بعد از چند دقیقه كه از خوردن مثلاً بادام زمینی می‌گذرد، می‌تواند تشخیص آلرژی غذایی
را مطرح نماید و بهترین درمان در این موارد نیز، عدم خوردن بادام زمینی می‌باشد. از سوی دیگر، حساسیت به محصولات لبنی یا گندم را به سختی می‌توان تشخیص داد زیرا اثرات آن مزمن‌تر می‌باشد و شدت آن نیز كمتر است.
شرح حال اول: آلرژی نسبت به بادام زمینی
آلفرد از دوران كوچكی دچار آسم بوده است و همیشه می‌دانست كه خوردن بادام زمینی می‌تواند باعث بروز حملات شدید آسم در او گردد. به همین دلیل او از خوردن بادام زمینی و غذاهایی كه حاوی بادام زمینی بودند خودداری می‌كرد. در طول دوران نوجوانی و بلوغ، وضعیت آسم او بهتر شد اما او همچنان از خوردن بادام زمینی پرهیز می‌كرد. یك روز كه آلفرد به یك میهمانی دعوت شده بود، در كیك او مقداری پودر بادام زمینی بود كه خود او هم از این موضوع اطلاعی نداشت. وقتی او كیك را خورد، در عرض چند دقیقه، زبان و لب‌هایش متورم شده و باد كردند و سپس دچار یك حمله شدید آسم شد. وقتی او را به بیمارستان رساندند، او بیهوش و كبود شده بود. خوشبختانه با اقدامات كادر پزشكی بیمارستان، او از مرگ نجات یافت.
شرح حال دوم: آلرژی نسبت به گندم
كارولین، یك خانم ۳۵ ساله است كه از هنگام نوجوانی‌اش دچار آسم می‌باشد. در ابتدا، بیماری آسم بر زندگی او تاثیر نامطلوب گذاشته بود اما بعد از مدتی او توانست آسم را تحت كنترل قرار داده و زندگی مطلوبی را بگذارند. با این حال در طی دو، سه سال اخیر، علایم آسم او بدتر شده و نیاز به خوردن قرصهای استروئیدی (كورتن‌دار) مثل، پردنیزولون پیدا كرده است. با وجود مصرف زیاد این قرصها، حال او چندان تغییری نكرد، به همین دلیل او را در بیمارستان بستری نمودند و تحت رژیم غذایی خاصی قرار دادند. در آنجا معلوم شد كه خانم كارولین به گندم حساسیت دارند. به همین خاطر نان‌های حاوی آرد گندم و غذاهایی كه در آنها گندم یا آرد گندم بكار رفته است را از رژیم غذایی او حذف كردند. از آن هنگام، حال عمومی كارولین بهتر شده و دیگر نیازی به مصرف قرصهای استروئیدی ندارد، اما هنوز هم باید از اسپری استفاده نماید.
دود سیگار
دود سیگار برای افراد مبتلا به آسم بسیار بد میباشد. متأسفانه حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد بیماران مبتلا به آسم، سیگاری هستند و این افراد احتمال زیادی دارد كه بعلت حملات شدید آسم، كارشان به بستری شدن در بیمارستان بكشد.
اگر شما سیگاری هستید، باید به هر طریق ممكن، دست از این كار بردارید، زیرا با این كار ممكن است خودتان را به كشتن دهید.
كودكانی كه دارای والدین سیگاری هستند نسبت به كودكانی كه والدین غیرسیگاری دارند بیشتر دچار خس خس سینه و حملات آسم می‌شوند.
سیگار كشیدن مادر در هنگام حاملگی، باعث افزایش خطر به دنیا آمدن كودكان مبتلا به آسم می‌گردد.
مدرسه و بازی كودكان
آسمی كه بعلت بازی و فعالیت ورزشی ایجاد میشود در كودكان بسیار شایع بوده و می‌تواند باعث بروز مشكلاتی شود. در صورتی كه معلم ورزش از مشكل آسم كودك خبر نداشته باشد، ممكن است این مسئله را به حساب تنبلی كودك و از زیر كار در رفتن او بگذارد.
بهتر است كه همیشه یك ربع قبل از اینكه كودك بخواهد برای بازی بیرون برود از اسپری تسكین دهنده خود (مثل اسپری سالبوتامول) استفاده نماید. اگر از اسپری در هنگام شروع به دویدن بخواهیم استفاده نماییم، علایم آسم ممكن است قبل از اینكه اسپری اثر خود را بگذارد، ایجاد شوند.
ورزش و ورزشكاران
بسیاری از قهرمانان ورزشی دچار آسم بوده‌اند اما با این حال توانسته‌اند در مقامهای بالای ورزشی قرار بگیرند. نكاتی كه در مورد بازی كودكان گفته شد را می‌توان در مورد ورزش و ورزشكاران نیز بیان نمود (استفاده از اسپری قبل از انجام تمرینات ورزشی). همچنین در هنگام شروع تمرینات ورزشی، بهتر است چند دقیقه تمرینات گرم كردن را انجام دهیم.

منبع : پایگاه جامع اطلاع رسانی پزشکان ایران