آمادئوس

مرگ ولفگانگ آمادئوس موتسارت ۲۷ ژانویه ۱۷۵۶- ۵ دسامبر ۱۷۹۱ آهنگساز اتریشی از نوابغ موسیقی و از بزرگ‌ترین آهنگسازان کلاسیک جهان، یکی از مرموزترین مرگ‌های طول تاریخ است. به همین دلیل پس از مرگش تاکنون شرح حال‌ها، گزارش‌ها، رمان‌ها و آثار دیگر در این رابطه نوشته شده است. آخرین مورد آن نمایشنامه آمادئوس اثر پیتر شفر است که بر اساس آن میلوش فورمن یک فیلم سینمایی ساخته است. این متن به کارگردانی و ترجمه منیژه محامدی در تالار اصلی به صحنه آمده است . نمایشی که در آن زندگی و شرح حال موتسارت در ۱۰ سال پایانی زندگی‌اش در وین و به روایت آنتونیونی سالی یری آهنگساز درباری به نمایش درمی‌آید. سالی‌یری از سر حسادت که نمی‌توانست چون موتسارت آهنگسازی کند و بنوازد، با این نابغه قرن هجدهم چالش پنهانی را آغاز می‌کند، که به بیچارگی، بی‌پولی و بیماری و سرآخر مرگ موتسارت می‌انجامد. آنچه در این متن نمایشی مورد استفاده قرار گرفته، بنابر اعترافات سالی‌یری در سال‌های آخر عمرش است.
او خود بنا بر ندامت درونی اعتراف کرده که با حسادت‌های خود مانع از بروز خلاقیت‌های موتسارت در جامعه آن روز وین شده است و این بستر کار و تلاش موتسارت را محدود کرده که سرانجام او را به نیستی زودهنگام می‌کشاند. البته آنچه امروز احساس می‌شود برعکس به نظر می‌آید. هیچ اثری از سالی یری باقی نمانده اما همچنان آثار مهم و جاودانه موتسارت توسط اهل موسیقی و اپرا در حال تکرار شدن است.
سالی یری در پایان نمایش اقدام به خودکشی می‌کند و رگ گردن خود را می‌زند اما نمی‌میرد. او که مردی خداباور بوده سر معامله‌ای موفقیت‌های نسبی اولیه را پشت سرگذاشته و با آمدن موتسارت از سالزبورگ به وین متفاوت می‌شود و دیگر از ایمان خود دست می‌کشد. دیدن اجرای محامدی با بازی ارژنگ امیرفضلی (موتسارت)، محمد اسکندری (سالی‌یری)، مهوش افشارپناه (کلفت سالی‌یری)، محمد شیری و مجید جعفری برای علاقه‌مندان به آثار ارزشمند و اندیشمندانه توصیه می‌شود. در این اجرا بخش‌هایی از آثار موتسارت مانند اپرای فلوت سحرآمیز، عروسی فیگارو و... نواخته می‌شود. مرور زندگی موتسارت برای اهل هنر دیدنی و جالب است و اینکه چقدر زندگی این نابغه با برخی از هنرمندان بنام روزگار ما همخوانی دارد، جالب‌تر خواهد بود.

رضا آشفته

منبع : روزنامه اعتماد ملی