یوگا

یوگا از ریشه کلمه سانسکریت یوج (Yuj) به معنی اتحاد و یکی شدن گرفته شده است. به عبارتی دیگر یوگا راهی است که در آن نیروهای درونی انسان اعم از جسمی، روانی و روحی، پرورش می یابند و پس از شکوفایی بین آنها توازن و تعادل برقرار می شود؛ این توازن و تعادل به نوبه خود فرد را به وحدت با جهان هستی و خالق جهان هدایت خواهد کرد.
اهداف یوگا را می توان به صورت زیر خلاصه کرد: داشتن حسن خلق و ارتباط درست با خود و دیگران، آموختن اصول بهداشت ذهنی و روانی، صلح درونی، دوستی و خیر خواهی نسبت به دیگران، پاک سازی درونی و در نهایت، تعالی معنوی.
یوگا با قدمتی چند هزار ساله، درمشرق زمین متولد شد اما امروزه در اقصی نقاط دنیا گسترش یافته است.
● یوگای عملی از هشت رکن اساسی تشکیل می شود:
۱) یاما شامل تعلیم چگونگی رفتار اجتماعی است. سالک در این بخش می آموزد که به دیگران آزار نرساند و با آنان روابطی دوستانه برقرار کند(آهیمسا)، صادق، راستگو و امین باشد(ساتیا)، تمایلات جنسی خود را تعدیل کند(براهماچاریا)، حسود و کم بین نباشد(آپریگراها)، به حقوق دیگران احترام بگذارد(آستیا) و از فریب و نیرنگ به هر شکل آن اجتناب کند.
۲) نیاما شامل تعلیم انتظامات فردی است. سالک در این مرحله می آموزد که در کارها و امور خود منظم باشد و جسم و روان خود را پاک نگه دارد(سوچا)، قانع باشد و از خود و دیگران انتظارات متناسب داشته باشد(سنتوشا)، آرام و شجاع باشد و در مقابل مشکلات زندگی پایداری کند(تاپا)، ضعفها و توانایی های خود را به خوبی بشناسد (سوادیایا)، و در مقابل خداوند و مشیت او راضی و تسلیم باشد(ایشواراپرانیدانا).
۳) آسانا شامل تعلیم حرکات جسمی و نرمش های یوگا است و در این بخش سالک با انجام حرکات ویژه یوگا به صورت منظم و درست، در راستای ایجاد و حفظ سلامت جسمی و روانی خود تلاش می کند.
۴) پرانایاما علم کنترل تنفس برای کمک به تمرکز افکار و حفظ سلامت است. سالک در این بخش می آموزد که با کنترل بخش های گوناگون تنفس خود شامل دم، بازدم و زمان حبس نفس آثاری گوناگون در بدن خود ایجاد کند.
۵) پراتیاهارا مرحله کنترل ذهن از خواهشهای نفسانی است؛ پاکی ذهن از خواهشها، کشمکش ها و اضطراب ها سر آغاز تمرکز درونی و تعالی روحی خواهد بود. سالک در این مرحله می آموزد که نسبت به دریافت ها و واکنش هایش در برابر محرک های بیرونی هشیار باشد و آنها را کنترل کند و با مثبت نگری به وقایع بیرونی و نظارت بر واکنش های درونی، آنها را به وسیله ای برای کسب انرژی روحی و روانی تبدیل کند.
۶) دهارانا یعنی تمرکز فکر و توجه کامل روی فعالیتها؛ هنگامی که سالک از تنش ها و اضطراب ها رهایی یافت می تواند با تمرکز هرچه بیشتر روی اعمال و افکارش، استعدادهای درونی خود را بیش از پیش شکوفا کند.
۷) دیانا یاخلاء ذهنی و مدیتیشن. سالکی که از قید درگیری های ذهنی و خواهش های نفسانی رها شده است در این بخش می آموزد که ذهن خود را درنوعی خلاء ویژه قرار دهد و از این راه فرصت ذخیره سازی انرژی روانی و امکان رشد توانایی های ذهنی را به دست آورد. در این شرایط ذهن سالک از تمامی تفکرات پراکنده آزاد است و تنها به وحدت با کاینات معطوف است.
۸) سمادهی بالاترین مرحله یوگا و با وصل، پیوستن، و یکی شدن با خالق مترادف است. در این مرحله، دیگر سالک میان خود، خدا و هستی هیچگونه جدایی نمی بیند.

منبع : سازمان آموزش و پرورش استان خراسان