پنجشنبه, ۱۳ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 2 May, 2024
مجله ویستا

۲ مرداد ـ ۲۴ جولای ـ دکترین نیکسون و بعدا افزوده شدن منطقه خلیج فارس به آن


ریچارد نیكسون رئیس جمهوری وقت آمریكا ۲۴ ژوئیه سال ۱۹۶۹ در جزیره گوام دكترین خود را كه تجدید نظری در دكترین های ترومن و آیزنهاور بود اعلام داشت. كلمات انشاء این دكترین طوری انتخاب شده بود كه تنها آسیای شرقی را مورد خطاب قرار می داد (كه آمریكایی ها آن را «اژیان» می خوانند). طبق اصول سه گانه این دكترین، همه پیمانهای منعقد شده قبلی با آمریكا به جای خود محفوظ و لازم الرعایه خواهند بود، ولی از آن پس، تنها سپر دفاع اتمی آمریكا برای ملل آسیایی (منظور آسیای شرقی و جنوب شرقی) باقی خواهد بود و اگر در این منطقه یك قدرت اتمی برضد متحدین آمریكا و كشورهایی كه استقلال و تمامیت آنها به امنیت و منافع آمریكا كمك می كند دست به تهدید و تعرض بزند، آمریكا مستقیما به دفاع برخواهد خاست، ولی در برابر تعرضات نوع دیگر، آمریكا تنها به ارسال كمك اقتصادی و تسلیحاتی بسنده خواهد كرد و نیروی نظامی نخواهد فرستاد. هدف این است كه هر كشوری استعداد و بنیه دفاعی خود را افزایش دهد و تقویت كند و از لحاظ نیروی انسانی (سرباز) به خودش متكی باشد.
هدف نیكسون در آن زمان از صدور این دكترین عمدتا ویتنامیزه كردن جنگ ویتنام بود زیرا تلفات روزافزون نظامیان آمریكایی در ویتنام باعث خشم و جوشش مردم آمریكا شده بود و تحمل آنان از ادامه جنگ ویتنام به پایان رسیده بود.
دكترین نیكسون پس از انتشار مورد تفسیر قرار گرفت كه مبهم است و حدود منطقه مشمول آن روشن نیست. این اعلام نظرها و برخی فشارهای سیاسی به نیكسون از مجاری مختلف باعث شد كه وی در اعلامیه سوم نوامبر ۱۹۶۹ خود (سه ماه و یك هفته بعد) دكترین خویش را اصلاح كرد و بر آن جملاتی افزود و منطقه خلیج فارس را هم مشمول این دكترین قرار داد. به این ترتیب ایران، كشور سعودی و ... هم مشمول دكترین نیكسون شدند و دولت آمریكا خود را موظف به دفاع از آنها در برابر هرگونه تهدید و تعرض یك كشور اتمی كرد. این كشورها همچنین مشمول كمكهای نظامی و اقتصادی آمریكا قرار گرفتند و نیكسون وعده داد كه به حفظ امنیت عمومی آنها نیز كمك خواهد شد.
جیمی كارتر بعدا برپایه دكترین نیكسون، خلیج فارس را منطقه منافع حیاتی آمریكا اعلام، و از لحاظ دفاعی و حفظ امنیت در اولویت قرار داد و رونالد ریگان به استناد به آن در جریان جنگ عراق با ایران ، آمریكا را بیش از بیش وارد منطقه خلیج فارس و جریانات آن كرد و به محافظت از تردد نفتكش ها اقدام كرد و برای منظور كشتی جنگی در آبهای خلیج فارس مستقر ساخت و جورج بوش (پدر) با عراق كه كویت را متصرف شده بود وارد جنگ شد و بعدا جورج بوش (پسر) عراق را به بهانه داشتن اسلحه كشتار جمعی اشغال نظامی كرد و ....
منبع : تاریخ ایران و جهان در این روز