مرکل یا اشتاین مایر

شکست تونی بلر ،جان هاوارد و دوقلوهای کازینسکی سبب وحشت دیگر همپیمانان کاخ سفید در نظام بین‌الملل شده است.صدر اعظم سرزمین ژرمنها نیز از این قاعده مستثنی نیست.آنگلا‌ مرکل به عنوان یکی از اصلی ترین مهره های واشنگتن و تل آویو در اتحادیه اروپا طی ماههای اخیر سعی کرده است به عناوین مختلف روابط خود و مقامات کاخ سفید را کمرنگ تر از گذشته جلوه دهد.این در حالی‌است که مردم آلمان به هیچ عنوان همراهای برلین و واشنگتن را نمی پذیرند...
سیاست خارجی آلمان پس از استعفای گرهارد شرودر و حضور آنگلا مرکل دچار تحولات عمده ای شده است.مرکل بر خلاف شرودر سعی دارد جهان را از زاویه ای بسته و محدود مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد.بر این اساس برلین سعی دارد با اتخاذ سیاستهایی دوگانه،منافع واشنگتن و اتحادیه اروپا را به طور همزمان تامین نماید.اما جمع میان این دو به هیچ عنوان امکانپذیر نیست،زیرا همراهی با آمریکا مترادف با دور شدن اتحادیه اروپا از قطبیت خواهد بود.مشی سیاست خارجی مرکل بارها از سوی احزاب مخالف وی از جمله سوسیال دموکراتها مورد نقد قرار گرفته است. اخیرا یک روزنامه آلمانی با اشاره به مواضع صدر اعظم آلمان و وزیر امور خارجه این کشور در برابر آمریکا، در گزارشی از اختلاف نظر شدید این دو مقام بلندپایه آلمانی در همراهی با سیاستهای یکجانبه گرایانه کاخ سفید خبر داده است.
“فرانکفورترآلگماینه” در گزارشی در این باره نوشته است که بسیاری از دیپلماتهای اروپای شرقی “فرانک والتر اشتاین مایر” وزیر امور خارجه آلمان را به عنوان یک ضد آمریکایی می شناسند و برعکس از آنگلا مرکل به عنوان یک همراه در سیاستهای بوش تمجید می‌کنند.
وزیر امور خارجه آلمان شدیدا مخالف طرح استقرار سیستم دفاع ضدموشکی ایالات متحده آمریکا در خاک اروپا بوده و درباره ایجاد یک مسابقه تسلیحاتی جدید در این باره هشدار داده است . این در حالی است که آنگلا مرکل در این باره اعتقاد دارد که یک توافق بهتر از تک‌روی درباره این موضوع است!استقرار این سیستم سبب خدشه دار شدن چشم انداز سیاسی اتحادیه اروپا خواهد شد.این در حالی‌است که آنگلا مرکل در راستای ابراز مخالفت خود با کاخ کرملین موافقت خود را با این طرح آمریکا اعلام نموده است.
اشتاین مایردر بحث سپر موشکی آمریکا در شرق اروپا خواهان اعتماد به نفس بیشتر در برابر آمریکاست و تاکید می‌کند که امنیت اروپا چیزی نیست که قابل تقسیم کردن باشد و ما اروپایی ها می‌خواهیم که مسئولیت این امنیت را خود در دست بگیریم. این در حالی است که که مرکل این نظریه را رد کرده و می‌گوید سیاست امنیت اروپا نباید به یک بازی رقابتی با تعهدات ما در ناتو تبدیل شود.
مرکل و اشتاین مایر به طور اساسی در مواضع خود دربرابرآمریکا با هم اختلاف نظر دارند . در بعضی مسائل که اشتاین مایر شدیدا برخورد می کند؛ مرکل بر خلاف آن خیلی محتاطانه عمل می کند. در حالی که آنگلا مرکل بر روی شراکت و ارتباطات کلاسیک با آمریکا در بسیاری از زمینه ها تاکید دارد؛ اشتاین مایر بر خلاف آن معتقد است که ارتباطات آلمان با آمریکا پس از پایان جنگ سرد به طور اساسی نیاز به بازسازی دارد واین مهم، تفکرات کاملا جدیدی را می طلبد.اگرچه اشتاین مایر و حزب او)SPD ( سیاست فاصله گرفتن از بوش را در پیش گرفته اند، اما مرکل بر خلاف آن، بوش را به عنوان یک مهره مرکزی در سیاست جهانی می بیند و بنابراین به دنبال همکاریهای بیشتر با وی است.
مسئله اصلی اینجاست که اختلافات سیاسی به وجود آمده میان صدراعظم و وزیر امور خارجه آلمان ناشی از چیست.چرا ژرمنها خود قدرت حل این اختلاف را ندارند؟واقعیت امر این است که مرکل و اشتاین مایر دارای دو خاستگاه سیاسی و حزبی متفاوت هستند و این تفاوت نظر آنها در سیاست خارجی برلین از همین مسئله نشات می گیرد.
با توجه به استعفای معاون صدراعظم آلمان، احتمال انتصاب وزیر امورخارجه آلمان در دولت ائتلافی این کشور، در این سمت افزایش پیدا کرد که این مسئله ممکن است سبب هموار شدن راه صدارت اعظمی اشتاین مایر شود. با استعفای “ فرانتس موتفرینگ” معاون “آنگلا مرکل “ و وزیر کار دولت ائتلافی آلمان رایزنی های مختلف برای جایگزینی این دو پست در کابینه این کشور افزایش پیدا کرده است . “فرانک والتر اشتاین مایر” وزیر امورخارجه بهترین نامزدهای مناسب برای احراز این پست معرفی شده است .
کسب عنوان معاون صدراعظم آلمان برای وزیر امورخارجه این کشور به لحاظ اهمیت ومردمی بودن آن، می تواند مسیر وی را برای دستیابی به صدارت اعظمی این کشور نیز هموار کند.
نگاهی به تاریخ آلمان نشان می دهد که “ویلی برانت” در سالهای ۱۹۶۶ تا ۱۹۶۹ علاوه بر وزارت امورخارجه در سمت معاون صدراعظم این کشور نیز فعالیت می کرد که در نهایت توانست به صدارت اعظم این کشور نیز دست پیدا کند . از این رو سوسیال دموکراتها سعی دارند زمینه حضور اشتاین مایر در مسند صدارت اعظمی آلمان پس از آنگلا مرکل را فراهم نمایند.مسلما در این صورت دموکرات مسیحی ها ضربه سختی را از حزب رقیب خود دریافت خواهند نمود.
آنگلا مرکل در راستای اینکه آلمان کرسی دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد را کسب کند به ایالات متحده آمریکا پناه برده است.این در حالی‌است که واشنگتن در تغییر ساختار شورای امنیت سازمان ملل متحد نقشی حداقلی دارد. به تازگی صدراعظم آلمان آمریکا را برای حمایت بیشتر از اصلاح شورای امنیت سازمان ملل تحت فشار گذاشته است.
مرکل در شصتمین سالگرد «طرح‌های مارشال»گفته است که اگر ایالات متحده همانند اروپا به این امر علاقه‌مند باشد، می‌توان به نتیجه‌ای دست یافت. آمریکا باید همانند اروپا این موضوع را در فهرست اولویت‌های مهم کاری خود قرار دهد.
آلمان سال‌هاست برای آنکه به عضویت دائم شورای امنیت سازمان ملل در آید، تلاش می‌کند. اما آمریکا تاکنون از حصول این امر و حمایت از طرح‌های آلمان اجتناب کرده است. در حال حاضر آمریکا، چین، روسیه، انگلیس و فرانسه عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل و دارای حق وتو هستند.
مرکل در حالی بر این هدف آلمان تاکید کرد که گفت در صورت انجام تلاش‌هایی برای جلوگیری از به نتیجه رسیدن این گام، دولت برلین آمادگی دارد درباره راه‌حل‌های مبتکرانه صحبت کند تا بن بست موجود رفع شود.وی در این خصوص مدل‌های راه حل‌های جایگزینی همچون اعطای کرسی دائم بدون حق وتو یا اعطای حق وتو بدون در اختیار گرفتن کرسی دائم را مطرح کرده است.در حال حاضر ۱۰ عضو غیردائم شورای امنیت به صورت گردشی هر دو سال یکبار جابه‌جا می‌شوند.
در نهایت اینکه اختلاف دیدگاه در میان سیاستمداران ارشد آلمانی در آینده ای نزدیک می تواند به پاشنه آشیل حزب دموکرات مسیحی تبدیل شود.در صورتی که آنگلا مرکل خط مشی سیاست خارجی خود را اصلاح نکند،در آینده ای نه چندان دور به سرنوشت افرادی مانند بلر و اسنار دچار خواهد شد.

سعید سبحانی

منبع : روزنامه رسالت