کارگران شهرداری در پرتگاه بیکاری

مدتی است شهرداری تهران با واگذاری تصدی برخی مراکز زیرمجموعه‌اش به بخش خصوصی سعی دارد از هدر رفتن هزینه جلوگیری کند. هرچند خصوصی‌سازی می‌تواند فواید زیادی را برای اقتصاد شهری همراه داشته باشد ولی به‌دلیل صورت نگرفتن مطالعات کافی در این بخش، نه‌تنها این فواید آشکار نشد بلکه تنها دردسرهای اجتماعی خصوصی‌سازی به چشم آمد. بیکاری کارگران بزرگ‌ترین این دردسرها است. این اتفاق به‌تازگی به مراکز خرید و فروش خودرو سرایت کرده و ده‌ها کارگر را لبه پرتگاه بیکاری قرار داده است.
چند ماه پیش که مدیرعامل شرکت شهروند برای ارائه گزارش به شورای شهر آمد یکی از انتقادات اعضای شورا به‌کارگیری بیش از حد نیاز نیرو در این فروشگاه‌های زنجیره‌ای بود.
مدیرعامل این شرکت انتقاد اعضای شورای شهر را پذیرفت ولی نه‌تنها او بلکه مسعود کرباسیان، معاون خدمات شهری شهردار تهران هم راهکاری برای حل این مشکل در ذهن ندارد. استخدام نیرو در بسیاری از مراکز خدمات شهری به حدی بی‌حساب و بدون مطالعه صورت گرفته است که در حال حاضر با تغییر رویه شهرداری، کارگران زیادی خود را در چندقدمی خطر بیکاری احساس می‌کنند.
چندسال پیش جمع‌آوری زباله و رفت و روب گذرگاه‌ها به پیمانکار واگذار می‌شد. اولین ثمره این اتفاق بیکاری تعداد زیادی از کارگران و کاهش چشمگیر نیروهای خدمات شهری بود. به غیر از این موضوع، کارفرمایان کارگران افغانی زیادی را به کار گرفتند که هنوز به این ابهام به درستی پاسخ داده نشده است. واگذاری مراکز مختلف به بخش خصوصی در عمل نشان از بهبود شرایط ندارد. ورود خودروهای مکانیزه و مدرن،‌شیک‌پوش شدن کارگران خدمات شهری و... درنهایت نه‌تنها منجر به پاکیزگی بیشتر خیابان‌ها نشد بلکه انتقاد کارشناسان به عدم انجام درست سنتی‌ترین وظیفه شهرداری نیز شدت گرفت. این رویه مدتی است به مراکز خرید و فروش خودرو سرایت کرده است. ده‌ها نفر از نگهبانان این مراکز در نامه‌ای به محمدباقر قالیباف از خطر بیکاری ابراز نگرانی کرده‌اند: <اینجانبان نگهبانان مراکز خرید و فروش خودرو که ۱۰ تا ۲۷ سال سابقه کار داریم در شرایطی مشغول به کار هستیم که این مراکز از سال ۸۵ به بخش خصوصی واگذار شده و پیمانکار با وجود پرداخت حقوق ۱۲۰ الی ۱۵۰ هزار تومان، ما را بیمه نکرده است...>
آنها در نامه خود یادآوری کرده‌اند که به خاطر این وضعیت، شرایط مالی مناسبی نداشته و به خاطر پیگیر نشدن کارشان، از شهردار تهران گلایه خود را ابراز داشتند: <شهردار محترم تهران، زمانی‌که جنابعالی برای کلنگ‌زنی منطقه مسکونی کارکنان منطقه ۱۹ تشریف آوردید نامه‌ای خدمت حضرتعالی دادیم که هیچ‌گونه ترتیب اثری اتخاذ نگردید...> آنها در پایان از شهردار تهران بار دیگر برای حل مشکل‌شان کمک خواستند. این نگرانی کارگران از سوی خبرنگار اعتماد ملی با محمدحسین امراللهی مطرح شد.
او که مدیرعامل شرکت ساماندهی صنایع و مشاغل شهر تهران است، در رویارویی با این موضوع چنین واکنش نشان داد: <هیچکس بیکار و اخراج نخواهد شد. درست است که این مراکز به بخش خصوصی واگذار شده است ولی آنها هم نیرو لازم دارند.>
او پس از این حرف جملات دیگری را به زبان آورد که از قاطعیت وعده‌هایش کاست: <البته بخش خصوصی به جای ۳۰ نگهبان با ۸ نگهبان هم می‌تواند ادامه فعالیت دهد چون اغلب این نیروها بدون مطالعه به کار گرفته شده‌اند.>
ادامه حرف‌های امراللهی سرچشمه نگرانی‌های کارگران را نمایان کرد: <در سراسر کشور بیکاری وجود دارد و اخراج چند کارگر این همه سروصدا ندارد.>
او با این وجود گفت: <سعی می‌کنیم از این نیروها که روزمزد هستند در مناطق مختلف شهرداری استفاده کنیم.>
جعفر عظیم‌زاده، رئیس هیات‌مدیره اتحادیه آزاد کارگران ایران، معتقد است چنین مشکلاتی که عموما به دنبال خصوصی‌سازی رخ می‌دهد به علت ابهام در قراردادهایی است که با کارگران بسته می‌شود: <طبق قانون اگر کارگری در کاری که ماهیتش دائمی است به کار گرفته شود و مدت‌زمان در قرارداد ثبت نشده یا حتی قراردادی منعقد نشده باشد، این کارگران دائمی تلقی می‌شوند.>
او با یادآوری قوانین تاکید کرد اخراج کارگران دائمی مستلزم جلب رضایت آنها از سوی کارفرما است.
در نهایت نحوه برخورد امراللهی با این موضوع، نامه‌‌های بی‌پاسخ کارگران لب پرتگاه و رویه شهرداری تهران آینده خوبی را برای این کارگران ترسیم نمی‌کند.

امیر گودرزی

منبع : روزنامه اعتماد ملی