مسیرهای کوچ

طول این راه‌ها برای طوایف مختلف یكسان نیست و ممكن است تا پیش از صد كیلومتر تغییر كند كه نوعاً به «كوچ كوتاه» و یا «كوچ بلند» معروف است. در منطقه كهگیلویه مسیر كوچ كوتاه، حدوداً از 10 تا 15 كیلومتر تجاوز نمی‌كند. معمولاً در این نوع كوچ‌ها، سیاه چادرهای عشایری در اطراف دهات سردسیری برپا می‌شود. طولانی‌ترین ایل راه عشایر بویراحمد حدود 250 كیلومتر و متعلق به طایفه «عمله بویراحمد علیا»ست كه از «آب نهر» در ناحیه كوهستانی تا «كوه دین»، «دره لار» و «لیشتر بزرگ» ادامه می‌یابد.
هر ایل منطقه كهگیلویه و بویراحمد «ایل راه» مخصوص به خود دارد كه قرن‌هاست از آن مسیر عبور می‌كنند. بسیاری از ایل راه‌ها از گردنه‌ها، دره‌ها و مناطق كوهستانی صعب‌‌العبور می‌گذرند، طوایف مختلف با تمام سختی‌ها با اشتیاق به كوچ ادامه می‌دهند،‌ آرزوی آنها كوچ از گرمسیر به سردسیر است. آنان هنگامی كه از ارتفاعات سرازیر شده و یا از تنگه‌ای می‌‌‌گذرند و چشم‌انداز سردسیر را مشاهده كنند شادی آنها آغاز می‌شود. هر محل استقرار را یك «منزل» می‌نامند. محل هر منزل در طول قرن‌ها مشخص شده است. فاصله بین منازل ایل راه یكسان و برابر نیست و این فاصله‌ها براساس امكانات استقرار تعیین گردیده است، زیرا امكان چرای دام, محل كافی برای پیدا كردن چادر، وجود جاده مالرو، امكان تهیه آب و هیزم و امثال آن در نظر گرفته شده است. توقف و یا حركت در هر منزل وابسته به علوفه طبیعی محلی است كه چقدر چرا دارد.
اگر فاصله منزل‌ها نسبتاً نزدیك و علوفه هم كم باشد ممكن است در یك روز دو منزل طی شود. در طول این راه سختی‌های فراوانی وجود دارد. بسیاری از گردنه‌ها و تنگه‌ها دارای پرتگاهی است كه می‌باید احشام عشایر از باریكه راهی به نوبت و در خط زنجیری حركت نمایند و این عبور برای گروهی از طایفه‌ها ساعتها به طول می‌انجامد. ریش‌سفیدان طوایف حركت خانوارها و عبور آنها را از نظر زمان حركت برای تیره‌ها و طوایف مختلف تنظیم می‌كند.