سه شنبه, ۱۳ آذر, ۱۴۰۳ / 3 December, 2024
مجله ویستا


ییلاق و قشلاق


مناطق گرمسیری و سردسیری ایلات و طوایف بلوچستان به شرح زیر است :
مناطق گرمسیری طایفه شه‌بخش، سمسور و دامنه غربی جبال پیر شوران تا نزدیكی نرمانشیر است. مراتع خوب عشایر شه‌بخش در دشت‌های دمك واقع شده است.
منطقه گرمسیر مردم طایفه ناروئی جلگه نصرت‌آباد و سردسیر آنان، كوهستان نصرت‌آباد - نواحی دهانه باغی و ارتفاعات نهبندان در جنوب استان خراسان است.
قلمرو طایفه ریگی منطقه وسیعی است كه زاهدان و مسیر جاوه تا خاش و ایرانشهر را در بر می‌گیرد. منطقه سردسیر این طایفه دودكوه و تفتان و گرمسیر آنان گوهر كوه و تهلاب دوربان است. بیشتر طایفه‌های ساكن در شهرستان خاش مخصوصاً طایفه ریگی دو نوع كوچ انجام می‌شود،‌ نخست كوچ خرماخوری كه از اول تیرماه با حركت به سوی نخلستان شروع می‌شود و بازگشت از این كوچ از اول شهریور تا پایان مهرماه همان سال ادامه می‌یابد. دوم، كوچ فصلی و رمه‌داری است كه از اوایل آبان هر سال به مدت چهارم ماه تا پایان بهمن ماه به نواحی گرمسیری همانند تهلاب دوربارن، گرنجی و غیره انجام می‌‌گیرد. فاصله‌ای كه این طایفه در هنگام كوچ طی می‌‌كند، 180 كیلومتر است.
قلمرو طایفه گمشادزایی در شمال دشت تهلاب و میر جاوه، جنوب پس كوه و بیرگ و غرب خاش و شرق سراوان است. مناطق زمستانی علف‌چر كه دام‌های این طایفه برای چرا استفاده می‌‌كنند عبارت‌اند از : كوه سپید و دامنه كوه سیاهان، كوه مور پیش، جالق و ناهوك، دشت تهلاب و میرجاوه، مان‌كوه، پیرامون زابل، شرق سهند كوه، ارتفاعات سرباز. مناطق تابستانی علف‌چر آنان نیز عبارتند از : دامنه كوه مور پیش، دشت سراوان، سردشت، دشت بمپور و ایرانشهر، حدود زابل، دشت آب‌خواران و ... منطقه سردسیر
طایفه بامری، كوهستان هودیان، شمال جلگه دلگان و منطقه گرمسیر شان دشت دلگان در جنوب سلسله جبال هودیان می‌باشد. مسیر كوچ عشایر بامری در كنار رودخانه «بنگورگان» و ارتفاعات كوهستان هودیان است.
گرمسیر طایفه شاهكی كوهستان مجاور دشت دلگان و سردسیر آنان كوهستان مزار می‌باشد.