مسئله یهود مسئله ما نیست

نه تنها توجه جهان غرب به این موضوع و استفاده از آن برای حمله به ایران بلكه تاكید شخص محمود احمدی نژاد و تكرار انكار هولوكاست نشان می دهد آنچه از آن سخن می رود نه یك موج خبری یا خطای ژورنالیستی كه یك استراتژی دوجانبه است: از یك سو محمود احمدی نژاد گمان می كند باید با اتخاذ یك استراتژی پیش دستانه تمركز جهان را از «مسئله ایران» به «مسئله اسرائیل» تغییر دهد و از سوی دیگر جهان غرب گمان می كند با توسعه خودخواسته مسئله ایران از جانب رئیس جمهورش می تواند همچنان مسئله ایران را در صدر اخبار پرالتهاب جهان سیاست نگه دارد. بدین ترتیب یك بازی دوجانبه در جریان است كه ظاهراً طرفین بازی به خوبی در جریان اهداف آن قرار دارند. اما سئوال اصلی در اینجا است كه بازی به نفع چه كسی پایان می یابد؟
می دانیم كه «مسئله یهود» هرگز مسئله ایران یا اسلام نبوده است. مسئله یهود به معنایی كه در جهان مدرن مطرح است در حقیقت یك مسئله «مسیحی / اروپایی» است. «مسئله یهود» به معنایی كه در این مقاله آمده اسم خاص یك بحران سیاسی و اجتماعی در اروپاست كه كارل ماركس در رساله خود: «درباره مسئله یهود» به آن پرداخته است. نسبت مسیحیت با یهودیت همچون نسبت بهائیت و اسلام (شیعی) است نه از جهت صدق و كذب (كه كذب و دروغین بودن سران فرقه بهائیت روشن و صدق و راستین بودن حضرت مسیح آشكار است) بلكه از جهت وعده و وعیدی كه در آئین موسی(ع) نسبت به ظهور مسیح داده شده و یهودیان معتقدند عیسی(ع) آن مسیح موعود نیست. همچون انتظاری كه در مذهب شیعه وجود دارد و شیعیان معتقدند افرادی مانند باب و بها آن موعود نیستند. از این نظر اعلان آغاز مسیحیت اعلان خاتمه یهودیت هم هست.از این رو ابتدا یهودیان در حق مسیحیان و سپس مسیحیان در حق یهودیان از هیچ ستیزی كوتاهی نكردند و چون یهودیان در اقلیت قرار گرفتند مسئله یهود با مسئله ای بزرگتر به نام مسئله اقلیت ها در جهان مدرن پیوند خورد و به بابی در فلسفه سیاسی مدرنیته و نظریه دموكراسی تبدیل شد كه براساس مفهوم حكومت اكثریت طراحی شده بود. درواقع دفاع از حقوق یهودیان در جهان غرب به دفاع از حقوق اقلیت ها تبدیل شده و به همین دلیل دموكراسی از حكومت اكثریت به حكومت حامی حقوق اقلیت در عین حاكمیت اكثریت بدل شده است. برخی تحولات در غرب مدرن مانند محاكمه دریفوس در فرانسه (یهودی بی گناه محاكمه شده) كه خاستگاه جنبش روشنفكری مدرن شد نیز این تصویر را كامل تر می كند تا بدانجا كه همچون مسئله زنان و مسئله سیاهان، مسئله یهودیان نیز در غرب از حق «تبعیض مثبت» برخوردار می شود. یعنی غربیان برای جبران یهودستیزی تاریخی خود (دادگاه های تفتیش عقاید و انكیزاسیون، یهودستیزی در آلمان و روسیه و اتریش) امتیازاتی به یهودیان می دهند تا عقب افتادگی تاریخی آنان را از حقوق خود جبران كنند. حمایت از اسرائیل و نیز تقدیس هولوكاست در چنین فرهنگ و تاریخ یهودستیزانه ای است كه معنا می دهد. حتی اگر در پناه آن مبانی لیبرالی تمدن غربی در فلسطین یا به هنگام محاكمه منكرین هولوكاست نقض شود.
اما در جهان اسلام به خصوص ایران اسلامی «مسئله یهود» هرگز وجود نداشته است. می دانیم كه از كوروش بنیانگذار امپراتوری ایران در كتاب مقدس یهودیان به عنوان یكی از مسیحان خداوند نام برده شده است.
استر ملكه ایران، یهودی و ایرانیان نجات بخش اورشلیم در برابر ستمكاری مشركان و كافران بودند و ساكنان اسرائیل باستان همواره از سوی رومیان (نیای غربیان مسیحی) به عنوان جاسوسان ایران تحت تعقیب قرار می گرفتند و تركیب جمعیتی آنان به همین دلیل توسط امپراتوری روم تغییر كرد. در صدر اسلام نیز با وجود حیله گری یهودیان آن عصر، تمدن اسلامی با تساهل و تسامح قوم یهود را در دولت های اسلامی تحمل می كرد و از حقوق شهروندان یهود و علم علمای یهود استفاده می كرد و در نبردهای صلیبی نیز گرچه بیت المقدس را از چنگال مسیحیان تحریك شده توسط پاپ به در آورد اما آن را به مكانی امن برای یهودیان و مسلمانان و مسیحیان تبدیل كرد.
شباهت میان اسلام و یهود در شریعت و نسبت دین و دولت (هر دو دین طرفدار تاسیس دولت دینی هستند) و تفاوت مشترك آنها با مسیحیت (كه مبدع سكولاریسم است) نیز مزید بر علت شد و در تمام ایام یهودستیزی غرب مسیحی، تمدن اسلامی مسئله یهود را حل كرده بود. اكنون اما انكار جنایتی از سوی همین تمدن غربی مسیحی از سوی سران دولت های اسلامی خاورمیانه معنایی جز اعلام وكالت ناخوانده از بدترین جناح های سیاسی و فكری غرب ندارد. تعبیه و جعل دولت اسرائیل در منطقه خاورمیانه پروژه ای بود كه اروپا برای رهایی از عذاب وجدان تاریخی خود انجام داد و برخلاف ادعای موجود درباره ارض مقدس در ابتدا قرار بود در مناطقی مانند آرژانتین یا اوگاندا این دولت تاسیس شود. اما با تاسیس اسرائیل در خاورمیانه و نزاع «عرب _ یهود» اختلاف «مسیحیت _ یهودیت» به اختلاف «اسلام _ یهود» تبدیل شد. راه حل این اختلاف پیچیده تر از آن است كه برای آن نسخه ای پیچیده شود اما عمیق تر كردن اختلاف و گستراندن دامنه آن به تئوری های یهودستیزانه نه با ذات اسلام نسبتی دارد و نه به مصلحت مسلمین است. با ذات اسلام نسبتی ندارد چرا كه قرآن كریم بیش از همه اقوام درباره اولیای دین یهود سخن گفته و چهره واقعی آنان را تقدیس كرده است و با مصلحت مسلمین نسبتی ندارد چرا كه ابعاد جنگی غیرقابل دوام و توفیق را به آنان تحمیل می كند. تجربه خط مقدم این نبرد برای ما عبرت آموز است. جنبش حماس مبارزه خود را نه به مسئله یهود بلكه به مسئله اسرائیل آن هم نه اسرائیل باستان كه اسرائیل مدرن كه خشن و متجاوز است محدود كرده و درباره مقوله ای به نام هولوكاست سكوت پیشه كرده و آن را به مورخان و محققان واگذار كرده است. در واقع فلسطینی ها به خوبی دریافته اند كه نباید پاسخگوی اقدامات دیگران باشند. فاشیسم و نازیسم واكنشی در برابر لیبرالیسم و سوسیالیسم بودند كه هیچ كدام ربطی به تكامل تاریخی، طبقات اجتماعی و ایدئولوژ ی های سیاسی خاورمیانه ندارند. پس چرا ما باید توجیه گر جنایات هیتلر باشیم حتی اگر در كیفیت و كمیت هولوكاست (یهودستیزی سازماندهی شده) از سوی برخی مورخان و محققان تردید وجود داشته باشد؟ نزاع بر سر انرژی هسته ای، مفهوم حقوق بشر، انتخابات آزاد و نزاع جناح های سیاسی برای كشوری چون ایران كافی نیست تا جبهه ای جدید علیه جمهوری اسلامی بگشاییم؟ بنا به كدام سند تاریخی روایت منكران هولوكاست را به روایت مویدان آن ترجیح می دهیم؟ گرچه نابردباری غرب در نقد هولوكاست شایسته سرزنش است (و درك تلاش آنان برای جبران یهودستیزی لازم است) اما جای این سئوال جدی وجود دارد كه چرا تاكنون هیچ یك از علمای شیعه از مراجع تقلید تا رهبران انقلاب و دیگر رجال دینی ما سخنی از انكار هولوكاست نگفته اند و اگر برخی روحانیان معتقد به جمهوری اسلامی (مانند سیدمحمد خاتمی) بدون اثبات یا انكار هولوكاست از یهودستیزی انتقاد كنند باید آشفته شویم و از آنان بخواهیم به استناد شایعات و مقالات افشاگرایانه ای كه از قول شاهدان فرضی منتشر می شود به صف منكران هولوكاست بپیوندند؟ در سال های اخیر برخی بدعت گذاران كوشیده اند بر تعداد اصول دین و مذهب بیفزایند. اینك این نگرانی وجود دارد كه انكار هولوكاست هم به یكی از اصول مذهب سیاسی این بدعت گذاران افزوده شود.
نتیجه بازی شكننده ای كه محمود احمدی نژاد با انكار هولوكاست آغاز كرده از هم اكنون روشن است. توپی كه قصد داشتیم به زمین حریف بیندازیم به زمین ما بازگشته است. اروپایی هایی كه با جعل اسرائیل در خاورمیانه كوشیدند نزاع «مسیحیت/ یهودیت» را به نزاع «اسلام/ یهودیت» تبدیل كنند دوباره ما را در بازی دیگری كه خود آغازگر آن بوده ایم گرفتار كرده اند. ما می خواهیم مسئله ای را حل كنیم كه مسئله ما نیست و گره ای را از تاریخ باز كنیم كه بر قبای ما آویخته نشده است. مسئله یهود مسئله ما نیست. چه نیكو گفت آن سیاستمدار فلسطینی كه پیشنهاد كرد بیش از آنكه به فكر حذف اسرائیل باشید در پی تاسیس دولت فلسطین باشید. آنگاه می توانیم حل مسئله یهود را به صاحبان اصلی آن بسپاریم و به این قول الهی عمل كنیم كه «ان تودوا الامانات الی اهلها»!
محمد قوچانی

منبع : روزنامه شرق