بررسی صفات کمی ۱۲ رقم گندم اصلاح شده در شرایط دیم در منطقه کرج

گندم زراعی بیشتر در مناطق خشک و نیمه خشک کشت می شود و به علت کمبود منابع آب و خشکی محیط، عملکرد بسیار پائینی دارد. به منظور ارزیابی مقاومت به خشکی و شناسایی ارقام پرمحصول اصلاح شده گندم (Triticum aestivum) در شرایط دیم آزمایشی در مزرعه پژوهشی دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران (کرج) در سال زراعی ۷۹-۱۳۷۸ در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. هر واحد آزمایشی (کرت) شامل ۹ خط ۷ متری به فاصله ۲۵ سانتی متر و مساحت برداشت ۱۰.۵ مترمربع (۷ خط ۶ متری) بود، پس از کاشت فقط یکبار برای سبز شدن بذرها آبیاری (کوتاه مدت) انجام شد. در طول مدت رشد در کل ۲۰۰ میلی متر بارندگی رخ داد.
ارقام مورد بررسی شامل ۶ رقم گندم تجاری دیم (آذر، بزوستایا، بیستون، رشید، سبلان و سرداری) و ۶ رقم گندم آبی (آزادی، امید، روشن، قدس، کراس امید و کرج ۱) بود. صفات مورد مطالعه شامل عملکرد دانه، وزن هزار دانه، طول سنبله، ارتفاع بوته، تعداد پنجه، تاریخ ظهورساقه، ظهور سنبله و تاریخ رسیدن بود. همبستگی مثبت عملکرد دانه با ارتفاع بوته، طول سنبله و وزن دانه نشانگر تاثیر مهم این صفات بر عملکرد دانه در شرایط دیم بود. همچنین، همبستگی منفی عملکرد دانه با تاریخ ظهور سنبله (r=۰.۳۸*) و تاریخ رسیدگی (r=۰.۲۹*) حاکی از زودرسی و نشانه ای از توانائی ارقام مورد بررسی در گریز از خشکی آخر فصل بود. رقم قدس، رشید و کراس امید بالاترین عملکرد دانه را داشتند، ولی گندم رشید زودرس ترین رقم بود. سرداری نیز که از ارقام مهم دیم محسوب می شود، عملکرد نسبتا بالایی داشت و از لحاظ تعداد پنجه و وزن هزار دانه رکورد خوبی را نشان داد.

بهمن یزدی صمدی
ناصر مجنون حسینی

منبع : پایگاه اطلاعات علمی