یک توالی آکورد هشت میزانی

معمول این است که توالی آکوردهای زیبایی که آهنگسازان و نوازندگان موسیقی جز در کارهای خود بکار می برند، توسط سایرین بعنوان الگوی اولیه آهنگسازی یا بداهه نوازی استفاده می شود. در اینجا توجه شما را به یکی از توالی آکوردهای کارهای Bill Evans جلب می کنیم.
ایونس قطعه ای دارد به نام Walts for deby که در مقدمه این قطعه Jazz هشت میزان با این هارمونی به این شکل وجود دارد :
| BbMaj۷ | Bbm۷ | F۹ | Ab۷ | DbMaj۷ | DbMaj۷ | C۷ add ۴ | C۷ add ۴ |
به این شکل توجه کنید، همانطور که مشاهده می کنید قطعه در گام فا ماژور است اما مقدمه با آکورد BbMaj۷ شروع میشود.
اولین حرکت هارمونیک از BbMaj۷ به Bm۷ است، اگر به آکورد ها دقت کنید دو بخش پایینی و بالایی سر جای خود ثابت مانده اند و دو بخش وسطی نیم پرده حرکت کروماتیک به سمت پایین داشتند. این نوع حرکت هارمونیک در Jazz بسیار متداول است یعنی شما قسمتهایی از آکورد اول را ثابت نگه میدارید و سپس هر چند بخشی که بخواهید با حرکت کروماتیک بالا یا پایین میبرید.
حرکت بعدی از Bbm۷ به سمت F۹ است که کاملا" از روی دایره پنجم ها قابل توجیه است. اما اینکه باس آکورد بجای فا، لا است دلیلی جز این ندارد که آهنگ ساز در نظر داشته تا حرکت باس بدون پرش باشد.
تفسیر حرکت از F۹ به Ab۷، اگر ساده نگاه کنیم آهنگساز باس آکورد را نیم پرده پایین آورده و به پایه Ab رسانده است. گفتیم که Jazzist ها بطور متداول از این حرکت استفاده میکنند پس این حرکت کاملا" قابل توجیه است ضمن اینکه این آکورد در حالت پایگی قرار دارد. نت فا آمده در این آکورد فاصله ششم از پایه را دارد و برای دادن رنگ بیشتر به آکورد است.
حرکت از Ab۷ به DbMaj۷ هم باز کاملا" طبیعی و عادی هست طبق همان دایره پنجم ها.
اما حرکت از DbMaj۷ به C۷، اولا" add ۴ چیزی بوده که در نسخه اصلی من دیدیم که میتوانست نوشته نشود؛ همانطور که در میزان چهارم add ۶ داشتیم و آورده نشده بود.
حال چرا از Db به C آمدیم؟ دلیلش ساده است اما تفسیر مجاز بودنش را شاید همه ندانند. این والس از فا ماژور شروع میشود (منظور مقدمه نیست) پس باید سر میزان نهم هارمونی راحت به فا ماژور حرکت کند. بنابراین راحت ترین هارمونی قبلی میتونه C۷ باشه چون نسبت به هم فاصله پنجم دارند.
اما حرکت از Db به C اولا" این حرکت کروماتیک هست و در Jazz زیاد استفاده میشه ثانیا" در گام دوماژور آکورد Tritone گام که میتواند جای آکورد G را بگیرد Db است و تمام.
بنابراین مشاهده میکنید که به چه سادگی با دانستن برخی قوانین هارمونی می توان شروع به تحیلی هارمونی کارهای آهنگسازان بزرگ کرد و در این راه مطالب بسیاری آموخت.

کاوه رهنما

منبع : گفتگوی هارمونیک