بررسی وضعیت خدمات دهی تاکسی ها تاکسی های خالی مسافران خیالی

درحاشیه بلوار کشاورز روبروی وزارت جهاد کشاورزی ایستاده و مرتب می گوید: ۷ تیر! اما آن خودروهایی که به او توجه نمی کنند همه خطی نارنجی روی کاپوت و صندوق عقب خود دارند.
بعضی از آنها همان پیکان های قدیمی و سمندهای جدید هستند که مردم آنها را به تاکسی دولتی می شناسند و برخی پژوها و پرایدهای سبز و زردند که نام شرکت های خصوصی را بر بدنه خود دارند یا مسافربرهای شخصی اند که به برکت سهمیه بندی بنزین، صاحب هویتی رسمی شده اند.
کمی جلوتر، روبروی بیمارستان پارس اما مرد عینک آفتابی به چشم کلمه ای را می گوید که دود لنت های تاکسی بلند می شود: «دربست»!
چند کلمه رد و بدل می شود و مرد عینک به چشم در صندلی عقب تاکسی می نشیند و...
● دربستی یا در خدمت ادارات
داستان دربستی خواهی تاکسی ها، همواره در ایام خاصی همچون اسفندماه تکرار می شود اما امسال این قصه از تیرماه و درست از زمانی که سهمیه بندی بنزین آغاز شد به مهمانی گوش و چشم مردم آمد. صبح زود، غروب، آخرشب، پنجشنبه ها، غروب جمعه ها و تعطیلات صحنه رژه تاکسی های خالی در برابر مسافران، تکرار می شود و تاکسیرانی فقط یک چیز می گوید: «برخورد می کنیم.»
شهروندان خیلی خوشبین، حرف تاکسیرانی را می پذیرند اما یک سؤال مطرح می کنند: «پس چرا بازهم تاکسی خالی یا تک مسافر در سطح شهر زیاد است؟»
یک ارتشی بازنشسته هم می گوید: «تاکسی ها در ۶ ماه اول سهمیه بندی ۸۰۰ لیتر بنزین علاوه بر گاز داشتند و تعداد زیادی از آنها وام گرفتند، بنزین مازاد خود را با قیمت های لیتری ۲۰۰ تا ۵۰۰ تومان فروختند اما بازهم دربستی سوار کردند یا در خدمت شرکت ها و ادارات قرار گرفتند.»
علی پور ادامه می دهد: «البته ما ندیدیم و نشنیدیم که مناقصه ای برای واگذاری امتیاز تاسیس و فعالیت شرکت های تاکسیرانی خصوصی انجام شود اما هزاران تاکسی خصوصی اکنون درحال فعالیتند که تعداد زیادی از آنها در خدمت شرکت ها، ادارات و مدارس هستند یا به جمع دربستی خواهان پیوسته اند.»
● زمستان تاکسیرانی
اوج ضعف در عملکرد تاکسی ها به زمستان سخت ۸۶ برمی گردد که خبرگزاری فارس از طلب کرایه دوهزار تومانی از هر نفر برای مسیر آزادی- امام حسین(ع) خبر داد و در مسیرهای دیگر کرایه های دو برابر از مسافران طلب شد. در همان ایام تیموری کرمانی؛ رئیس تاکسیرانی تهران، وعده برخورد با تاکسی های متخلف را داد اما در بارش های بعدی برف و یخبندان پس از آن، مردم در حاشیه خیابان ها ماندند و تاکسی ها خالی رفتند یا با مسافران ویژه!
به قول یک معلم شاید مسئولان تاکسیرانی خیال می کنند که تاکسی ها پراز مسافرند والا با اطمینان از برخورد با متخلفان نمی گفتند. تعداد تاکسی های خالی بیشتر از نوع مسافربر آن است. «سلامی» می افزاید: «بعضی از تاکسی ها در زمستان امسال، خدمت را در حق مردم تمام کردند! و مسافران را در میان برف و یخ رها کردند.»
او از تاکسیرانی می پرسد: «مگر نه اینکه تاکسی ها باید در خدمت مردم باشند و اولویت آنها، سوارکردن مسافران عادی باشد پس چگونه است که یا در خدمت شرکت ها و ادارات هستند یا دنبال مسافر در بستی؟»
این معلم می افزاید: «مگر دولت و شهرداری امکانات را برای خدمت به مردم در اختیار تاکسی ها قرار نمی دهند پس چرا آنها مسافران کنار خیابان را سوار نمی کنند.»
● داستان کهنه روغن و لاستیک و حق خط
پای صحبت یک راننده تاکسی دولتی می نشینم. همان حرف های قدیمی را تکرار می کند: «روغن، لاستیک و امکانات لازم ما راتاکسیرانی نمی دهد باید آزاد بخریم مثل همه. وام ما ۵۰۰هزار تومان است. وام های میلیونی برای تاکسی های خصوصی است.»
یک مسافر میان حرف راننده تاکسی می آید و می گوید: «سمندها وام چندمیلیونی گرفته اند مگر آنها دولتی نیستند؟»
راننده پاسخ می دهد: «سمنددارها باید قسط بدهند. گاه از یک تاکسی دو سه خانوار نان می خورند. با این گرانی لوازم و زندگی، تاکسی دار یا راننده اش مجبور است برود سراغ دربستی و شرکت ها.»
صحنه سوار نکردن مسافران عادی در تمام خیابان ها و مراکز اصلی و شلوغ شهر دیده می شود، به ویژه از سوی تاکسی های گردشی اما گاه تاکسی ها و مسافربرهای دارای خط هم مسافر عادی سوار نمی کنند.
یک راننده تاکسی در مسیر پیچ شمیران- پاسداران می گوید: «امتیاز این خط را چهار سال پیش به قیمت سه میلیون تومان خریدم الان حدود ۱۰میلیون تومان است. آنهایی که تازه وارد خط می شوند باید چنین پولهایی بپردازند بنابراین دنبال افزایش درآمد می افتند.»
او در پاسخ به اینکه چه کسانی موجب راه افتادن بساط خرید و فروش امتیاز خطوط تاکسیرانی شدند. می گوید: «می خواهی ما را از نان خوردن بیندازی ما را با مسئولان تاکسیرانی درنینداز.»
● بیداد دربستی در روزهای خرید
روزهای پایانی سال در پیش است و ولع تاکسیرانان برای سوارکردن دربستی، بیشتر می شود. هرچند معاون حمل ونقل و ترافیک شهرداری تهران وعده داده که با تاکسی هایی که مسافر دربستی جابه جا کنند برخورد و کارنامه های آنان توقیف می شود. تشکری هاشمی تأکید کرده که تاکسی ها حق دریافت کرایه ای بالاتر از آنچه مصوب شده نیز ندارند.
اکنون ۱۱روز از اسفندماه می گذرد و عده کثیری از مردم، خریدهای نوروزی خود را آغاز کرده اند. شهرداری، وعده بسیج امکانات خود را اعم از اتوبوس ها، مترو و تاکسی ها را تا نیمه شب داده تا شهروندان برای تردد میان مراکز خرید و منازلشان مشکلی نداشته باشند اما در همین مدت تاکسی های زیادی، از سوار کردن مسافر عادی خودداری کرده و می کنند، دولتی، خصوصی و مسافربر هم ندارد.
● تاکسیرانان شریف تاکسیرانی ضعیف
وقتی با یک راننده تاکسی شریف که در زمستان سخت۸۶ در بزرگراه همت تقاطع جنت آباد آشنا شده ام دوباره در اسفندماه روبرو می شوم می گوید: «همه راننده تاکسی ها بد نیستند همه دنبال مسافر دربستی نیستند.» بر منکر حرف حاج محمود لعنت، تاکسیرانان شریف و زحمتکش زیادی در سطح شهر تردد می کنند مثل رسول، رفیق حاج محمود که سوخت اضافی خود را با همان قیمت ۱۰۰تومان به خلق الله می دهد. با این حال وضعیت تاکسیرانی تهران مطلوب نیست و گله های مردم از دربستی خواهان و گیرندگان کرایه های گزاف و بیشتر از نرخ مصوب، زیاد است و وعده های مسئولان برای برخورد با متخلفان ملموس نیست. مردم می گویند تعداد زیادی از تاکسی ها فقط دنبال کار کم و پول زیادند و نظارت هم ضعیف است.

قاسم حداد اصفهانی

منبع : روزنامه کیهان