فصل سرنوشت برای ورزش قهرمانی

از تشکیل مرکز توسعه ورزش قهرمانی کمتر از یک دهه می گذرد. از روزی که ایجاد این مرکز در بدنه سازمان تربیت بدنی به تصویب رسید تاکنون تقویت پایه های ورزش قهرمانی کشور و فراهم آوردن شرایط بهتر برای کسب مدال ها و افتخار آفرینی بیشتر در میادین بین المللی در دستور کار این بخش قرار گرفته است.
در دوره قبل سازمان ورزش کشور فعالیت هایی درباره این مهم صورت گرفت و نتایجی نیز به دست آمد اما اغراق نیست اگر بگوییم مرکز توسعه ورزش قهرمانی در دوره اخیر تلاش هایی به مراتب بیشتر و محسوس تر نسبت به تمام سال های قبل داشته و افتخارات حاصله نیز خود گواهی بر این ادعاست.
مهندس علی آبادی رئیس سازمان تربیت بدنی که پشتکار، جدیت و سختگیری هایش برای همه فدراسیون ها مسجل شده علاوه بر پرداختن به زیرساخت ها و افزایش امکانات و فضای ورزشی کشور جهش چشمگیر فدراسیون های مختلف را هرگز از یاد نبرده و پایگاه ورزش قهرمانی را مأمور زیرنظر گرفتن شرایط فدراسیون کرده است.
افتخارآفرینی در آسیا، جهان و المپیک و برنامه ریزی ها و آینده نگری ها شاید مهمترین وظایفی است که هر فدراسیون در بخش قهرمانی، آن را در سرلوحه کار خود قرار می دهد. در این بین مرکز توسعه ورزش قهرمانی علاوه بر نظارت های معمول، توزیع امکانات و اعتبارات به این فدراسیون ها که تعدادشان از حدود ۴۰ هم سبقت می گیرد، بررسی برنامه و تقویم آنها و نیز انتخابات و ارتباط با هیأت ها و استان ها را برعهده می گیرد تا شرایط برای به اهتزاز درآمدن پرچم مقدس ایران در میادین بین المللی بیش از پیش مهیا شود. این مرکز که در رأس آن کیومرث هاشمی، معاون سازمان تربیت بدنی حضور دارد این روزها حساسیت و جدیت خود را نسبت به قبل دو چندان کرده است. در پیش بودن دو رویداد مهم المپیک پکن و بازی های آسیایی گوانگ ژو شرایط را به گونه ای کرد که انتظارات از ورزش کشور دوچندان شود. در چنین احوالی تردیدی نیست تنها نظارت ها و بررسی های نهادی مانند مرکز توسعه ورزش قهرمانی می تواند به اهداف عالیه مسئولان عالیرتبه ورزش و عموم جامه عمل بپوشاند.
● می توانیم اگر بخواهیم
تقریباً بعد از بازی های آسیایی دوحه بود که سازمان ورزش کشور عزم خود را برای رسیدن به رتبه ای در آسیا جزم کرد. تا همین چند سال پیش فکر کردن به آن برای بسیاری دشوار به نظر می آمد. صعود ۴ پله ای و قرار گرفتن در رده چهارم آسیا چیزی نیست که سران ورزش کشور به آن دل خوش کنند.
در کنار اینها جریان حضور چشمگیر در المپیک پکن را از یاد نبریم که برای ایرانیان بسیار مهم تلقی می شود. کسب سهمیه های رشته های مختلف می تواند تا حدی خواسته های اهالی ورزش را برآورده سازد. از همین رو سال جاری، سالی بسیار مهم برای ورزش قهرمانی کشور است و مرکز توسعه ورزش قهرمانی بیش ازهر زمان دیگری اوضاع را تحت کنترل درآورده است. در دوره گذشته کاروان المپیک ایران با کسب ۲ نشان طلا، ۲ نقره و ۲ برنز از آتن بازگشت اما حالا با افزایش دو برابری سهمیه ها پیش بینی کسب مدال های بیشتری می رود. در سال اتحاد ملی و انسجام اسلامی، سازمان تربیت بدنی نیز با شعار «می توانیم اگر بخواهیم» فدراسیون ها را تهییج کرده تا در برآوردن خواسته های بحق مردم دوچندان کوشا باشند.
اگرچه در برخی از موارد هنوز کمبودهایی برای یک سری از رشته ها وجود دارد اما مرکز توسعه ورزش قهرمانی با تعاملی که با کمیته ملی المپیک دارد تلاش می کند برگزاری اردوهای داخلی و خارجی، شرکت در رقابت های داخلی و خارجی، تأمین حقوق ورزشکاران، تأمین آتیه آنان، استخدام مربیان خوب خارجی، به خدمت گرفتن مربیان خوب داخلی، انجام آزمایش دوپینگ و پزشکی، کسب کرسی های بین المللی، توجه به هیأت ها و پایگاه های قهرمانی و فراهم کردن امکانات برای آنها و... را به بهترین نحو ممکن انجام دهد تا در چنین شرایط حساسی دغدغه ها در امر قهرمانی به حداقل برسد. درواقع این مرکز با جلسات متعدد تشکیل گروه های کارشناسی فراوان چشم انداز خوبی را در ورزش قهرمانی به وجود آورده که حتی اگر نیمی از آنها برآورده شوند به طور حتم جهش چشمگیری را در ورزش ایران شاهد خواهیم بود.
این که از نظر کارشناسان مرکز توسعه ورزش قهرمانی در دوره آتی بازی های آسیایی حداکثر می توان ۱۴۶ نشان طلا، نقره و برنز کسب کرد شاید برای خیلی ها زیاده خواهی باشد اما این چیزی است که براساس تحقیقات علمی و کارشناسی دقیق نسبت به شرایط کنونی و میزان پیشرفت هر رشته صورت گرفته است.
درعین حال مرکز توسعه قهرمانی حداقل مدال های کسب شده در بازی های گوانگ ژو را در ۲۱ رشته ورزشی ۹۱ مدال می داند که در صورت تحقق، اوضاع کاروان ایران در بازی های آسیایی بسیار متفاوت با قبل خواهدشد. در دوره قبل ایران با ۴۸ مدال در رده ششم آسیا ایستاد. از یاد نبریم مسئولان ورزش کشور پیش از بازی های آسیایی دوحه با درنظرگرفتن تمامی جوانب پیش بینی کسب ۴۵ تا ۴۸ نشان را داشتند و به قول خود عمل کردند. امیدواریم برنامه های کلان دوره بعد نیز به مرحله عمل برسد.
● طرح آمایش
هرچند اکنون نظارت بر برنامه های فدراسیون ها برای حضوری پرقدرت در المپیک پکن و بازی های گوانگ ژو در زمره مهمترین وظایف مرکز توسعه ورزش قهرمانی قرار گرفته است ولی این پایگاه آینده نگری را ازیاد نمی برد. تدوین برنامه هایی که بتواند آینده ورزش کشور را بیمه کند یکی از کارهای اساسی مرکز یادشده است، چند ماه پیش بود که بحث طرح آمایش سرزمین ورزش کشور از سوی مهندس علی آبادی طرح شد که به نظر می رسد این روزها کارشناسان سازمان تربیت بدنی و مرکز توسعه ورزش قهرمانی با تشکیل کار گروه های مناسب در پی بررسی اوضاع هستند.
این طرح به نوعی اولویت بندی رشته های ورزشی را شامل می شود که هدف آن نیز بهره گیری تمام ظرفیت های موجود در استان های کشور و توجه بیشتر به استعدادها و نخبگان ورزش ایران زمین است. طرح آمایش، ۶ گروه را شامل می شود:
۱) ورزش های پایه که شنا، ژیمناستیک و دو و میدانی را دربرمی گیرد.
۲) ورزش های ملی و محبوب: کشتی و فوتبال در این قسمت هستند.
۳) رشته های مدال آور: کاراته، تکواندو، جودو و ووشو .
۴) ورزش های دارای شانس مدال: قایقرانی، تیراندازی و تیراندازی با کمان در این رده قرار گرفته اند.
۵) ورزش های منتخب طرح که پنج رشته ورزشی منتخب برای هر استان در نظر گرفته می شود.
۶) ورزش ویژه هر استان (یک یا دو رشته). براساس برنامه های کلان مرکز توسعه ورزش قهرمانی طرح آمایش می تواند در درازمدت پویایی رشته های مختلف را در سرتاسر کشور به دنبال داشته باشد و انگیزه برای فعال شدن همه استان ها به وجود می آید.
● المپیاد ایرانیان
یکی از کارهای چشمگیر مرکز توسعه ورزش قهرمانی که مورد حمایت مسئولان رده بالای کشور از جمله شخص رئیس جمهوری قرار گرفت برگزاری المپیاد ورزشی ایرانیان بوده است. نخستین دوره این بازی ها که در ۲۰ روز در ۳۳ رشته ورزشی، به میزبانی استان های تهران، مازندران، کرمان، زنجان، سمنان، همدان، اصفهان، کرمانشاه، قزوین و اردبیل برگزار شد قهرمانی پایتخت نشینان را با کسب ۹۶ نشان طلا، ۵۴ نقره و ۶۱ برنز به دنبال داشت. هر چند در این دوره از بازی ها برخی از استان ها دور از انتظار ظاهر شدند و عده ای دیگر آن را جدی نگرفتند یا در بسیاری از رشته ها ورزشکاران ملی پوش و سرشناس حضور نداشتند اما این المپیاد فرصتی است برای ورزشکارانی که هیچ وقت شانس به معرض گذاشتن شایستگی های خود را نداشتند.
ضمن این که همواره استعدادهای ناشناخته فراوانی وجود دارند که در چنین رقابت هایی مورد توجه و شناسایی قرار می گیرند. مسئولان رده بالای ورزش البته تأکید کردند المپیاد یک آزمایش جدی برای مدیران استان ها و هیأت هاست و حتی با آنها که فعالیت آنچنانی ندارند برخورد خواهد شد. جای بسی خوشحالی است که المپیاد ایرانیان از سال آینده در ۳ رده سنی به صورت جداگانه انجام خواهد گرفت تا آینده سازان رشته های گوناگون با آزمایشی جدی مواجه شوند.
● آئین نامه باشگاه ها
در کنار تمام برنامه های یادشده یکی از کارهای اساسی که مرکز توسعه ورزش قهرمانی در دستور کار خود قرار داده است، تدوین آئین نامه برای باشگاه ها است. این طرح زمینه های ورود باشگاه های خصوصی به جمع رقابت های بزرگ کشوری است. ورود بخش خصوصی به چرخه ورزش، بهره گیری از سرمایه های آنها در کنار سرمایه گذاری دولت را در پی خواهد داشت. این آئین نامه طوری تنظیم می شود که حتی باشگاه های خارجی نیز فرصت ایجاد شعبه و سرمایه گذاری در ورزش ایران را پیدا می کنند.
مرکز توسعه ورزش قهرمانی همچنین با ایجاد نظام ارزیابی بر عملکرد فدراسیون ها به خوبی می تواند عملکرد آنها را زیر نظر بگیرد تا مشخص شود آیا فدراسیون ها در به عمل رساندن طرح هایشان به اندازه کافی فعال بوده اند
در این راه پایگاه قهرمانی کشور محورهای اصلی و فرعی بر مبنای استانداردهای بین المللی را معیار ارزیابی عملکرد فدراسیون ها قرار داده است. محورهای قابل ارزیابی در امتیازبندی هر فدراسیون کسب نشان های بازی های آسیایی و المپیک، تداوم قهرمانی، مبارزه با دوپینگ و توسعه اخلاق ورزشی است که ۴۶۰ امتیاز از مجموع ۵۰۰ امتیاز ممکن قابل ارزیابی خواهد بود. از طرفی دیگر از محورهای فرعی نیز ۱۸۰ امتیاز از ۳۰۰ امتیاز ممکن مورد بحث قرار می گیرد.
به هر تقدیر مرکز توسعه ورزش قهرمانی که سیر صعودی ورزش ایران را در میادین آسیایی و جهانی دنبال می کند پایگاه خوبی برای پیشرفت رشته های مختلف است. امیدوارم این مرکز با طرح های تازه شتاب بیشتری به فعالیت خود بدهد.

سوسن صادقی
علی رضایی

منبع : روزنامه ایران