پنجشنبه, ۱۳ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 2 May, 2024
مجله ویستا
تمر
این درخت بومی منطقه گرمسیر آفریقا است و در سراسر سودان به صورت خودرو به عمل می‌آید و سال‌ها قبل از آنجا به هندوستان وارد شد .
در ایران در منطقه بلوچستان کاشته می‌شود .
البته در ایران عموماً به این گیاه ، تمرهندی گفته می‌شود .
● گیاه شناسی
این گیاه درخت بزرگی دارد با برگ‌های مرکب و برگچه‌های فشرده با گل‌های خوشه‌ای باز به رنگ زرد مایل به قرمز ؛ میوه این درخت در غلاف بوده و به شکل با قالا است . میان بر میوه ، گوشتی و به رنگ قهوه‌ای مایل به قرمز بوده و طعم آن ترش مایل به شیرین است .
بعضی از انواع تمر دارای میوه کاملاً شیرین است که بیشتر در تایلند به عمل می‌آید و یا در مراکز تحقیقات کشاورزی آمریکا در میامی و فلوریدا عمل آوری می‌شود .
هسته این گیاه به شکل تقریبی مربع و به رنگ قهوه‌ای متمایل به قرمز است .
نوع دیگر از تمرهندی دارای هسته‌ای ریز بوده و اگر آن را در آب جوش قرار دهیم به رنگ قرمز می‌شود ، که به تمر گجراتی یا هیرونی معروف است .
● مواد تشکیل دهنده
این میوه دارای دو طعم شیرین و ترش است .
نوع ترش آن دارای حدود ۱۰ درصد اسید سیتریک و ۸ درصد اسید تارتاریک و مقدار کمی قند ، پکتین ، اسید مالیک ، پتاسیم ، بی تارتارات ، صمغ و فیبر می‌باشد .
در نوع شیرین آن میزان قند بالاتر بوده و نسبت اسید کمتر می‌باشد و به این دلیل میوه آن طعم شیرین دارد .
میوه تمرهندی دارای ویتامین B و کلسیم است . برگ‌های جوان این درخت دارای ویتامین B می‌باشد . در هسته این میوه مقداری روغن موجود است که دارای مصارف گیاهی است .
● موارد استفاده
پالپ میوه دارای خواص دارویی است و به عنوان مسهل و مدر به کار می‌رود . می‌توان در اختلالات کبدی از آن استفاده کرد .
از دیگر مزایای این گیاه این است که بسیار اشتهاآور است و سرعت هضم غذا را افزایش می‌دهد . همچنین در رفع سوء هاضمه و تقویت عملکرد معده مؤثر است .
در کشور چین از تمرهندی برای جلوگیری از تهوع و استفراغ در بارداری استفاده می‌شود . در این کشور از این میوه به جای لیموترش استفاده می‌گردد .
در اندونزی از میوه‌های مانده و کهنه آن روغن کشی کرده و در درمان زخم ، جوش ، کورک و برای رفع خارش پوست استفاده می‌کنند .
در نواحی گرمسیری آمریکا با شکر و آب و میوه تمر هندی نوشابه خنک تهیه می‌نمایند ، در نوعی چاشنی نیز به کار می‌رود . همچنین برای سس گوشت و ماهی شور هم استفاده می‌کنند .
در طب سنتی ایران این گیاه مقوی قلب و معده بوده و اثر ملین داشته و فشار خون را ازبین می‌برد . برای رفع تب و رفع عطش نیز مفید است . این میوه را در آب خیس می‌کنند و بعد آب آن را صاف کرده و با کمی نبات می‌نوشند . سوپ تمرهندی در درمان سرماخوردگی مفید است .
● پرورش گیاه
میوه تمرهندی در اواخر بهار و اوایل تابستان می‌رسد و در نواحی گرمسیر و خشک به مدت ۶ ماه روی درخت باقی می‌ماند و ۲۰ درصد از رطوبت خود را ازدست می‌دهد .
از هر درخت تمرهندی ۳۵۰ پوند میوه در سال برداشت می‌شود .
اگر آب وهوا مرطوب باشد ، میوه زودتر چیده می‌شود تا در معرض حمله سوسک‌ها و قارچ‌ها قرار نگیرد .
این میوه باید در جای خنک و یا در یخچال نگهداری شود .
منبع : دانش افزا
