پیروزی اوباما سیاست امریکا در قبال ایران را تغییر نخواهد داد

۱) اتفاقی که در امریکا در در جریان انتخابات شکل گرفت، پای صندوق بردن مردم برای دو حزب بزرگ و محدود کردن مردم امریکا برای انتخاب رئیس جمهور این کشور بود. منتقدان بسیاری همواره این محدودیت نظام سیاسی امریکا را مورد نقد قرار دادند. در واقع با در نظر گرفتن کانون های قدرت اقتصادی و سیاسی در امریکا، مانند بسیاری از کشورهای جهان، نمی توان تاثیر این کانون ها را بر فرآیند انتخابات نادیده گرفت، اما با وجود اینکه ایراد و انتقادات زیادی به نظام سیاسی و چارچوب آن در امریکا وارد است، این نکته بسیار حائز اهمیت است که این روند را باید با روندهای مشابه در کشورهای مختلف جهان مقایسه و ارزیابی کرد. به این ترتیب و با در نظر گرفتن تجربه های برگزاری انتخابات در کشورهای مختلف جهان، ضمن اینکه ایرادات اساسی به این نظام انتخاباتی وارد است، در مقایسه با بسیاری از نظام های موجود در جهان از مزایای قابل توجهی همچنان برخوردار است.
بنابراین می توان برگزاری انتخابات در امریکا را در شرایط واقعی مقایسه بین نظام های سیاسی موجود در جهان مورد ارزیابی قرار داد که در کدام کشورها برای انتخاب کنندگان فرصت تاثیرگذاری بیشتری فراهم است. در این فرآیند امکان تجلی اراده مردم فراهم می شود. توجه دارید که شکل گرفتن این آرا به نوبه خود ارتباط مستقیم با نقش رسانه ها و تبلیغات انتخاباتی در امریکا پیدا می کند و در عمل این رفتار را به عرصه رقابت آشکار منابع قدرت تبدیل می کند.
۲) اینکه انتخابات امریکا را صرفاً یک نمایش تلقی کنیم، نگاهی است که برخی از بیرون به این رویداد دارند. مهم برداشت رای دهندگان امریکایی است که حاضر به شرکت در انتخابات می شوند و تلاش می کنند برنامه های مورد نظرشان را از این مسیر دنبال کنند. باید توجه داشت بسیاری از امریکایی ها در این فرآیند برای حاکم کردن دیدگاه خود بر سیاست و اقتصاد در امریکا وارد عرصه عمل می شوند و سعی می کنند در مورد آینده خود تصمیم گیری کنند. این نوع تحلیل هایی که در خارج از امریکا در مورد انتخابات این کشور مطرح می شود، برای بسیاری از مردم امریکا مطرح نیست.
۳) طرح مباحثی در خصوص سلامت فرآیند برگزاری انتخابات در حد کم یا زیاد، شدید یا ضعیف در همه رفتارهای انتخاباتی در جهان مطرح شده و می شود. مساله اساسی میزان تاثیرپذیری این نظام ها از شکاف ها یا فرصت هایی است که امکان سوءاستفاده را در این فرآیند می دهد. بدون تردید امریکا هم از این جریان مستثنی نیست. مدل های زیادی در زمینه برگزاری انتخابات مطلوب و رضایتبخش در کتاب ها و متون کلاسیک وجود دارد. نکته مهم این است که در شرایط واقعی و در جریان عمل سیاسی، این نوع تخلفات از چه حجمی برخوردار است. به نظر می رسد در نظام انتخاباتی امریکا، نظام حاکم نیاز چندانی به مداخله مانند بسیاری از کشورهایی که در آنها انقلاب های رنگی رخ داد، نمی بیند. همه چیز چنان پیچیده، ظریف و نامحسوس انجام می شود که کمتر نیاز به مداخله فیزیکی و مکانیکی پیش می آ ید. به دلیل نقش و نفوذ بسیار عمیق رسانه ها و البته استفاده همه جانبه از روش های کاملاً بررسی شده علمی، همه و همه به برگزاری جریان انتخاباتی امریکا کمک می کند. نظام الکترال امریکا هم به گونه یی طراحی شده که نقش نهادهای قدرت به نوعی امکان هدایت این آرا را در سطوح دیگر تامین می کند. در این سیستم پیچیده کمتر نیاز به مداخله های مکانیکی وجود دارد. این سیستم را باید در متن قانون اساسی این کشور ارزیابی کنیم.
۴) انعطافی در این نظام سیاسی وجود دارد که در عمل کار را برای پیش بینی حدود این انتخابات دشوار می کند. مجموعه یی از ارزش ها و علایق برای مردم امریکا وجود دارد که تحت تاثیر دو حزب بزرگ توجه لازم را پیدا نمی کند، اما هنگام رای دادن امکان بروز بیشتری پیدا می کند. اگر می بینیم بسیاری از رای دهندگان که دموکرات ها را انتخاب کردند پای صندوق با تغییر موضع شان به جمهوریخواهان رای می دهند، به دلیل جایگاه و برآوردی است که نسبت به سیاست خارجی و داخلی این حزب در امریکا وجود دارد. دغدغه ها و علایق سنتی همواره در امریکا مطرح بوده و همین مساله تاثیر زیادی در غافلگیر شدن خیلی ها بعد از انتخابات می کند. برای نمونه اولویت هایی که یک فرد امریکایی برای خود قائل است متفاوت با دغدغه ها و اولویت های یک شهروند فرانسوی است. روحیه و ارزش های امریکایی به صورت مستقیم آرای نهایی را تحت تاثیر قرار می دهد، به ویژه بعد از ۱۱ سپتامبر و مساله امنیت که از سوی هر یک از احزاب به شکل متفاوت انعکاس پیدا کرد.
● نتیجه گیری نهایی
با پیروزی اوباما هم سیاست امریکا در قبال ایران تغییر نخواهد کرد. تا به حال چهار قطعنامه علیه ایران تنظیم شده و امریکا نقش مستقیم در آن داشته است. ولی روی دیگر سکه شرایط استراتژیک ایران است که همچنان برای یک بازی سودمند با امریکا امکان قابل توجهی را فراهم می کند، چنانچه رویکرد این بازی تغییر کند و همکاری متقابل شکل بگیرد، این مجال وجود خواهد داشت که تغییرهای جدی در روابط دو کشور با در نظر گرفتن شرایط منطقه ایجاد شود؛ هم تخریب شدید و هم بهبود گسترده.

الهه کولایی

منبع : روزنامه اعتماد