ارز و طلا، پرواز ۸۶

یادآوری این نکته که در گزارش ۹ماهه بانک مرکزی در سال ۸۶ پس از بخش مسکن بیشترین بازدهی قیمت و سود مربوط به دادوستد سکه بهار آزادی بوده است،‌ اهمیت توجه بیشتر به روند قیمت‌ها و دلایل افت و خیز آن در بازار داخلی و همچنین تاثیرات بحران مالی آمریکا و در پی آن نوسان قیمت سهام در بورس‌های دنیا بازتاب در بازار ارز و سرازیر شدن فشارهای قیمت به بازارهای کالا به ویژه فلزات رنگی را دو چندان می‌کند.
بررسی روند تغییرات قیمت ۹ ارز عمده و سکه های بهار آزادی به علاوه بهای جهانی طلا به ویژه نرخ فروش آنی هر اونس طی سال ۸۶ در بازار داخلی نتایج جالب توجهی را به دست می‌دهد. طی این سال بیشترین افزایش قیمت در بازار ارز به ترتیب به لیر ترکیه با ۲۴/۱۸درصد، دلار کانادا با ۲۰/۱۶درصد، صد ین ژاپن با ۵۴/۱۳درصد، یورو با ۲۲/۱۱درصد، دینار عراق با ۹۴/۶درصد، درهم امارات با ۱۸/۱درصد و در نهایت به دلار آمریکا با ۳۲/۰درصد رشد مربوط بوده است.
در عوض در این دوره پوند انگلیس ۲۶/۰درصد از ارزش خود را از دست داده است. در سال ۸۶ تا دهم اسفندماه هم راستا ‌با نرخ رشد ۳۳/۴۲درصدی بهای جهانی طلا، انواع سکه بهار آزادی و مثقال طلای ۱۷ عیار رشد چشمگیری داشته‌اند. مقایسه قیمت دهم اسفند ماه ۸۶ با نرخ پایان فروردین این سال نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاران بازار سکه بعضا فراتر از ۵۰درصد سود برده‌اند. بیشترین نرخ بازده در این بین مربوط به ربع سکه بوده است.
طی مدت یاد شده بهای فروش هر قطعه ربع سکه از ۴۲هزار تومان به ۶۴۵۰۰ تومان رسید که ۵۷/۵۳درصد منفعت را نصیب خریداران خود کرده است. نیم سکه نیز از قیمت ۷۸۲۰۰ تومان در پایان فروردین ۸۶ به نرخ ۱۱۳هزار تومان رسید که در این مدت ۵۰/۴۴درصد رشد قیمت داشته است. پس از آن سکه بهار آزادی طرح جدید با ۸۷/۴۳درصد رشد از میزان ۱۵۵هزار تومان در پایان فروردین به مبلغ ۲۲۳هزار تومان در دهم اسفند ماه به خریداران عرضه شد و در نهایت سکه طرح قدیم با ۶۹/۴۲درصد بازدهی قیمت در دهم اسفند ماه ۸۶ به نرخ باور نکردنی ۲۵۴هزار تومان رسید. این در حالی است که هر قطعه سکه طرح قدیم در پایان فروردین ماه ۸۶ با نرخ ۱۷۸هزار تومان به متقاضیان عرضه می‌شد. طی سال ۸۶ کسانی که بر روی طلای آب شده (مثقال ۱۷ عیار) سرمایه‌گذاری کرده بودند توانستند تقریبا ۷۴/۴۰درصد سود ببرند. از جمله دیگر مواردی که می‌توان از اعداد و ارقام این جدول فهمید آن است که در ۵ ماه اول سال با توجه به قیمت دلار در بازار آزاد و نرخ هر اونس طلا برای فروش فوری حبابی در بازار سکه وجود نداشته و علاوه بر ارزش ذاتی طلای موجود در هر سکه بهار آزادی بین ۵ تا ۷هزار تومان حق‌الضرب و سود متعارف بازار منظور شده است. در پایان شهریور حتی این ارقام نیز از ارزش‌های بازاری سکه کسر شده است.
بهای هر قطعه سکه بهار آزادی در پایان مهرماه با نرخ ذاتی طلای موجود در آن تقریبا ۱۰هزار تومان فاصله داشت. در پایان ماه‌های آبان، آذر و دی این رقم به ترتیب ۸هزار تومان، ۶هزار تومان و ۴هزار تومان بالاتر از ارزش تعریف شده بوده است. در پایان بهمن و دهه اول اسفند این فاصله به ترتیب در حدود ۱۲هزار تومان و ۱۰هزار تومان بوده است.
افزایش تقاضای جهانی برای تولید جواهرآلات و مصارف صنعتی و پزشکی در هند و چین، کاهش تولید طلا در معادن آفریقا، آمریکا، استرالیا و پرو از جمله عوامل بلندمدت و کاهش نرخ بهره دلار در فدرال رزرو از میزان ۲۵/۵درصد به ۳درصد در پی بحران‌های مالی و اعتباری در آمریکا همچنین افزایش بهای نفت، کاهش آمار اشتغال در آمریکا، افت شاخص اعتماد مصرف‌کننده و کاهش تولیدات صنعتی در این کشور، کاهش شدید ارزش دلار در مقابل یورو، نوسانات ناشی از انتظارات تورمی و انتظارات کاهش بیشتر نرخ بهره، تلاش آمریکا برای مقابله با کسری تراز تجاری در مقابل چین، تصمیمات پیاپی بانک‌های مرکزی دنیا و صندوق بین‌المللی پول برای فروش ذخایر طلا، بازدارندگی نرخ ۲۵/۵ بازدهی اوراق قرضه خزانه‌داری آمریکا، استقراض ین و خرید ارزهایی با نرخ بهره بیشتر (Coarry Trad) و رشد ارزش ین ژاپن در مقابل دلار، افزایش شدید بهای انواع کالاهای استراتژیک (Ommodities)، ترس بانک‌مرکزی اروپا از کاهش نرخ بهره یورو به دلیل نگرانی از فشارهای تورمی، تداوم مشکلات بازار مسکن در آمریکا، زمزمه تغییر ترکیب ذخایر ارزی کشورهای عضو اوپک، ترور بی‌نظیر بوتو و نگرانی شدید از رکود اقتصادی آمریکا جملگی دلایل کوتاه‌مدت موثر بر نوسان نرخ طلا از حد ۶۸۵دلار در پایان فروردین ۸۵ تا ۹۷۵دلار در دهم اسفند ماه بوده است.
در این میان افزایش تقاضای داخلی بر قیمت انواع سکه‌ها و ارزهای مورد معامله در بازار داخلی را نیز نباید از نظر دور داشت. چشم‌اندازا قیمت جهانی طلا رسیدن به ۱۰۰۰دلار در کوتاه مدت و رسیدن به ۱۵۰۰دلار تا پایان سال ۲۰۰۸ است. چراکه ارزش واقعی طلا در بازارهای جهانی به گفته برخی از کارشناسان با توجه به نرخ رشد تورم نسبت به سال ۱۹۸۰ رقمی در حدود ۲۲۲۷ دلار است. از سویی گفته می‌شود ین ژاپن پتانسیل قوی‌تری برای بیشترین بازدهی در سال ۲۰۰۸ را دارا است.

مسعودرضا طاهری

منبع : روزنامه دنیای اقتصاد