دورترین انفجار کیهانی ردیابی شد

انفجارهای اشعه گاما، آذرخش های فضایی حاوی تشعشعات بسیار قوی انرژی هستند و وقوع آنها غیرقابل پیش بینی است.میزان انرژی ای که ظرف تنها چند دقیقه در جریان این انفجارها آزاد می شود می تواند از آنچه خورشید در طول یک عمر فعالیت، یعنی ۱۰ میلیارد سال، ساطع می کند بیشتر باشد.سوئیفت از توان بالقوه رؤیت انفجارهای مشابه در فاصله حتی دورتر برخوردار است .این انفجار که سه دقیقه به طول انجامید روز چهارم سپتامبر ۲۰۰۵ توسط تلسکوپ فضایی "سوئیفت" (Swift) و شماری از رصدخانه های زمینی ثبت شد و احتمالا ناشی از مرگ یک ستاره عظیم و ریزشی درونی که آن را به یک سیاهچاله بدل می کند بود.دانشمندان با استفاده از اندازه گیری "گرایش سرخ" این انفجار، فاصله آن از زمین را ۱۳ میلیارد سال نوری رقم زده اند.از "گرایش سرخ" برای اندازه گیری فاصله های کیهانی استفاده می شود و نمایانگر میزان گرایش نور جرم فضایی به سوی گستره سرخ طیف الکترومغناطیسی در طول سفر درازش در کیهان است. شیء هرچه دورتر باشد "گرایش سرخ" آن بیشتر است
رکورد تازه
دکتر دانیل ریکارت از دانشگاه کارولینای شمالی که سرپرستی تیم اندازه گیری فاصله این انفجار را به عهده داشته است می گوید: "این انفجار رکورد قبلی دورافتاده ترین پدیده مشابه را به اندازه ۵۰۰ میلیون سال نوری می شکند.این انفجار احتمالا با مرگ یک ستاره عظیم و خلق یک سیاهچاله مصادف است .دانشمندان با مطالعه اجرامی در این فاصله سعی دارند شرایط اولیه کیهان را درک کنند. این انفجار متعلق به دورانی است که نخستین ستارگان و کهکشان ها با گذشت یک میلیارد سال از انفجار بزرگ تازه تشکیل شده بودند.کیهان برخلاف وضعیت امروزی آن که مملو از مجموعه عظیمی از توده های ناهموار خوشه های کهکشانی است، در دوران نوجوانی اش هموار و همگن بود.بررسی پدیده هایی چون انفجار اخیر اشعه گاما در افق های دوردست جهان قابل رؤیت، به منجمان کمک می کند چگونگی تکامل کیهان را درک کنند.تصور می شود که در جریان انفجار بزرگ تنها عناصر هیدروژن و هلیوم تولید شد و سایر عناصر به تدریج در داخل نخستین ستارگان پدید آمدند.ستارگان اولیه احتمالا بسیار متفاوت از ستارگان امروزی بوده اند. برای مثال دانشمندان تصور می کنند که آنها بسیار عظیم تر از ستارگان کنونی بوده اند.دکتر نیال تنویر، از دانشگاه هرتفورشایر که از محققان تلسکوپ فضایی "سوئیفت" است به بی بی سی گفت: "ما با بررسی آثاری که پس از انفجار آن ستاره های نخستین به جا مانده است می توانیم به هویت آنها پی ببریم."دانشمندان در چهار قاره جهان با استفاده از تلسکوپ های گوناگون انفجار اخیر و تابش به جا مانده از آن را درحالی که به تدریج محو می شود زیر نظر گرفته اند.منجمان در نظر دارند از تلسکوپ فضایی هابل برای رصد آن در پایان ماه جاری استفاده کنند، هرچند انتظار می رود تا آن زمان به شدت کمرنگ شده باشد.

گروه علمی نابغه های ایران