۱۴ موافق ، ۱۱ مخالف و ۱۰ ممتنع

ایران روز گذشته یعنی یك هفته پیش از آغاز اجلاس در نامه ۱۳۰ صفحه ای انتقاد كتبی خود را نسبت به گزارش محمدالبرادعی به آژانس اعلام كرد. اینك با نزدیك شدن به پایان آخرین رایزنی های ایران و مدافعان اش و از سوی دیگر آمریكا و همراهانش چشم ها به سوی نتیجه این داوری خیره شده است.روزنامه شرق در گزارش ویژه خود به بررسی موضع كشورهای عضو شورای حكام پرداخته است.موضعی كه در آینده پرونده هسته ای ایران تاثیرگذار خواهد بود.از ۳۵ عضو شورای حكام ۱۱ كشور اروپایی، كانادا و استرالیا به همراه آمریكا مخالف داشتن چرخه سوخت هسته ای از طرف ایران هستند. ۱۴ كشور عضو جنبش عدم تعهد شورای حكام به طرفداری از ایران از چرخه كامل سوخت هسته ای حمایت می كنند. ۱۰ كشور دیگر كه در حلقه جنبش عدم تعهد قرار ندارند و از موضع آمریكا هم حمایت نمی كنند.
موضع آژانس بین المللی انرژی اتمی
دیپلمات های ایرانی می گویند كه پرونده هسته ای ایران به آژانس مشروعیتی دوباره داده است. آژانس در بررسی پرونده عراق ناكامی های فراوانی داشت كه به نوعی آن را با بحران كارایی مواجه كرد، اینك با برگزاری اجلاس تابستانی سال ۱۳۸۴ پرونده ایران وارد سومین سالی می شود كه به طور اضطراری در شورای حكام بررسی می شود. طی دو سال گذشته ۹بار در شورای حكام بررسی شده كه یك جلسه آن در مرداد ۱۳۸۴ به طور اضطراری تشكیل شد. آژانس می گوید در بررسی پرونده ایران از دو سال گذشته پیشرفت های بسیاری حاصل شده است. در تاسیسات هسته ای ایران و حتی برخی مراكز نظامی در جهت شفاف سازی به روی بازرسان آژانس باز بوده است.آژانس از ایران می خواهد همچنان به همكاری خود ادامه دهد. هم اینك موضوعی كه شورای حكام آن را از روز دوشنبه ۲۸ شهریور بررسی می كند آغاز به كار فعالیت تاسیسات اصفهان و نظردهی درباره گزارش جدید محمد البرادعی مدیركل آژانس درباره فعالیت های هسته ای ایران است. آژانس پایان تعلیق در تاسیسات اصفهان را نقض پیمان های حقوقی و پادمانی آژانس نمی داند.
موضع رسمی ایران
جمهوری اسلامی ایران اعلام كرده است كه فعالیت های تاسیسات هسته ای اصفهان را دوباره به حال تعلیق درنخواهد آورد. ایران در برخورداری از فناوری هسته ای صلح آمیز اصرار دارد و می گوید كه به هیچ وجه از حقوق خود نخواهد گذشت. ایران برای ادامه مذاكرات با سه كشور اروپایی هیچ گونه پیش شرطی ندارد و آماده مذاكره مجدد با سه كشور اروپایی فرانسه، آلمان و بریتانیا است. ایران می گوید در صورت ارجاع پرونده اتمی تهران به شورای امنیت سازمان ملل متحد طرح سه فوریتی مجلس شورای اسلامی را برای تعلیق اجرای معاهده منع گسترش سلاح های هسته ای «ان پی تی» را در دستور كار قرار خواهد داد.ایران از دو سال پیش عضو شورای حكام نیست و حق رای ندارد. اما به علت بررسی پرونده اش به شكل میهمان در شورا حضور دارد.
الجزایر
جمهوری عربی الجزایر كشوری در شمال آفریقا است كه در حال حاضر رهبران آن روابط بسیار نزدیكی با جمهوری اسلامی ایران دارند. عبدالعزیز بوتفلیقه رئیس جمهور الجزایر تا به حال دو بار در زمان ریاست جمهوری محمد خاتمی به تهران سفر كرده است. رئیس جمهور ایران نیز سال گذشته سفری دوروزه به الجزیره پایتخت این كشور داشت.گرچه روابط سیاسی ایران و الجزایر در سال های اول پیروزی انقلاب رو به تیرگی گذاشت اما با به قدرت رسیدن بوتفلیقه و اعمال سیاست تنش زدایی از سیاست خارجی از سوی تهران روابط دو كشور به بالاترین سطح ارتقا پیدا كرد. به غیر از رئیس جمهور ایران، دبیر سابق شورای عالی امنیت ملی ایران نیز در جریان پرونده اتمی، با سفر به الجزایر، این كشور را مورد مشورت و رایزنی مستقیم قرار دادند.الجزایر با در اختیار داشتن چرخه كامل سوخت هسته ای ایران موافق است و بارها از فعالیت صلح آمیز تهران به طور علنی و در شورای حكام حمایت كرده است.
بلژیك
پادشاهی بلژیك كشوری كوچك در غرب قاره اروپا است. بروكسل پایتخت این كشور كه میزبان مقر اتحادیه اروپا و سازمان پیمان آتلانتیك شمالی است به نوعی پایتخت سیاسی اروپا محسوب می شود. در حال حاضر سطح روابط دیپلماتیك ایران و بلژیك در بالاترین سطح یعنی «سفیر» است اما روابط سیاسی دو كشور را اگر تیره توصیف نكنیم باید «سرد» بدانیم.اوج سردی روابط تهران و بروكسل در ماجرای سفر تیرماه امسال رئیس مجلس شورای اسلامی به بلژیك بود. پذیرایی نامناسب كه از طرف مقام های تهران توهین آمیز توصیف شد روابط دو كشور را دستخوش سردی كم سابقه ای كرده است. البته روابط جمهوری اسلامی ایران و بلژیك هیچ گاه درخشان و گرم نبوده است با این همه سال ۱۳۸۲ یكی از دانشگاه های معتبر بلژیك با دعوت از محمد خاتمی می خواست به رئیس جمهور وقت ایران دكترای افتخاری اهدا كند. بیانیه شدیداللحن مردادماه سال ۱۳۸۲ اتحادیه اروپا بر ضد فعالیت های اتمی ایران سفر خاتمی را برای همیشه به بلژیك لغو كرد. در جریان پناهنده شدن دو دختربچه دورگه ایرانی _ بلژیكی به سفارت بلژیك برای بازگشت نزد مادرشان در بروكسل كه می توانست به بحرانی میان بروكسل و تهران منجر شود لویی میشل وزیر خارجه سابق بلژیك به تهران سفر كرد و به آرامی مشكل حل شد. مقام های تهران از لویی میشل به عنوان دوست خوب تهران یاد می كردند. كمال خرازی در زمان وزارت اش چند بار به بلژیك سفر كرده بود. لویی میشل در حال حاضر از وزارت خارجه بلژیك به اتحادیه اروپا رفته است. بروكسل گرچه همراه با اتحادیه اروپا مخالف داشتن چرخه كامل سوخت هسته اتمی از سوی ایران است اما این موضع را كمتر بیان می كند.
كانادا
كانادا از جمله معدود كشورهای عضو شورای حكام است كه موضع سرسختی در قبال پرونده هسته ای ایران و چرخه سوخت اتمی دارد. این شمالی ترین كشور آمریكای شمالی كه نظام سیاسی فرمانداری كل بر آن حاكم است قاعدتاً می بایست سیاستی نزدیك به لندن را در دیپلماسی خود به كار گیرد اما این موضوع دست كم در خصوص ایران صدق نمی كند.پیشتر ایران و كانادا روابط دوجانبه گرم تری را شاهد بودند. وزیر خارجه این كشور در زمان ریاست جمهوری محمد خاتمی به ایران سفر و از سیاست تنش زدایی تهران به گرمی استقبال كرده بود. سطح روابط دیپلماتیك ایران و كانادا در حال حاضر در سطح سفیر است. هر چند كه كانادا تا به حال چند بار سفیر خود را از تهران فراخوانده است.كانادا مخالف داشتن چرخه كامل سوخت اتمی از سوی ایران است و تاكنون پیش نویس قطعنامه شدیداللحنی را در اجلاس های پیشین شورای حكام علیه ایران ارائه كرده است.
فرانسه
جمهوری فرانسه مبتكر مذاكره سه كشور اروپا درباره پرونده اتمی با ایران است. این كشور اروپایی از فعالیت های صلح آمیز هسته ای ایران دفاع می كند اما مخالف داشتن چرخه كامل سوخت هسته ای است. پاریس در هفته های اخیر از ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت سخن گفته است. پاریس و تهران در حال حاضر یكی از درخشان ترین دوره های روابط سیاسی خود را پس از انقلاب شاهد هستند. محمد خاتمی رئیس جمهور وقت ایران دو بار به این كشور سفر كرد. مقام های فرانسوی از جمله رئیس جمهور اسبق، وزیر خارجه و دبیر شورای عالی امنیت ملی این كشور نیز در طول ۸ سال گذشته به ایران آمده اند. گفته می شود كه ژاك شیراك رئیس جمهور گلیست فرانسه مقام های پایین تر از سطح نخست وزیر را در كاخ الیزه برای مذاكره رسمی به حضور نمی پذیرد اما چندین بار وزیر خارجه سابق ایران و دبیر سابق شورای عالی امنیت ملی به پاریس رفته اند و در كاخ الیزه با شیراك درباره پرونده اتمی به گفت وگو نشسته اند. حسن روحانی دبیر سابق شورای عالی امنیت ملی ایران چندی پیش از پاریس گله كرد كه ژاك شیراك به وی گفته فرانسه موافق داشتن چرخه سوخت از سوی ایران است اما اینك پاریس تغییر موضع داده است.
ایتالیا
ایتالیا از جمله كشورهای مهم اروپایی است كه طی هشت سال گذشته روابط نزدیكی با ایران پیدا كرده است. نخستین سفر اروپایی یك رئیس جمهور ایرانی به ایتالیا را محمد خاتمی در اسفند ۱۳۷۷ به آن انجام داد. هنگامی كه سه كشور فرانسه، آلمان و بریتانیا مذاكرات اتمی خود را با ایران آغاز كردند ایتالیا گلایه داشت كه چرا از این مذاكرات جا افتاده است. دبیر سابق شورای عالی امنیت ملی ایران قرار بود برای رایزنی بیشتر با مقام های ایتالیایی به رم سفر كند كه این ملاقات هرگز میسر نشد اما كمال خرازی بارها با سفر به ایتالیا، رم را در جریان پرونده هسته ای ایران قرار داد.سطح روابط فعلی ایران و ایتالیا در بالاترین سطح یعنی سفیر است. انتقاد وزیر خارجه سابق ایتالیا از انتخابات اخیر ریاست جمهوری ایران موجی از نارضایتی را از مقام های رم در تهران فراهم كرد. ایتالیا از فعالیت های صلح آمیز هسته ای ایران حمایت می كند اما موضع روشنی در قبال چرخه سوخت اتمی از خود نشان نداده است.
روسیه
مسكو تنها شریك اقتصادی و فناوری هسته ای ایران است كه موضعی پیچیده و گاه متناقض دارد. در حال حاضر دانشمندان و كارشناسان اتمی روسیه در حال تكمیل اولین نیروگاه اتمی ایران در بوشهر هستند. مناسبات تهران و مسكو نیز گرم است و رفت و آمد مقام های دیپلماتیك ایران و روسیه كم و بیش در جریان است. در لحظات بحرانی و شدید فشار سیاسی به ایران مسكو مخالفت خود را با چرخه سوخت اتمی ایران ابراز می كند اما در عین حال موافق استفاده صلح آمیز ایران از انرژی اتمی است. برخی از كارشناسان می گویند كه ایران امیدوار است در صورت ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت، روسیه تحریم احتمالی را «وتو» كند. روسیه از سوی آمریكا گاه زیر فشار شدید سیاسی مخالفت اش را با داشتن چرخه سوخت ابراز می كند اما به طور شفاف معلوم نیست كه موضع نهایی این كشور شریك اتمی ایران در قبال چرخه سوخت چیست.آفریقای جنوبی
ایران امیدواری های زیادی به روابط بسیار گرم و به حمایت آفریقای جنوبی از برنامه های صلح آمیز و چرخه سوخت اتمی اش دارد. حسن روحانی و كمال خرازی چند بار با سفر به این كشور مقام های «ژوهانسبورگ» را در جریان پرونده اتمی ایران قرار داده اند. آفریقای جنوبی موافق در اختیار داشتن چرخه كامل سوخت اتمی از سوی ایران است و این موضع را به طور علنی ابراز می كند.
هلند
كشور كوچك هلند در غرب اروپا روابط خوبی با تهران دارد هر چند كه از رفت و آمدهای سیاسی میان مقام های دو كشور خبری نیست. آمستردام موافق فناوری صلح آمیز هسته ای ایران است اما با در اختیار داشتن چرخه كامل سوخت هسته ای ایران، همچون همسایگان دیگرش بلژیك و فرانسه مخالف است.
تونس
زین العابدین بن علی رئیس جمهور كشور آفریقایی تونس سال گذشته در دیدار وزیر خارجه اسبق ایران حمایت كشورش را از برنامه های صلح آمیز هسته ای ایران اعلام كرد. روابط ایران و تونس كه هر دو عضو سازمان كنفرانس اسلامی و جنبش عدم تعهد هستند روابط گرم و دوستانه ای است. كشور در حال توسعه تونس از داشتن چرخه كامل سوخت اتمی ایران حمایت می كند.
اسلواكی
جمهوری اسلواكی عضو تازه اتحادیه اروپا است كه سال گذشته همراه ۹ كشور دیگر به مجمع قدیمی اتحادیه پیوست. اسلواكی روابطی گرم با ایالات متحده آمریكا دارد. جورج بوش رئیس جمهور آمریكا در نخستین سفر اروپایی اش در دور دوم ریاست در براتیسلاوا پایتخت این كشور با ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه دیدار و درباره مسائل هسته ای ایران گفت وگو كرد. اسلواكی نیز در چارچوب اتحادیه اروپا با فعالیت صلح آمیز هسته ای موافق و با داشتن چرخه سوخت مخالف است. این كشور مناسبات سیاسی فعالی با ایران دارد.
بریتانیا
پادشاهی متحد بریتانیا نزدیك ترین موضع را در خصوص برنامه های اتمی ایران به ایالات متحده آمریكا دارد. این كشور همراه با آلمان و فرانسه از دو سال پیش سرگرم مذاكرات اتمی با ایران است كه در حال حاضر به حالت تعلیق درآمده است. برخی از كارشناسان لندن را نماینده آمریكا در مذاكره با ایران توصیف می كنند.جك استراو برای مذاكره درباره برنامه های اتمی ایران تا به حال ۲ بار به این كشور سفر كرده است كه یك بار آن همراه همتایان آلمانی و فرانسوی اش بود.دولت كارگری حاكم بر بریتانیا به ریاست تونی بلر مخالف سرسخت چرخه كامل سوخت اتمی ایران است. جك استراو وزیر خارجه بریتانیا كه پیشتر از ارجاع پرونده اتمی ایران به شورای امنیت سخن می گفت در روزهای اخیر از لحنی آرام تر استفاده می كند و می گوید كه باید سیاست گام به گام را به كار برد. لندن از برنامه های اتمی ایران فقط در حد داشتن نیروگاه اتمی حمایت می كند و آن را به رسمیت می شناسد.
آرژانتین
روابط تهران و «بوئنوس آیرس» بر سر پرونده سفیر سابق ایران در آرژانتین از نزدیك به دو سال پیش به شدت تیره شده است. هادی سلیمان پور سفیر سابق ایران در آرژانتین به حكم یك قاضی آرژانتینی شهریور سال ۱۳۸۲ در بریتانیا دستگیر و چندین روز در بازداشت و ممنوع الخروج از شهر بیرمنگام بود. چند ماه پس از آن درخواست وزیر خارجه آرژانتین برای دیدار با كمال خرازی از سوی وزیر سابق خارجه ایران رد شد. گرچه سلیمان پور آزاد شد و قاضی پرونده وی بركنار، اما روابط تیره دو كشور رو به گرمی نگذاشت و در همان حالت باقی ماند، سطح روابط به «كاردار» كاهش یافت. از آن هنگام تا به حال مناسبات دو كشور تغییری در جهت بهبود نكرده است.موضع آرژانتین در قبال پرونده اتمی ایران چندان روشن نیست.
پاكستان
ژنرال پرویز مشرف رئیس جمهور پاكستان ایران را همسایه مهم تاثیرگذار و قدرتمند خود می داند. در ماه های اخیر رفت و آمدهای سیاسی ایران و پاكستان افزایش یافته است. ایران بر سر گذر خط لوله انتقال گاز پارس جنوبی به هند كه از خاك پاكستان می گذرد مذاكرات مفصلی را با مقام های اسلام آباد انجام داد. علی لاریجانی مسئول جدید پرونده اتمی ایران اخیراً با سفر به اسلام آباد با مقام های ارشد این كشور دیدار و گفت وگو كرد. ایران رابطه با پاكستان این همسایه اتمی خود را «راهبردی» اعلام كرده است. چندی پیش آژانس انرژی اتمی تایید كرد كه منشأ آلودگی ها از اورانیوم غنی شده در سانتریفوژهای ایرانی، پاكستان است. در جریان سفر اخیر علی لاریجانی به پاكستان، مقام های ارشد این كشور و در راس آن ژنرال پرویز مشرف اعلام كردند كه از فعالیت های صلح آمیز هسته ای ایران حمایت می كنند. پاكستان موافق در اختیار داشتن چرخه كامل سوخت اتمی از سوی تهران است. از شهریور دو سال پیش ایران با پایان مدت عضویت كرسی خود را در شورای حكام آژانس به اسلام آباد داده است.
استرالیا
استرالیا همراه با كانادا، بریتانیا و آمریكا از مخالفان قدیمی، جدی و سرسخت ایران است. استرالیا كه در جریان جنگ نیروهای متحد علیه صدام همراه آمریكا و بریتانیا بود مخالف در اختیار داشتن چرخه سوخت اتمی از سوی ایران است. نظام سیاسی استرالیا نیز همانند كانادا فرمانداری كل است. استرالیا تا به حال از قطعنامه شدید اللحن علیه ایران كه به اجماع شورای حكام رسیده حمایت كرده است.روابط سیاسی تهران و كانادا گرچه سرد نیست اما آن را گرم و حسنه نیز نمی توان توصیف كرد.
برزیل
كشور در حال توسعه برزیل روابط حسنه ای با ایران دارد. مناسبات اقتصادی ایران و برزیل از روابط سیاسی گرم تر است. این كشور آمریكای لاتین كه خود نیز به دنبال فناوری هسته ای است از فعالیت های صلح آمیز هسته ای تهران حمایت می كند و موافق چرخه كامل سوخت اتمی از سوی ایران است.
چین
بزرگترین شریك تجاری ایران در آسیا كه مناسباتی بسیار گرم و دوستانه با ایران دارد جمهوری كمونیستی خلق چین است. پكن تنها حامی فعالیت های صلح آمیز هسته ای ایران است كه از چرخه سوخت كامل ایران هم حمایت می كند.چین كه از حق وتو در شورای امنیت سازمان ملل برخوردار است موضعی بسیار نزدیك به ایران در جریان اجلاس های شورای حكام دارد و همراه با گروه جنبش عدم تعهد از تصویب قطعنامه های
«شدیداللحن» اروپا و آمریكا جلوگیری می كند. كارشناسان می گویند ایران همانند امیدواری ای كه به روسیه دارد از چین نیز انتظار دارد كه در صورت ارجاع پرونده به شورای امنیت، هرگونه تحریم احتمالی را وتو كند اما خود مقام های چینی در تهران گفتند كه استفاده از حق وتو بسیار محدود است.
آلمان
جمهوری فدراتیو آلمان كه در حال حاضر درگیر انتخابات است، از جمله سه كشور اروپایی است كه از دو سال پیش مذاكرات چهارجانبه ای را با ایران ترتیب داده است. دولت ائتلافی گرهارد شرودر صدراعظم آلمان كه از حزب سوسیال دموكرات است در ابتدا موافق بخشی از چرخه سوخت اتمی ایران بود اما اینك در قالب پیشنهادی كه به تهران داده است تنها از فعالیت نیروگاه های اتمی در ایران حمایت می كند.شرودر صدراعظم آلمان كه درگیر مبارزات انتخاباتی همچون رقبایش مخالف حمله نظامی به ایران است اما می گوید كه گزینه فشار اقتصادی را باید فعالانه تر بررسی كرد. یوشكا فیشر وزیر خارجه آلمان تاكنون چند بار پرونده ایران را برای ارجاع به شورای امنیت تهدید كرده است. مناسبات سیاسی ایران و آلمان گرم است. روابط اقتصادی بن را بزرگترین شریك تهران در اروپا كرده است.
مجارستان
كشورهای اروپای شرقی گرچه فضای مناسبی برای رشد مناسبات با ایران دارند اما به نظر می رسد كه در سیاست خارجی ایران چندان مورد توجه نیستند. با این همه مجارستان و ایران از روابط خوب و كم تنوعی برخوردار هستند. مجارستان حق ایران در برخورداری صلح آمیز از انرژی هسته ای را به رسمیت می شناسد. موضع مجارستان در قبال چرخه سوخت اتمی ایران مشخص نیست.
ایالات متحده آمریكا
واشینگتن سرسختانه ترین موضع را در جهان در قبال برنامه های هسته ای ایران دارد. قدرت سیاسی و اقتصادی آمریكا اغلب كشورهای فقیر و تعداد زیادی از كشورهای در حال توسعه و حتی صنعتی را تحت تاثیر خود دارد. به این ترتیب ایالات متحده آمریكا رهبری مخالفت با برنامه های اتمی ایران را در جهان به عهده دارد. آمریكا كه دولت آن در حال حاضر در دست جمهوریخواهان و طیف وسیعی از نومحافظه كاران است در ابتدا حتی با تاسیس نیروگاه اتمی بوشهر نیز مخالف بود اما هم اینك تنها با چرخه سوخت اتمی ایران به شدت مخالف است.آمریكا خواهان ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت است و تنها كشوری است كه از حمله نظامی نیز گاهی سخن به میان می آورد. جورج بوش رئیس جمهور آمریكا چندی پیش حمله به ایران را خنده دار توصیف كرده بود اما اخیراً گفته كه هیچ گزینه ای را از دستور كار خارج نمی كند. واشینگتن از مذاكرات سه كشور اروپایی با ایران نیز حمایت می كرد.ژاپن
دومین شریك تجاری ایران در آسیا ژاپن است. روابط تهران و توكیو در سال های اخیر گرم و دوستانه شده است. ژاپن عضو گروه ۸ كشور صنعتی است. آمریكا، كانادا، ایتالیا، فرانسه، آلمان، بریتانیا، روسیه به همراه ژاپن از اعضای این گروه هستند كه همگی به استثنای موضع چرخشی روسیه مخالف چرخه كامل سوخت اتمی ایران هستند. ژاپنی ها عموماً در صحنه تحولات بین المللی موضعی همراه با گروه كشورهای صنعتی دارند. با اینكه موضع توكیو در قبال چرخه سوخت به طور شفاف اعلام نشده است می توان نظر این كشور را همسو با گروه كشورهای صنعتی پیش بینی كرد.
هند
بزرگترین دموكراسی جهان نه تنها برنامه های هسته ای تهران را به رسمیت می شناسد كه از چرخه سوخت اتمی ایران نیز حمایت می كند. این كشور اتمی كه اخیراً وزیر خارجه اش در تهران و شیراز بود ظاهراً قول حمایت همه جانبه ای از ایران را به مسئول پرونده اتمی تهران داده است. چند ساعت پیش از سفر اخیر وزیر خارجه هند به ایران، علی لاریجانی در دهلی نو با مقام های هندی مذاكره كرده بود. روابط اقتصادی و سیاسی دهلی نو با گذر خط لوله ای كه گاز ایران را از خاك پاكستان به هند می رساند وارد مرحله تازه تری خواهد شد. هند از اعضای فعال جنبش عدم تعهد شورای حكام است.
سنگاپور
مناسبات ایران و سنگاپور این دو كشور مسلمان آسیایی كه عضو سازمان كنفرانس اسلامی و جنبش عدم تعهد هستند گرم است و مقام های دو كشور از عمق آن ابراز رضایت می كنند.عموم كشورهای در حال توسعه در حوزه آسیا را می توان از موافقان چرخه كامل سوخت اتمی ایران دانست. سنگاپور را نیز باید در همین چارچوب رده بندی كرد.
كره جنوبی
كشور به سرعت در حال توسعه كره جنوبی كه خود در قالب گروه ۶ درگیر مذاكرات اتمی با كره شمالی است از فعالیت های صلح آمیز هسته ای ایران حمایت می كند. كره جنوبی اخیراً ادعای فروش فناوری اتمی به ایران را به شدت تكذیب كرده است. روابط ایران با كره جنوبی طی سال های گذشته همواره مناسباتی دوستانه اما خالی از روابطی دوستانه با آن چیزی است كه ایران با كشورهای جنوب شرقی آسیا دارد. اخیراً مقام های ایران اعلام كرده اند كه روابط خود را با كره جنوبی توسعه خواهند داد چنانكه رئیس جمهور جدید می خواهد به سئول سفر كند. با توجه به نزدیكی كره جنوبی به ایالات متحده آمریكا بعید به نظر می رسد كه این كشور موافق چرخه سوخت كامل ایران باشد.
یمن
كشور مسلمان یمن كه در جنوب خلیج فارس واقع است از اختلافات قومی و قبیله ای رنج می كشد. گرچه یمن تا چندی پیش با زبان غیررسمی ایران را به تحریك شیعیان یمنی متهم می كرد اما با سفر زمستانی حسن روحانی به یمن دامنه این اتهام زنی ها فروكش كرد. یمن عضو سازمان كنفرانس اسلامی است و روابط آن با جمهوری اسلامی گرم است. در سال های اخیر رئیس جمهور و سایر مقام های عالی رتبه دو كشور از تهران و صنعا دیدار كرده اند. یمن موافق چرخه سوخت اتمی ایران است و فعالیت های صلح آمیز تهران را به رسمیت می شناسد.
ویتنام
روابط سیاسی ایران و ویتنام از سال های پایانی دولت اكبر هاشمی رفسنجانی گرمتر شده است هرچند كه مناسبات دو كشور با پیروزی انقلاب ایران دوره تازه ای را آغاز كرد. طی دو سالی كه از تشكیل پرونده اتمی ایران می گذرد مقام های دیپلماتیك ایرانی با سفر به هانوی پایتخت ویتنام رهبران این كشور را در جریان روند پرونده اتمی قرار داده اند.ویتنام نیز موافق چرخه كامل سوخت اتمی برای فعالیت های صلح آمیز ایران است.
ونزوئلا
گرمترین روابط سیاسی و اقتصادی ایران در آمریكای لاتین با ونزوئلایی ها است. «هوگو چاوس» رئیس جمهور این كشور از فرط سفر به ایران ركورددار میهمانان مقام های جمهوری اسلامی است. محمد خاتمی نیز طی دوران ریاست جمهوری اش دو بار به ونزوئلا سفر كرد. «هوگو چاوس» قصد داشت كه روز آخر ریاست جمهوری خاتمی و روز اول دوران محمود احمدی نژاد به ایران بیاید اما این سفر انجام نشد.اخیراً اعلام شده است كه ایران آمادگی دارد ونزوئلا را در استفاده صلح آمیز از فعالیت هسته ای یاری كند. ونزوئلا عضو جنبش عدم تعهد سازمان صادركنندگان نفت است. این كشور یكی از حامیان ایران در برخورداری از چرخه سوخت اتمی و فعالیت صلح آمیز هسته ای است. ایران و ونزوئلا ایالات متحده آمریكا را دشمن اصلی خود در جهان می دانند.
لهستان
عضو تازه اتحادیه اروپا، كشوری كه سال ها پشت دیوار آهنین قرار داشت اینك جبران سال های دوری از اروپای آزاد را می كند. روابط دیپلماتیك تهران و ورشو در سطح سفیر است اما مناسبات سیاسی گرمی ندارند. مشورت و رایزنی خاصی در قالب گروه های همكاری منطقه ای و بین المللی میان ایران و لهستان وجود دارد. ورشو اینك در مناقشه های بین المللی موضعی هماهنگ با اتحادیه اروپا دارد. لهستان فعالیت های صلح آمیز هسته ای ایران را به رسمیت می شناسد اما مخالف چرخه كامل سوخت هسته ای است.
نیجریه
ایران اخیراً اعلام كرده كه راهبرد تازه ای را در پرونده هسته ای خود پیگیری می كند. اصل این استراتژی گفت وگو با دولت های غیراروپایی و كشورهای جنوب است. با این وصف، نیجریه در زمان مسئولیت حسن روحانی بر پرونده اتمی از جمله كشورهایی بود كه مورد بازدید مقام های دیپلماتیك ایران قرار گرفت. سفر متقابل روسای جمهور ایران و نیجریه نیز در سال های پس از انقلاب، مناسبات گرمی را برای دو كشور در پی آورده است. نیجریه می گوید كه از چرخه سوخت هسته ای ایران دفاع می كند و استفاده صلح آمیز از انرژی هسته را به رسمیت می شناسد.
پرو
از جمله كشورهای آمریكای مركزی كه رابطه متخاصمی با ایالات متحده آمریكا دارند پرو است. با این وصف مناسبات ایران و پرو گرم است چنانكه با كوبا و ونزوئلا نیز هست. با این همه در مجامع بین المللی كه قطعنامه ای در حال تصویب علیه ایران است پرو معمولاً رای منفی به نفع ایران داده است.موضع رسمی پرو در قبال پرونده اتمی ایران به طور رسمی اعلام نشده است. با این همه رای این كشور را می توان متاثر از سیاست های منطقه ای آن دانست.
اكوادور
اكوادور نیز همچون دیگر كشورهای توسعه یافته آمریكای جنوبی سیاستی متعارض با دیپلماسی ایالات متحده آمریكا ندارد. این كشور نیز به طور رسمی هرگز از چرخه سوخت اتمی ایران حمایت نكرده است. رای اكوادور را نیز می توان در موضع غالب و اكثریت پیش بینی كرد. مناسبات ایران و اكوادور نیز هم از لحاظ سیاسی عقب مانده و هم از جهت اقتصادی به شدت فقیر است.
سوئد
كشور اروپایی سوئد هم پس از اعمال سیاست تنش زدایی در قالب اتحادیه اروپا روابطی خوب با ایران داشته است. گرچه رفت و آمدهای سیاسی بین مقام های ایران و سوئد برقرار نبوده اما مناسبات دو كشور نسبت به دهه ۶۰ و ۷۰ خورشیدی امیدواركننده تر شده است. با این همه موضع سوئد نسبت به برنامه های هسته ای ایران تابع موضع اتحادیه اروپا است به این معنی كه سوئد نیز فعالیت صلح آمیز هسته ای را حق ایران می داند اما با چرخه كامل سوخت مخالف است.
سریلانكا
این كشور كوچك آسیایی همسایه قدرتمندی چون هند دارد. سیاست سریلانكا نسبت به مسائل بین المللی تابع دیدگاه هند است. بر این اساس می توان این كشور را از موافقان برنامه های هسته ای ایران و چرخه سوخت دانست. این كشور نیز مواضع خود را نسبت به پرونده اتمی ایران به طور رسمی اعلام نكرده است.
پرتغال
سیاست خارجی عضو قدیمی اتحادیه را نباید جدا از كل اتحادیه دانست. جمهوری پرتغال كه روابط دیپلماتیك اش با تهران در سطح سفیر است فعالیت های صلح آمیز هسته ای را به رسمیت می شناسد اما در همین چارچوب و به تبعیت از اتحادیه اروپا مخالف چرخه سوخت اتمی است.
غنا
كشور آفریقایی غنا در شمار گروه كشورهای جنوب رده بندی می شود. روابط سیاسی و اقتصادی ایران و غنا در سطح سفیر است. غنا در مجموعه كشورهای فقیر آفریقایی است كه رای آنان در مجامع جهانی در همراهی با ایران مهم است. غنا از برنامه های هسته ای ایران حمایت می كند. اطلاع دقیقی از موضع غنا نسبت به چرخه سوخت اتمی ایران در دست نیست.
مكزیك
همسایه جنوبی ایالات متحده آمریكا باید هم با هم مرز ابر قدرت خود روابط صمیمانه ای داشته باشد مناسبات نحیف دیپلماتیك ایران و مكزیك موضوع مهمی برای روایت و بازگویی ندارد، جز آنكه دیدگاه مكزیك درباره پرونده اتمی تهران و چرخه سوخت هسته ای را باید كاملا متاثر از موضع سر سختانه ایالات متحده دانست. با این توصیف مكزیك مخالف چرخه سوخت اتمی ایران و همراه آمریكا در شورای حكام است.
تحلیل آرا
بیست و هشت شهریور شورای حكام آژانس بین المللی انرژی اتمی نشستی برگزار می كند كه برخی آن را خط مقدم برخورد دو جبهه متشكل از كشورهای در حال توسعه و توسعه یافته می دانند. در یك سو، ایران قرار دارد، در كنار ۱۴ عضو دیگر كشورهای جنبش عدم تعهد شامل الجزایر، اكوادور، غنا، هند، نیجریه، پاكستان، پرو، سنگاپور، آفریقای جنوبی، سریلانكا، تونس، ونزوئلا، ویتنام و یمن و در سوی دیگر، ایالات متحده آمریكا، در كنار ۱۱ كشور اروپایی به اضافه كانادا و استرالیا. البته كشورهای دیگری هم هستند. مثل چین و روسیه كه نه عضو جنبش عدم تعهدها هستند، نه در بین كشورهای غربی جا دارند. اما این روزها ترجیح داده اند كنار ایران بایستند كه برخی از كشورهای جهان آغوش خود را به روی ایران باز كرده اند. به خصوص آن ها دارند گام های پر شتاب توسعه را می پیمایند و عجیب تشنه انرژی هستند.تا روز ۲۸ شهریور هنوز ۶ روز باقی مانده. در این بین، شصتمین مجمع عمومی سازمان ملل متحد در راه است كه تا دو روز دیگر در نیویورك آغاز می شود. محمود احمدی نژاد رئیس جمهور، منوچهر متكی وزیر امور خارجه و علی لاریجانی دبیر شورای عالی امنیت ملی به همراه برخی دیگر از كارشناسان ایرانی راهی این نشست هستند. در آنجا احمدی نژاد از «ابتكارات جدیدی» خواهد گفت كه در دستور كار دولت جدید قرار گرفته تا جامعه جهانی مطمئن شود فعالیت های هسته ای ایران صلح آمیز است. این «ابتكارات جدید» با محور ایجاد اطمینان جهانی و در عین حال ادامه فعالیت های هسته ای در چارچوب قوانین بین المللی تدوین شده است. احمدی نژاد در معرفی «ابتكارات جدید» خود یك جمله دیگر هم اضافه خواهد كرد و آن این كه ایران از پیوستن كشورهای دیگر به جمع مذاكره كننده های هسته ای استقبال خواهد كرد. به خصوص از پیوستن كشورهای در حال توسعه به این جمع.

فرشاد محمودی
[e-mail]

منبع : روزنامه شرق