فیلمی برای نوه‌های جکی‌چان

اولین قسمت «ساعت شلوغی۳» سال ۱۹۹۸ با بودجه ۳۵ میلیون دلار به کارگردانی برت رتنر ساخته شد.
این فیلم در ۳ روز نخست اکران، ۳۳ میلیون دلار فروخت. «ساعت شلوغی۳» تا آخرین روزهای اکرانش در آمریکا ۱۴۰ میلیون دلار فروش کرد و توانست به رتبه هفتم جدول پرفروش‌های سال دست یابد. موفقیت این فیلم که مدیون بدلکاری‌های پرهیجان و کمیک جکی‌چان در نقش یک پلیس چینی و زوج هنری‌اش، کریس تاکر در نقش یک پلیس آمریکایی بود، سازندگان را به این باور رساند که می‌توانند به «ساعت شلوغی ۲» فکر کنند.قسمت دوم این اثر در سال ۲۰۰۱ با بودجه ۹۰ میلیون دلار ساخته شد و با فروش ۳۵۰ میلیون دلاری در دنیا، جایگاه چهارمین فیلم پرفروش سال آمریکا را کسب کرد.فروش ۳۵۰ میلیون دلاری این فیلم در عرصه جهانی اگرچه از همان ابتدا نویدبخش ساخت قسمت سوم این اثر بود اما این بار موفقیت گیشه باعث نشد تا قسمت سوم بلافاصله جلوی دوربین برود. قضیه این بود که بازیگران برای حضور در قسمت سوم آماده نبودند، خصوصا کریس تاکر.آن روزها بازیگر آسیایی هم از همکار سیاهپوست خود بسیار گله‌مند بود. همبازی او در این فیلم درخواست‌های متنوع و متعددی از تهیه‌کنندگان فیلم داشت. جکی‌چان در گفت‌وگو با رسانه‌ها بارها مطالبات کریس تاکر را غیرمعقول خواند: «تاکر اختیارات خیلی زیادی می‌خواهد و سازندگان فیلم نمی‌توانند تسلیم این خواسته‌های رنگارنگ شوند. او حتی می‌خواهد در تدوین نهایی فیلم هم نظارت داشته باشد و نوع پایان آن را تعیین کند. آنچه گفتم، فقط بخش کوچکی از خواسته‌های تاکر است، البته تاکر هنوز یک بازیگر جوان و تازه‌کار است، مگر چند فیلم بازی کرده است؟ نظیر چنین فیلم‌هایی او را به دوستداران سینما معرفی کرده و پول زیادی برایش به همراه آورده است. او نیازمند این است که به آهستگی یک ‌سری چیزها را یاد بگیرد.»سرانجام رتنر موفق شد با پرداخت دستمزد ۲۰ میلیون دلاری به تاکر، دستمزد ۱۵ میلیون دلاری به چان تمامی موانع موجود را از سر راه بردارد و با تاخیری ۶ ساله این دو بازیگر را برای بازی در «ساعت شلوغی ۳» آماده کند.
● موفقیت‌های «ساعت شلوغی ۳»
در «ساعت شلوغی ۲» بازرس کارتر (کریس تاکر) به همراه بازرس لی (جکی‌چان) به هنگ‌کنگ می‌رفتند و در آنجا با خلافکاران هنگ‌کنگی مبارزه می‌کردند. البته برای جذابیت بیشتر فیلم، بخشی از آن در لس‌آنجلس و لاس‌وگاس می‌گذشت.برای فیلمنامه «ساعت شلوغی۳» جف ناتانسون بر اساس شخصیت‌های خلق‌شده توسط راس لامانا چنین داستان‌پردازی کرد:سربازرس لی که برای محافظت از سفیر هان در کنفرانس مبارزه با جنایت سازمان‌یافته حضور پیدا کرده، شاهد ترور نافرجام وی می‌شود. لی در تعقیب، ضارب را در کوچه‌ای به دام می‌اندازد اما سررسیدن کارآگاه جیمز کارتر و دودلی خودش سبب فرار وی می‌شود. کارتر ولی در بیمارستان به دختر سفیر هان قول می‌دهد تا ضارب را که یقینا از سوی سندیکای جنایتکاران مامور قتل سفیر بوده، دستگیر کنند.آن دو در تعقیب سرنخ‌هایی که پیدا کرده‌اند، به پاریس می‌روند اما به‌محض ورود از سوی کارآگاه فرانسوی به نام روی مورد اذیت و توهین قرار می‌گیرند ولی بعد با جورج/ژورژ ـ راننده تاکسی ـ آشنا می‌شوند که کمک زیادی به آن دو در تعقیب جنایتکاران می‌کند. لی و کارتر پس از درگیری‌های فراوان موفق می‌شوند تا کنجی ـ ضارب هان ـ را به دام بیندازند. کسی که در‌واقع برادر طردشده لی است و سرانجام نیز کشته می‌شود اما سرنخ همه این حوادث در دست کس دیگری است، فردی که با سفیر هان نیز ارتباط نزدیکی دارد و حال اختیار زندگی دختر هان را نیز به‌دست گرفته است...لوکیشن‌های جذاب شهر پاریس به کمک قصه و دو کاراکتر اصلی آن آمد تا در پایان فصل تابستان ۲۰۰۷ یک فیلم کمدی پرنشاط در فضایی اکشن، جنایی و مهیج بر پرده سینماهای آمریکا اکران شود.این فیلم که با بودجه ۱۴۰ میلیون دلاری ساخته شده بود در نخستین روز اکران در ۳۷۷۸ سینما در آمریکای شمالی ۹/۱۸ میلیون دلار فروخت و در هفته نخست اکران به فروش ۲/۵۰ میلیون دلاری رسید. در پایان فصل نیز فروش آن ۲۵۴ میلیون دلار اعلام شد.یکی از نکاتی که به جذابیت فیلم افزوده و قطعا در جلب نظر سینمادوستان موثر بوده است، بازی رومن پولانسکی، کارگردان معروف لهستانی است که بعد از ۱۵ سال در این فیلم آمریکایی در نقش افسر پلیس فرانسه (کارآگاه روی) بازی کرده است.برت رتنر (کارگردان) که با موفقیت ساعت شلوغی ۲ و ۱ و همچنین فیلم «مرد خانواده» اعتباری کسب کرده بود، با این فیلم توانست خودش را به عنوان یک کارگردان قابل اعتماد هالیوود معرفی و تثبیت کند. رتنر برای ساخت «ساعت شلوغی ۳» مبلغی معادل ۵/۷ میلیون دلار از بودجه فیلم را دریافت کرد.نامزد جایزه بهتر فیلم تابستان که باید ببینید از مراسم MTV و نامزدی بهترین فیلم تابستانی ـ کمدی / اکشن از مراسم انتخاب نوجوانان ازجمله افتخارات «ساعت شلوغی۳» است. این فیلم با رتبه PG مناسب برای افراد ۱۳ سال و بالاتر درجه‌بندی شده است.
● قاچاق DVD فیلم در چین
کشور چین که محصولات صنعتی و فرهنگی خود را به تمام دنیا صادر می‌کند، در ادامه سیاست محدود کردن واردات آثار سینمایی هالیوود، اکران «ساعت شلوغی ۳» را در سینماهای کشورش ممنوع اعلام کرد. مسوولان سینمایی چین که دغدغه حفاظت از فرهنگ ملی کشورشان را دارند اعلام کرده‌اند در این فیلم یک خانواده چینی را می‌بینیم که تبهکار هستند. تبهکاران چینی در پاریس حضوری گسترده دارند و ... بر همین اساس اداره نظارت بر نمایش فیلم‌های سینمایی چین این فیلم را یک اثر ضدفرهنگی تشخیص می‌دهد و از نمایش آن ممانعت خواهد کرد. در حالی که فیلم‌هایی چون «مرد عنکبوتی ۳» و «دزدان دریایی کارائیب ۳» با حذف صحنه‌هایی قابل نمایش در چین تشخیص داده شدند. این اعمال ممنوعیت خشم هواداران جکی چان را برانگیخت. این روزها DVD فیلم به‌طور قاچاق دست به دست بین دوستداران جکی چان می‌چرخد.دولت چین سالانه تنها به ۲۰ فیلم خارجی اجازه نمایش می‌دهد و به این ترتیب بازار داخلی خود را به روی محصولات خارجی بسته نگه داشته است. چین با وجود جمعیت فراوان به دلیل فقر از بازار چندان پررونقی برخوردار نیست و تنها در شهرهای بزرگ این کشور سینماها با اقبال روبه‌رو هستند.
● صحنه‌هایی ناب از بازی جکی‌چان
در فیلم «ساعت شلوغی ۳» جکی‌چان را می‌بینیم که بدون مراقبت‌های ایمنی زیاد از برج ایفل بالا می‌رود. چان در گفت‌وگو با خبرنگاران در لس‌آنجلس گفته: «همه کارهای نمایشی حتی صحنه‌های زد و خورد و عملیات آکروباتیک در بالای برج ایفل را خود شخصاً انجام دادم. این تجربه‌ای بود که هرگز آن را فراموش نخواهم کرد. می‌توانم به نوه‌هایم بگویم که این پدربزرگتان است».درحالی که رتنر اعتراف می‌کند سخت‌ترین بخش فیلم در پاریس، سوار کردن تاکر در هواپیما و برای بازی در این فیلم بوده است جکی‌چان می‌گوید: «بزرگ‌ترین چالش من سعی در درک جملات و لهجه تاکر و رتنر بود».اینکه جکی‌چان با صحنه‌های بدل‌کاری قسمت سوم و شهر پاریس چطور کنار آمده است را از زبان خودش می‌خوانیم.صادقانه اعتراف می‌کنم بازی در صحنه‌های اکشنی که در مناطق جدید فیلمبرداری می‌شود و یا صحنه‌هایی که نمونه‌اش را تا قبل از این بازی نکرده‌ایم برایم خیلی سخت است.حتی فکر کردن به آن هم کار مشکلی است. قدیم‌تر از اینها خیلی زیاد سفر می‌کردم و چیزهای مختلف و تازه‌ای را می‌دیدم. وقتی به یک بالکن می‌رسیدم، مثل آکروبات‌کارها از آن آویزان می‌شدم و خودم را به پایین می‌رساندم از اتوبوس دو طبقه مثل دیوار راست بالا می‌رفتم.طی این سال‌ها هم در فیلم‌هایی که بازی کرده‌ام، تمام بدل‌کاری‌های ممکن و موجود را انجام داده‌ام دیگر کاری نمانده که انجام نداده باشم. من حتی در کنار یک هواپیما هم بدل‌کاری‌های عجیب و غریب کرده‌ام. اما نکته جذاب «ساعت شلوغی ۳» وجود برج ایفل بود. این برج قدیمی به من کمک کرد تا یک بد‌ل‌کاری تازه ارائه بدهم. بدل‌کاری این صحنه را من خلق نکردم، این برج خالق آن بود. اگر از این سکانس برج ایفل را بگیرید، تمام کارهایی که من انجام می‌دهم (حرکات چرخش‌دار و معلق، سر خوردن و بقیه چیزها) کارهایی هستند که به نوعی آنها را در فیلم‌های دیگرم انجام داده‌ام. این کارها هیچ فرقی با مجموعه کارهایی که طی ۲۰ سال گذشته کرده‌ام ندارند.اما برج ایفل و صحنه مربوط به آن، خیلی خوب با کل قصه فیلم و کمدی آن همراه شد. تمام کسانی که فیلم را دیدند عقیده دارند که این حرکات جدید و تازه است. اما چنین نیست، خودم این را می‌‌گویم صادقانه بگویم، همه حرکاتم همان حرکات قدیمی است.
● نگاه چان به نظام سینمای آمریکا
سال ۱۹۹۸ من اطمینانم را به بازار آمریکا از دست داده بودم. فیلم‌های من در این بازار با موفقیت مالی خوبی روبه‌رو نشده بود و نمی‌دانستم طبع و ذائقه تماشاگران آمریکایی چیست، از خودم پرسیدم آنها چه چیزی دوست دارند، در چنین اوضاع و احوالی بودکه پیشنهاد بازی در «ساعت شلوغی۳» به دستم رسید. نمی‌دانستم باید آن را قبول کنم یا نه، بازاریابم گفت در فیلم بازی کنم تا بتوانم ثابت کنم تماشاگران آمریکایی دوستدار دیدن چنین فیلم‌هایی هستند. اما برای بازی در ساعت شلوغی ۳ و ۲ مدیر اجرایی برنامه‌هایم به من التماس که نقش را قبول کنم، شاید یکی از دلایلی که از بازی در فیلم‌های اکشن آمریکایی بیزارم، این است که از نظام سینمایی این کشور خوشم نمی‌آید. از من می‌خواهند که میز و صندلی تکان بدهم یا مانند عروسک خیمه شب‌بازی در دستان کارگردان باشم. درحالی که در سینمای چین و اصلاً در نظام سینمای شرقی، چنین چیزی از بازیگر نمی‌خواهند.بعد از بازی در سری اول، بسیار خسته بودم و نیاز به استراحت داشتم. اما کارگردان، وقت کمی به من داد و فوراً سری دوم و بعد از آن سری سوم را شروع کرد. من به او هشدار داده بودم که با توجه به خستگی مفرط من و دیگر عوامل فیلم، کار خوب از آب در نمی‌آید «اما کو گوش شنوا!»این سال‌ها در فشار کاری فراوانی قرار داشتم و بازی در سری آخر بسیار برایم مشکل بود؛ اما به‌خاطر مردم تحمل کردم.قصد دارم بازی در فیلم‌هایی در ژانر متفاوت و بدون انجام کارهای رزمی ـ اکشن ـ را تجربه کنم؛ چون سن و سالی از من گذشته است دوست دارم فیلمنامه بنویسم یا کارگردانی کنم. در آمریکا فیلم‌های کمدی و اکشن در صدر جدول فروش هفتگی سینماها هستند و من هم مجبورم که بیشتر در این نوع نقش‌ها ظاهر شوم.اگر در هالیوود باشم فقط در «ساعت شلوغی» ۱ و ۲ و ۳ و ۴ بازی می‌کنم. اگر فیلم چهارمی شکست تجارتی بخورد، دیگر خبری از ادامه تولید این فیلم نخواهد بود. اما اگر این اتفاق نیفتد، پنجمی و ششمی و هفتمی آن را هم خواهیم داشت و این دایره همچنان به همین شکل به چرخش خود ادامه می‌دهد.آیا باید فقط در فیلم‌هایی که هدفشان کسب مقام اول جدول فروش است، بازی کنم؟

مریم فلاح

منبع : روزنامه تهران امروز