بخت تازه کار

حتما شنیده اید که افراد تازه کار از بخت بلندی برخوردارند. کسانی که در حوزه ای متخصص نیستند، سریع تر به ایده های خلاقانه در آن زمینه دست می یابند، و افرادی که تازه یک بازی را یاد می گیرند، معمولا در به کار بستن ابتکارهای جالب موفق تر از کهنه کارها عمل می کنند. دلیل این امر، خالی بودن فنجانِ ذهنِ تازه کارها و پذیرندگی و گشودگی شان بر امکانات نو است.
با استفاده از همین نکته روش بخت تازه کار ابداع شده است. در این روش، مسئله به شکلی ساده و سرراست بر کاغذی نوشته می شود و تلاش می شود تا در شیوه ی بیان آن پیش فرض های موجود در حوزه ی تخصصی مربوطه وارد نشود. آنگاه این مسئله با گروهی از افراد کاملا بی ربط در میان گذاشته، و نظر ایشان پرسیده می شود. گاه در میان این نظرات فکری خلاقانه و درخشان یافت می شود که برای حل مسئله کاربرد می یابد.
معیارهای گوناگونی برای تعریف یک ایده ی خلاقانه و تفکیک کردنش از سایر اندیشه ها وجود دارد. یکی از معیارهای رسمی، تعریفی است که اداره ی ثبت اختراعات و ابتکارهای ایالات متحده برای ارزیابی ایده های نو به دست داده است. بر مبنای قواعد این اداره، ایده ای خلاقانه است که مشکلی خاص را به شیوه ای جدید و مطلوب حل کند، و در این بین از راه حل های پیشین و شناخته شده فراتر رود. یعنی در جایی که روش های قدیمی شکست خورده بودند، به نتیجه ای مطلوب منتهی شود. در ضمن این راه حل باید نامنتظره و دور از انتظار باشد، و به کمک آزمایش ها و روش های عملی قابل تایید باشد.
از این تعریف چنین بر می آید که ایده ی خلاقانه، باید دست کم سه ویژگی داشته باشد:
الف) فکر باید نوآورانه باشد، یعنی مسیری تازه را برای حل مسئله بگشاید و چیزی تازه به اندوخته های ذهنی ما اضافه کند.
ب) راه حل باید کارآمد باشد، یعنی به راستی مسئله را حل کند و گره از مشکلی بگشاید یا خواستی را برآورده کند.
پ) راه حل باید تا حدودی شگفت انگیز و نامنتظره باشد. یعنی به سادگی به ذهن همه خطور نکند و در نگاه اول ناشدنی و دور از ذهن بنماید.
راه¬حلی که این ویژگی ها را داشته باشد، خلاقانه است.

منبع : دکتر سید محمد رضا حکیمیان