ناتو در آستانه مرگ

سازمان پیمان آتلانتیک شمالی یا ناتو در سال ۱۹۴۶ میلادی با هدف دفاع جمعی در واشنگتن پایه‌گذاری شد .قلب پیمان ناتو ماده پنج آن است که در آن کشورهای امضا کننده توافق کرده‌اند حمله نظامی علیه یک یا چند کشور عضو در اروپا یا آمریکای شمالی را به عنوان حمله به تمامی کشورهای عضو تلقی کنند و به مقابله آن برخیزند. مطابق ماده پایانی این پیمان، متون انگلیسی و فرانسوی آن هر دو معتبر هستند، پیمان نزد دولت ایالات متحده آمریکا سپرده می‌شود و مطابق وظیفه دولت ایالات متحده نیز نسخه‌های مورد تایید آن را برای دولت‌های امضا کننده پیمان می‌فرستد.
ناتو مدتهاست که فلسفه وجودی خود را پس از فروپاش کمونیسم از دست داده است و تنها به بقا ی حداقلی خود در نظام بین الملل می اندیشد.در این میان خلق دکترین‌های جدید در ناتو نیز عملا به دلیل گستردگی اختلافات سران اروپایی با یکدیگر امکانپذیر نخواهد بود. اعضای ناتو سعی کرده اند نگاه تهدید محور غرب نسبت به کاخ کرملین را حفظ نمایند اما روسیه در این راستااقدامات پیشگیرانه مناسبی انجام نداده است و هر از چند گاه امتیازات بیهوده ای را به آمریکا و اتحادیه اروپا می دهد.
در هر صورتبسیاری از کارشناسان نظام بین الملل معتقدند که ناتو در هزاره سوم میلادی عملا فرصت زیادی جهت تداوم و یا حتی بازتعریف استراتژیک خود را ندارد.بازتعریف استراتژیک ناتو باید توسط استراتژیستهایی خبره و در قالب دکترین‌هایی موثر و مدون صورت‌پذیرد،حال آنکه اروپا و ایالات متحده آمریکا امروزه به شدت در بحران فقدان استراتزی دست و پنجه نرم می کنند.این روند پس از وقوع حادثه ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ تشدید شده است.
اخیرا شاهد بودیم که مسئله پیوستن اوکراین و گرجستان به ناتو دردسرهای زیادی را برای روسیه بوجود آورده است.این در حالی است که هرگونه مقابله نظامی با طرح گسترش ناتو عواقب و تبعات سختی را برای این سازمان در پی خواهد داشت.اخیرا دبیرکل ناتو در بازدید از اوکراین به منظور تقویت حمایت مردمی ضعیف از الحاق این کشور به ناتو اعلام کرد، عضویت اوکراین در ناتو به هیچ وجه به معنی ملزم شدن این کشور به میزبانی از پایگاه‌های خارجی یا اعزام سرباز به جنگ نیست. واقعیت امر این است که امنیتی شدن چهره اوکراین در برابر روسیه سبب افزایش احتمال رویارویی نظامی میان مسکو و همسایگانش خواهد شد.این رویارویی به طور مستقیم در معادلات ناتو تاثیر خواهد گذاشت و اسباب زوال آن را فراهم می‌ سازد.در چنین شرایطی نیکولاسارکوزی،رئیس جمهور خوش باور و شکست خورده فرانسه سعی کرده است موقعیت پاریس در ناتو را بازتعریف نماید.
هزینه این بازتعریف در آینده ای نه چندان دور مانند پتکی بر کاخ الیزه فرود خواهد آمد و فرانسه را با بحرانی فراگیر و غیرقابل جبران مواجه خواهد ساخت.
رئیس جمهوری فرانسه اخیرا برنامه اصلاحات در ارتش فرانسه را آغاز کرد که شامل کاهش شمار نیروهای نظامی، تقویت اطلاعات و تعیین مسیری برای بازگشت فرانسه به ناتو است. سارکوزی در عین حال تاکید کرد که فرانسه “یک هم‌پیمان مستقل” باقی خواهد ماند و نیروهای بازدارنده هسته ‌ای خود را تحت کنترل ملی حفظ خواهد کرد. مقامات فرانسوی پیش ‌بینی می‌کنند که عضویت دوباره فرانسه در فرماندهی ناتو روی خواهد داد. فرانسه در دوره ژنرال دوگل در اعتراض به سیاستهای آمریکا به حضور نظامی خود در ناتو پایان داده بود.
هر چند فرانسه در سال ۱۹۶۶ و در زمان ریاست جمهوری “دوگل” به حضور نظامی خود در ناتو پایان داد، اما این کشور به طور کامل از این سازمان کناره گیری نکرد و در دهه ۱۹۹۰ در عملیات ناتو در بالکان و پس ازآن در عملیات ناتو در افغانستان شرکت کرد.در نهایت اینکه پروسه مرگ تدریجی ناتو که از زمان فروپاشی کمونیسم آغاز شده بود،با ورود بشریت به هزاره سوم شدت گرفته است.پروسه ای که تا زمان زوال کامل ناتو ادامه خواهد داشت.

نساء امیری نصرآبادی

منبع : روزنامه رسالت