تریبولوس ترستریس

تریبولوس یک داروی گیاهی به حساب می‌آید که در آب‌وهوای گرم و معتدل می‌روید و در کشورهای مختلفی از جمله آمریکا، مکزیک، اروپای‌شرقی، هند و چین یافت می‌شود. از قدیم در برخی کشورها برای کمک به درمان ضعف جنسی و ناباروری در مردان مورد استفاده قرار می‌گرفته. مصرف این گیاه به شکل داروئی در اواخر دهه ۷۰ در اروپای‌شرقی رواج یافت و چند سالی است که عصاره آن به‌عنوان مکمل غذائی به خاطر قابلیت‌های احتمالی در افزایش ترشح تستسترون و در نتیجه افزایش قدرت عضلانی در میان ورزشکاران رواج یافته است.
حقیقت این است که تحقیقات بسیار محدودی در خارج از اروپای‌شرقی در مورد تریبولوس انجام شده. علاوه بر اینکه اغلب تحقیقاتی هم که در اروپای‌شرقی روی این مکمل انجام شده توسط یک کمپانی بلغاری به‌نام سوفارما صورت گرفته و اغلب اطلاعات و خصوصیات مثبتی که امروزه توسط کمپانی‌های تولید مکمل به این ماده نسبت داده می‌شود براساس نتایج آزمایشات همین کمپانی بلغاری است. لازم به ذکر است که همین شرکت اولین مکمل تریبولوس را با نام تریبستان سال‌ها پیش به بازار عرضه کرد که هنوز هم تولید و عرضه آن ادامه دارد. البته این دلیل نمی‌شود که نتایجی که آنها در آزمایشاتشان به‌دست آوردند دروغ است ولی در عین حال باید توجه داشت که در اغلب چنین مواردی در مورد آثار مثبت محصول بزرگنمائی می‌شود.
در سال ۱۹۸۱ کمپانی سوفاروما مدعی شد طی آزمایشی به گروهی از مردان سالم مقدار ۷۵۰ میلی گرم در روز از مکمل تریبستان برای ۵ روز داده شده. که مقدار سطح تستسترون در این افراد ۴۰ درصد افزایش یافت.
کمپانی‌های تولیدکننده مکمل مدعی هستند که تریبولوس باعث افزایش ترشح تستسترون در بدن می‌شود. ولی آزمایشاتی که تمام کمپانی‌ها به آن اشاره می‌کنند یا همان تحقیقاتی است که سال‌ها پیش توسط شرکت سوفارما صورت گرفته یا اینکه مطالعاتی است که در آزمایشگاه‌های خودشان انجام شده و تقریباً در سال‌های اخیر هیچ تحقیق معتبری در سطح دانشگاهی فواید تریبولوس را در زمینه افزایش سطح تستسترون در انسان‌ها به اثبات نرسانده است.
آزمایشات انجام شده در حیوانات نشان می‌دهد که تریبولوس می‌تواند باعث افزایش تعداد اسپرم‌ها در آنها شود. تنها تحقیقاتی که در مورد انسان‌ها انجام شده و به ثبت رسیده. تحقیقات نسبتاً قدیمی هستند که در بلغارستان روی ورزشکاران انجام شده‌اند و نشان‌دهنده آثار مثبتی در بهبود قدرت و کارائی ورزشکاران بوده است. ولی هیچ تحقیق مدرن معتبر و به ثبت رسیده‌ای در سال‌های اخیر وجود ندارد که نشان‌دهنده افزایش سطح تستسترون یا ارتقاء کارآئی ورزشکاران باشد.
نتایج تجربی به‌دست آمده از مصرف این مکمل هم ضد و نقیض است برخی افراد مدعی هستند که نتایج خوبی به‌ دنبال مصرف آن به‌دست آورده‌اند و برخی دیگر معتقدند هیچ نتیجه مثبتی در پی مصرف نصیبشان نشده است.
البته یک نکته قابل توجه است. از آنجائی‌که تریبولوس یک عصاره گیاهی به‌شمار می‌آید ممکن است کیفیت گیاهی که برای تهیه عصاره توسط شرکت‌های مختلف به‌کار گرفته می‌شود بر آثار آن در مصرف‌کنندگان مؤثر باشد. چنانچه تحقیقاتی که در مورد خلوص و مقدار مواد مؤثر در محصولات ارائه‌شده توسط چند شرکت انجام‌شده نشان‌دهنده این مسئله بوده که اغلب تولیدات فاقد دز مؤثری هستند که روی برچسب آنها ذکر شده است.
به هر حال حقیقت این است که تا وقتی تحقیقات علمی معتبر و جدیدی در مورد مکمل‌های تریبولوس ترستریس انجام نشود نمی‌توان نظر قطعی در مورد کارآئی یا عدم کارآئی آن ارائه داد. از نظر من به این دلیل که مکمل‌های بسیار بهتری در جهت افزایش کارآئی ورزشی وجود دارد، مصرف تتریبولوس به تنهائی اولویت چندانی ندارد.
در هر صورت چنانچه قصد مصرف این مکمل را دارید نکاتی را مدنظر داشته باشید.
از آنجائی که دزهای ارائه شده در محصولات کمپانی‌های مختلف با هم تفاوت دارند و برخی تولیدکنندگان مواد دیگری هم جهت کارآئی بهتر مکمل به آن افزوده‌اند بهتر است طبق دستورالعمل‌ ارائه شده توسط کمپانی عمل کنید ولی اغلب رنج مصرف عبارت است از یک تا دو کپسول به همراه صبحانه و یک تا دو کپسول به همراه وعده غذائی هنگام بعدازظهر (در مجموع ۷۵۰ تا ۱۵۰۰ میلی‌گرم در روز).
علاوه بر این توصیه می‌شود نحوه استفاده به‌صورت دوره‌ای شامل پنج روز مصرف و دو روز عدم مصرف باشد. به دنبال مصرف تریبولوس عوارض منفی خاصی گزارش نشده است.

منبع : مجله دانش ورزش