گسترش روابط نظامی روسیه و ایران

روسیه در حال بازسازی خود به عنوان یک ابرقدرت است. بخشی از این برنامه‌ی بازسازی ساخت و صدور اسلحه است. این کشور در سال ۲۰۰۷ بیش از ۷ میلیارد دلار اسلحه فروخته است. جمهوری اسلامی ایران یکی از خریداران سلاح‌های روسی است.
● کسب وجهه با فروش سلاح
میزان سلاحی که روسیه در سال ۲۰۰۷ فروخته است، ۷ برابر سال ۲۰۰۰ است. مسکو باز در تلاش است که بر درآمدهای ناشی از این تجارت پرسود بیفزاید، تا هم وجهه‌ی یک ابرقدرت را بازیابد و هم برای تزریق دلار و یورو به اقتصاد خویش ارز به دست آورد.
۸۰ کشور مشتریان سلاح‌های روسی هستند. مشتریان عمده عبارت‌اند از چین، هندوستان، الجزایر، ونزوئلا، ایران، مالزی و صربستان.
● معامله‌ی ۲۰۰۵
ایران از مشتریان بسیار مشتاق سلاح‌‌های روسی است. در سال ۲۰۰۵ جمهوری اسلامی اشتیاق بسیاری به خرید سلاح از روسیه نشان داد، تا در عین گسترش توان نظامی خویش، در کشمکش اتمی، روسیه را بیشتر به سمت خود متمایل کند. روسیه قول فروش سلاح داد، در عین حال چندان پیش نرفت که حساسیت آمریکا و اروپا را برانگیزد. بر اساس معامله‌ای که در سال ۲۰۰۵ انجام شد، در سال گذشته یک سامانه‌ی دفاعی موشکی به نام "تور-ام یک" به جمهوری اسلامی تحویل داده شد. روسیه بابت آن ۷۰۰ میلیون دلار دریافت کرد. این معامله اعتراض آمریکا را برانگیخت، در عین این که کارشناسان نظامی معامله‌ی صورت گرفته را چندان مهم نمی‌دانستند، آن هم به استناد به این موضوع که ۲۹ فروند موشک جدید، منجر به کیفیت نظامی تازه‌ای نمی‌شود.
● اجلاس اخیر در تهران
"کمیسیون همکاری‌های فنی و نظامی ایران و روسیه " مسئول پیشبرد مراودات نظامی بین دو کشور است. چهارمین نشست این کمیسیون، در روز پنج‌شنبه‌ی گذشته (۲۰ دسامبر) در تهران برگزار شده است. هیئت روسی را میخائیل دمیتریف، رئیس "سرویس کشوری همکاری‌های فنی و نظامی روسیه" سرپرستی می‌کرده است. سرپرستی هیئت ایرانی سرتیپ پاسدار احمد وحیدی بوده است. وحیدی قایم مقام وزیر دفاع است و از او به عنوان پیشگام و سرپرست برنامه‌های موشکی جمهوری اسلامی نام می‌برند.
جزئیات مذاکرات نشست اخیر "کمیسیون همکاری‌های فنی و نظامی ایران و روسیه " انتشار نیافته است. از برخی خبرهای مطبوعات روسیه برمی‌آید که حاصل آن قول روسیه به ایران برای فروش سیستم دفاع ضدموشکی "اس- ۳۰۰" و جنگنده‌های "سوخو – ۳۰" و "میگ- ۲۹" و نیز کمک به مونتاژ هلی‌کوپتر نظامی در ایران بوده است.
● موضوع بوشهر
روابط بازرگانی ایران و روس، که به صدور تجهیزات نظامی به ایران منحصر نمی‌شود، در مجموع در حال گسترش است. به تازگی غلامرضا انصاری سفیر ایران در مسکو اعلام کرد که در ۹ ماهه‌ی نخست سال جاری میلادی حجم مبادلات بازرگانی دو کشور نسبت به سال قبل دو برابر شده و از مرز دو میلیارد و چهارصد میلیون دلار گذشته است.
با وجود این گرمی روابط هنوز موضوع نیروگاه بوشهر حل نشده است. مقامات حکومت احمدی‌نژاد پس از تحویل اورانیوم لازم برای کوره‌ی اتمی نیروگاه بوشهر از سوی روسیه، با خوش‌بینی اعلام کردند که نیروگاه به زودی افتتاح خواهد شد. در این مورد هاشمی رفسنجانی اظهار بدبینی کرد و خود دولت روسیه نیز اعلام کرد که تا پایان سال ۲۰۰۸ نیروگاه شروع به کار نخواهد کرد.
روسیه علت این امر را با صراحت اعلام نمی‌کند، یعنی نمی‌گوید که به خاطر ملاحظات سیاسی است که کار را کند پیش می‌برد، یا مشکلات فنی‌ای وجود دارد که باید رفع شوند. آنچه مسلم است، این است که موضوع این نیروگاه به کشمکش اتمی گره خورده است و جمهوری اسلامی تا کنون نتوانسته است، حساب آن را از حساب پرونده‌ی اتمی خود جدا کند. روسیه نیز این دو موضوع را از هم تفکیک نمی‌کند؛ گاه نفعش در این است آنها را از هم منفک کند و گاه در این، که آنها را آمیخته با یکدیگر ببیند