۸ اصل اساسی مراقبت از پای دیابتی

در کنار تمام آن توصیه‌هایی که بیماران دیابتی باید رعایت کنند، اگر به بیماری دیابت مبتلا هستید، یادآوری این نکته نیز برای شما بسیار ضروری است که باید بیشتر از دیگران مراقب انگشتان پاهای خود باشید. اگر می‌خواهید دلیل این کار را بدانید مطلب زیر را بخوانید...
هنگامی که شما به دیابت مبتلا می‌شوید در معرض خطر مشکلات زیادی از جمله از دست رفتن سلامت پا خواهید بود. این مشکل زمانی بروز می‌کند که شبکه اعصاب پاها آسیب دیده باشد. در نتیجه شما مقداری از توانایی احساس درد خود را از دست می‌دهید. ممکن است پای شما بریده شود یا دچار تاول شود بدون اینکه شما متوجه شوید. همچنین دیابت می‌تواند شریان‌های شما را باریک کرده و جریان خون پاها را کم نماید. با خون‌رسانی کمتر به بافت‌ها، زخم‌ها به خوبی ترمیم نمی‌شوند. وقتی شما مبتلا به دیابت هستید، بریدگی‌ها، تاول‌ها، میخچه‌ها، پینه‌ها یا سایر حالاتی که فرد در بدون دیابت مشکل خاصی نیست، می‌توانند به مشکلات جدی پزشکی تبدیل شوند. در پاها عفونت و زخم ممکن است ایجاد شود. در موارد خیلی شدید ممکن است قطع پا یا ساق پا نیاز شود. مراقبت پزشکی می‌تواند در پایین آمدن این خطر کمک کند.
۱) پاهایتان را روزانه وارسی کنید
هر روز به دقت پاهای خود را در بالا، زیر، نواحی بین انگشتان و ناخن‌های پا بررسی کنید، در صورتی که در دیدن زیر پاهای خود مشکل دارید از آینه کوچکی استفاده کنید. در مشاهده به دنبال بریدگی، خراش، ترک، پینه، ساییدگی، میخچه، تورم، قرمزی یا سایر تغییراتی که ممکن است دردناک نباشند ولی می‌توانند وخیم‌تر شوند، بگردید.
۲) پاهای خود را تمیز نگه دارید
هر روز پای خود را به دقت بشویید و از آب ولرم و صابون ملایم یا شوینده‌ای که پزشکتان توصیه می‌کند، استفاده کنید. برای جلوگیری از سوزاندن پا، دمای آب را با درجه حرارت چک کنید (درجه حرارت آب نباید از ۲/۳۲ درجه سانتی‌گراد بالاتر باشد) همچنین با زدن دستمال مرطوب از آب مورد نظر به ناحیه‌ای حساس نظیر صورت یا مچ دست، دمای آب را امتحان کنید. توسط حوله یا خشک‌کن پوست پای خود را خشک کنید. به دقت مابین انگشتان خود را برای ممانعت از عفونت قارچی خشک نمایید. از مرطوب‌کننده‌ها به‌طور منظم استفاده کنید.
۳) جوراب تمیز و خشک بپوشید
جوراب‌هایی بپوشید که عرق را از پوست پای شما جذب می‌نمایند. از پوشیدن جوراب‌های خیلی تنگ که جریان خون پا را کم می‌کند یا آنهایی که باعث تعریق بیش از حد پا می‌شوند، اجتناب کنید.
۴) ناخن‌های انگشتان پا را کوتاه کنید
از قیچی با ناخن‌گیرهای مدور در انگشتان پا استفاده نکنید زیرا آنها می‌توانند موجب آسیب به ناخن‌ها و بافت‌های مجاور آنها شوند. ناخن‌های پا را به صورت صاف کوتاه کنید و خیلی کوتاه ننمایید. آنها را هم سطح انتهای انگشت نمایید. لبه‌های خشن را سوهان بزنید بنابراین به انگشت مجاور آسیب نخواهد زد.
۵) وسایل را با دقت به کار برید
از کشیدن سوهان یا استفاده از قیچی روی پینه و میخچه خودداری کنید و مواد شیمیایی مثل آنهایی که جهت برداشتن میخچه وجود دارد را روی پایتان مصرف نکنید. برای درمان زگیل، پینه و سایر مشکلات پا به پزشکتان مراجعه کنید.
۶) همیشه از کفش استفاده کنید
کفش‌های مناسب و راحت را در تمام اوقات بپوشید تا از پای شما در مقابل آسیب محفاظت کند. در اطراف منزل از دمپایی‌های محکم استفاده کنید. از پوشیدن کفش‌های تنگ خودداری کنید.
۷) با احتیاط ورزش کنید
ورزش جریان خون را می‌افزاید و به حفظ سلامتی پاهای شما کمک می‌کند. با این وجود در انتخاب فعالیت‌های بدنی امکان آسیب به پاها را در نظر داشته باشید و از سرما یا گرمای بیش از حد اجتناب کنید. وقتی پاها یا اندام‌های تحتانی شما خسته شد، بنشینید و آنها را برای چند دقیقه بالا ببرید.
۹) درصورت مشکل به پزشک مراجعه کنید
در صورت مشاهده هرگونه ناحیه زخم شده یا زخمی که بهبود نمی‌یابد، به نظر می‌رسد در حال بزرگ شدن است یا احتمال عفونی بودن آن می‌رود به پزشک خود مراجعه کنید. همچنین باید پزشک پای شما را طبق برنامه منظمی بررسی کند. ممکن است پزشکتان توصیه کند که به پزشک متخصص در زمینه مراقبت از پا مراجعه کنید.

دکتر منوچهر جزایری - متخصص غدد و عضو هیات علمی دانشگاه تهران

منبع : روزنامه سلامت