تجارت موبایلی

برای استفاده از شبكه اینترنت نیاز به رایانه و نقطه اتصال است. هزینه این موارد در برخی از كشورهای دنیا مانند هند به قدری بالا است كه دولت برای كمك به شهروندان خود در ادارات دولتی و ادارات پست كیوسك‌های اینترنت نصب و شهروندان را به استفاده از آنها ترغیب می‌كند. در زمان اوج رونق شبكه جهانی اینترنت، فناوری‌ای در حال شكل‌گیری بود: موبایل!
● M
قطعاً تاكنون عباراتی مانند «تجارت الكترونیك»، «دولت الكترونیك»، «بانكداری الكترونیك» و مانند آن را فراوان شنیده‌اید. كلمه «الكترونیك» در همه عبارت‌های فوق معنای خاصی دارد. در زمان رشد سریع اینترنت در دهه‌های هشتاد و نود میلادی قبل از هر كلمه آشنایی حرف «e» قرار گرفت و مفاهیمی مانند عبارت‌های فوق به وجود آمدند.
پست الكترونیك یا همان ایمیل (eMail) پیشقدم این كار بود. سپس «e» به عنوان پیشوند در ابتدای عبارات آشنای قدیمی قرار گرفت. اما معنای این e چه بود؟ منظور از e در همه موارد فوق اشاره به استفاده از اینترنت در توسعه مفاهیم پیشین بود. وقتی كه تجارت‌ها و كسب‌وكارهای قدیمی وسنتی شروع به استفاده از فناوری‌های شبكه و پروتكل‌های انتقال اسناد مانند EDI نمودند.
به مرور این شبكه‌ها به شبكه جهانی اینترنت متصل شدند و در نهایت این كسب‌وكارها بر روی وب قرار گرفتند. به سادگی می‌توان فهمید كه e در ابتدای این مفاهیم چه معنایی دارد: تجارت الكترونیك یا eBusiness ارائه یا نمایشی اینترنتی از یك كسب‌وكار است. دولت الكترونیك ارائه خدمات شهروندمداری دولت از طریق اینترنت به شهروندان است. بانكداری الكترونیك نیز ارائه خدمات بانكداری مانند افتتاح ح ساب، نقل و انتقال وجوه، درخواست وام، پرداخت اقساط و قبوض و ... بر روی شبكه اینترنت است.
حال در اكثر كشورهای پیشرفته دنیا، این خدمات برای شهروندان بسیار عادی است و آنها به قدری به استفاده از این فناوری‌ها عادت كرده‌اند كه نمی‌توانند تصور كنند می‌شود بدون این خدمات زندگی كرد.
البته شبكه اینترنت یك نقص و مشكل اساسی دارد: این شبكه همیشه، همه‌جا و برای همه افراد در دسترس نیست. برای استفاده از شبكه اینترنت نیاز به رایانه و نقطه اتصال است. هزینه این موارد در برخی از كشورهای دنیا مانند هند به قدری بالا است كه دولت برای كمك به شهروندان خود در ادارات دولتی و ادارات پست كیوسك‌های اینترنت نصب و شهروندان را به استفاده از آنها ترغیب می‌كند. در زمان اوج رونق شبكه جهانی اینترنت، فناوری‌ای در حال شكل‌گیری بود: موبایل!
در اوایل دهه هشتاد میلادی شبكه تلفن‌های سلولی در حال شكل‌گیری و رشد بودند. در سال ۱۹۸۲ كنفرانس شركت‌های پست و تلگراف اروپایی (CEPT: Conference of European Posts and Telegraphs) گروهی را برای مطالعه و توسعه یك سیستم مخابراتی یكسان در كل اروپا تشكیل داد و آن را GSM نامید. در همان سال‌ها آمریكا نیز در حال راه‌اندازی شبكه تلفن سلولی بود و شبكه AMPS (American (Advanced) Mobile Phone System) را توسعه داده بود. شبكه‌های ارتباطی موبایل به سرعت رشد كرده و باعث فراگیرشدن استفاده از موبایل شدند.
به مرور كاربران شبكه موبایل در دنیا افزایش یافت. در انتهای سال ۲۰۰۰ میلادی حدود ۳۷۰ شبكه مخابراتی بر اساس استاندارد اروپایی GSM در دنیا وجود داشت كه این تعداد در انتهای سال ۲۰۰۵ میلادی به حدود ۷۷۰ شبكه افزایش یافته است و كاربران این شبكه‌ها بالغ بر هشتصد میلیون نفر بوده‌اند.
اما مزیت شبكه های موبایل به شبكه جهانی اینترنت چیست؟ در حال حاضر در اغلب كشورهای دنیا شبكه‌های موبایل علاوه بر انتقال صوت، توانایی ارسال داده‌ها را نیز دارند. همانطور كه قبلاً گفتیم شبكه اینترنت همیشه، همه جا و در دسترس همگان نیست. هزینه خرید تجهیزات و اتصال نیز اغلب بسیار گران است. به همین دلیل افراد مدت زمان بسیار كمی از وقت خود را در این شبكه می‌گذرانند. اما شبكه‌های موبایل در مقایسه بسیار ارزان هستند و افراد تقریباً همیشه به شبكه متصل هستند و ...
تمام مزایای گفته شده و برخی از مزایای دیگر (كه به عنوان خدمات ارزش افزوده ارتباطی از آنها یاد می‌شود) باعث شد كه نوآوران دنیای فناوری به استفاده از فناوری موبایل متمایل شده و به مرور شروع به ارائه خدماتی بر بستر شبكه‌های موبایل نمودند. البته در اینجا باید اعتراف كرد كه سرعت و حجم انتقال اطلاعات در شبكه‌های مخابراتی كندتر و كمتر از شبكه جهانی اینترنت است. ولی با این حال باید اذعان كرد كه برای ارائه بسیاری از خدمات نیازی به سرعت بالا و حجم بالای انتقال اطلاعات نیست.
در دهه اول قرن بیست‌ویكم به تدریج مفاهیمی در دنیای فناوری مطرح شد: تجارت موبایلی(۱)، دولت موبایلی، بانكداری موبایلی و ... . وجه مشترك كلیه این اصطلاحات در حرف mای است كه در ابتدای آنها است. m حرف اول كلمه موبایل (Mobile) و اشاره به شبكه‌های ارتباطی موبایل به عنوان بستر ارائه خدمات است.

علی بهزادیان نژاد

منبع : اخبار فناوری اطلاعات ایتنا