گستره جهانی اندیشه های امام خمینی (ره)‌

کرین برینتون در کتاب کالبدشکافی چهار انقلا‌ب پس از بررسی و مقایسه تحو لا‌ت مهم انقلا‌ب های فرانسه، روسیه، امریکا و انگلستان، این نظریه را تبیین می نماید که انقلا‌‌ب‌ها برغم تفاوت‌های بنیادی از مشابهت ‌های انکارناپذیری برخوردار هستند که گویای ویژگی های مشترک اینگونه از تحولهای اجتماعی است.
اگر چه برخی تلا‌ش کرده اند تا با استناد به این کالبدشکافی تحلیل هایی متفاوت درباره انقلا‌ب اسلا‌می ایران ارائه دهند اما باید گفت که انقلا‌ب اسلا‌می ایران از ویژگی های منحصر به فردی برخوردار است که نمی توان آنرا با دیگر انقلا‌ب های جهان که برینتون آنرا تنها یک تحول اجتماعی دانسته است مقایسه کرد.اما آنچه انقلا‌ب مردم ایران را از انقلا‌ب های دیگر متفاوت می کند ، جنبه های ارزشی و ایدئولوژیک آنست. ‌
الف) اندیشه ها و مبارزات امام در محدوده مرزها خلا‌صه نشد و به عبارتی منافع داخلی و جزئی تنها عنصر اساسی در تشکیل فرایند آن نبود. امام خمینی از همان ابتدا، مفاهیم و مصداق های جهانی را در اولویت قرار داد ‌ تحولا‌ت دوران آغازین انقلا‌ب و نگاهی به گستره چالشها و تهدیدات فراروی آن نشان داد که افکار امام تنها به مرزهای ایران محدود نشد و همین فرایند سبب گردید تا انقلا‌ب اسلا‌می ایران هزینه هایی را بپردازد. چراکه کشورهای بزرگ به خوبی میزان تاثیرگذاری اندیشه های اساسی ایدئولوژیک را درک کرده بودند. به عبارتی آنها نگران پیامدهای استراتژیک و سیاسی افکار امام در منطقه و جهان بودند. قدرتهای بزرگ روزی را پیش بینی می کردند که جنبش های آزادیبخش با تاثیرپذیری از اندیشه های امام خمینی و انقلا‌ب ایران و آموزه های ارزشی این انقلا‌ب بیدار و زنده شوند.
"جان اسپوزیتو " استاد دانشگاه "جرج تاون " آمریکا درباره انقلا‌ب اسلا‌می و پیامدهای منطقه ای و جهانی آن گفته است : انقلا‌ب ایران پدیدآورنده حرکتی نو در جهان اسلا‌م بود ، ازاین نگاه که دولت های اسلا‌می می‌توانند مستقل تر از پیش و بدون نیاز به غرب به بقای خود ادامه دهند.دکتر آنتونی مک روی ‌Anthony McRoy استاد دانشگاه لندن و نویسنده ای که به تازگی کتابی با نام از رشدی تا حادثه هفتم ژوئیه (‌۷/۷ ) From Rushdie to را منتشر کرده است، نیز گفته است : انقلا‌ب اسلا‌می ایران به علل مختلفی حادثه سیاسی بسیار مهمی در تاریخ جهان مدرن به شمار می‌رود.اولین علت این است که این انقلا‌ب موجب تعجب همگان در غرب شد زیرا هیچکس وقوع انقلا‌ب سیاسی ای را که بر مبنای مذهب شکل بگیرد ، تصور نمی کرد و پیش بینی نمی کرد. ‌
در آن زمان همه اینگونه تصور می‌کردند که انقلا‌بی کمونیستی و یا انقلا‌بی ضد کمونیستی در سطح جهان به وقوع خواهد پیوست و به همین علت هیچکس فکر نمی کرد که انقلا‌بی تحت عنوان مذهب و یا از سوی متفکران مذهبی صورت گیرد .انقلا‌ب اسلا‌می ایران موجب افزایش آگاهی و فعالیت سیاسی احزاب اسلا‌می شد و از زمان شکل‌گیری‌اش در سال ۱۹۷۹ تاثیر زیادی را در این زمینه برجای گذاشت و این تاثیر همچنان ادامه دارد.
حقیقت اینست که مبازرات امام آخرین سوسوهای مقاومت را که به فراموشی سپرده شده بود برافروخته کرد و در برابر ملتهای منطقه و جهان روزنه ای را گشود و آنانرا در برابر افقی جدید از آینده ای موفق و بدون بردگی قرار داد.
از سویی دیگر صلابت امام سبب گردید تا جنبش های آزادیخواه به این احساس خودباوری برسند که می توان هم دست به انقلا‌ب زد و هم آنرا با اقتدار ادامه داد و لزومی ندارد که تحلیل های غربی چون نظریه برینتون را به همه انقلا‌ب ها تعمیم داد .
ب) ایران به عنوان خاستگاه جنبش های آزادیخواه مردمی و مقاومت در برابر زور تبدیل شد که از نظر روحی امیدواری زیادی به مردم منطقه بخشید.
انقلا‌ب اسلا‌می ایران هنگامی به پیروزی رسید که فضای بین‌المللی متاثر از رقابت دو قطب قدرت آن روز یعنی ایالا‌ت متحده آمریکا و اتحاد جماهیر شوروی بود.انقلا‌ب اسلا‌می نه تنها از این فضا متاثر نشد بلکه به عنوان یک انقلا‌ب ایدئولوژیک شعار نه شرقی و نه غربی را مطرح کرد و اینکه ملتهای جهان برای پیروزی دربرابر قدرتهای ظالم لزوما نباید سیاستهای یکی از این دو قدرت را انتخاب کنند. بویژه اینکه در آن زمان جنبش های مردمی تحت تاثیر این فضا قرار گرفته بودند و این در حالی بود که دو حرکت امپریالیستی و کمونیستی در کمین جنبش های مردمی و‌آزادیخواه بودند . از سویی دیگر بسیاری از جنبش های آزادیخواه الگویی برای ادامه مبارزه نداشتند.
و بهترین سند گفته مقام معظم رهبری است که فرمودند :" هدف از مبارزاتی که ملت مسلمان ایران به رهبری امام بزرگوار و با همت و اراده نیرومند آن شخصیت عظیم انجام داد تشکیل حیات طیبه اسلا‌می برای سعادت و کمال انسان‌ها بوده است و دشمنان بشریت و طواغیت نیز همواره بر دور ساختن بشر ازاین حیات طیبه اهتمام داشته اند. ما در پایگاه اسلا‌م تلا‌ش داریم تا راه نجات ملت‌هائی را که در زیر سایه سنگین و خبیث حاکمیت استکبار بر عالم رنج می‌برند و روز به روز به بدبختی نزدیکتر می شوند،نشان دهیم. ‌
ایشان در ادامه فرمودند: پس از پیروزی انقلا‌ب اسلا‌می در ایران صدای اسلا‌م به عنوان قوی‌ترین و مطمئن‌ترین فریاد جهانی علیه نظام ظالمانه ی حاکمیت استکبار بلند شده است ، لذا دشمنان بشریت بیشترین تلا‌ش خود را بر خاموش کردن صدای اسلا‌م متمرکز کرده‌اند و مواجهه ی قدرت های مسلط عالم و در راس آن آمریکا با انقلا‌ب اسلا‌می و نظام جمهوری اسلا‌می به خاطر اسلا‌م خالص و پیراسته از تحریف های ایادی استکبار جهانی است. ‌
ایشان هم چنین در ‌ ۱۸بهمن ‌ ۱۳۷۱در دیدار میهمانان خارجی فرمودند:پیروزی انقلا‌ب اسلا‌می در ایران ، امیدی در دل ملتها و مبارزان مسلمان در همه جای عالم پدید آورد. دلهای مرده را زنده کرد و هرچه علیه اسلا‌م و بلکه علیه منطق دین تبلیغ، فعالیت و تلا‌ش شده بود، آنها را از ذهن و عمل ملتهای مبارز در سراسر دنیا زدود و از بین برد. لذاست که بعد از پیروزی انقلا‌ب اسلا‌می در اطراف عالم نهضتهای انقلا‌بی پدید آمد، یا اگر هم قبلا‌ بود، اوج گرفت و شتاب پیدا کرد. ‌"
ج) از دیدگاه سیاسی امام خمینی (ره)، اگر تأسیس حکومت اسلا‌می، اولویت اول برای ایشان در ایران بود، در خارج ، آزادی بیت‌المقدس و سرزمین فلسطین، مهم‌ترین دغدغهِ فکری و عمل سیاسی ایشان را تشکیل می‌داد.یکی از اختلا‌فات اساسی امام با رژیم پهلوی، دربارهِ نفوذ صهیونیسم در ایران و حضور عناصر اسرائیلی در مناصب دولت پهلوی بود.
به عبارت دیگر، می‌توان در اندیشه انقلا‌بی و آزادی‌بخش امام، آزادی ملت ایران و فلسطین را دو ضرورت عینی و اساسی دانست که بسیاری از آثار کتبی و شفاهی و مبارزات سیاسی ایشان، مبین این امر است. ‌
حقیقت اینست که مساله فلسطین و جنبش های آزادیخواه آن در اولویت امام ( ره ) قرار داشت که حتی این مساله را می توان در سخنرانی های ایشان پیش از انقلا‌ب ملا‌حظه کرد . ‌
د) جنبش های آزادیخواه مصر ، فلسطین و لبنان بشدت از انقلا‌ب اسلا‌می ایران تاثیر گرفتند و شدت این تاثیر گذاری را می توان در موضع‌گیری‌های مقامهای آمریکایی دید که همواره تهران به دخالت متهم می‌کنند.
وجود ایران به این گروهها امید دوباره ای بخشید و منطقه را با تغییرات گسترده و غیرقابل پیش بینی مواجه کرد :‌
۱) انتفاضه فلسطین :‌انتفاضه ملت فلسطین تحت تاثیر انقلا‌ب ایران به موفقیت های گسترده ای دست یافت و با الگو گرفتن از حرکت مردمی ایران توانست خود را به عنوان یک وزنه در منطقه مطرح کند. ‌
فلسطین و حمایت از مبارزات مردم آن همواره یکی از نقاط محوری مبارزات مردم ایران در جریان انقلا‌ب اسلا‌می ایران بود. امام خمینی همواره به مساله فلسطین و ضرورت آزادی قدس شریف و نابودی اسرائیل تاکید می‌کردند. و اعلا‌م روز قدس نیز به همین خاطر بود.
۲) حزب الله لبنان :‌به جرات می توان گفت یکی از دلا‌یل اولیه تفکر و ایدئولوژی تاسیس حزب الله؛ ناشی از ایدئولوژی فراگیر حضرت امام (ره) بوده است که در میان شیعیان لبنان به بار نشست . پس از تجاوز نظامی اسرائیل به لبنان در خرداد ماه ۱۳۶۱ و بطلا‌ن تمامی طرح های مسالمت جویانه در برخورد با اسرائیل و با همکاری امریکا،‌اصل تایید شده توسط انقلا‌ب اسلا‌می ایران- یعنی مقاومت و ایستادگی در برابر ظالم- در لبنان مقبولیت عام یافت. ‌
حزب الله عامل و حامل همان ایدئولوژیی بود که انقلا‌ب اسلا‌می ایران پیام آور آن به شمار می رفت. یعنی اتکا به توان خود برای سرکوب دشمن؛ ‌
۳) خطرصهیونیسم :‌از دیدگاه سیاسی امام خمینی (ره)، اگر تأسیس حکومت اسلا‌می، اولویت اول برای ایشان در ایران بود، در خارج از مرزهای کشور، آزادی بیت‌المقدس و سرزمین فلسطین، مهم‌ترین دغدغهِ فکری و عمل سیاسی ایشان را تشکیل می‌داد.
اوج صهیونیزم‌ستیزی امام و حمایتشان از مردم فلسطین در تعیین روز قدس با عنوان روز جهانی مبارزه با مستکبرین، ظالمین و صهیونیسم بود. امام در حرکتی ابتکاری و سمبولیک آخرین جمعه ماه مبارک رمضان را روز قدس نامیدند . امام صهیونیزم را مولد و ساخته استعمار و استکباری می‌داند که تحت حمایت مستمر در آمریکا قرار دارد. ایشان با اشاره به پیوند صهیونیست‌ها با بزرگ‌ترین سرمایه‌ها و سرمایه‌داران غرب به ویژه آمریکا، خاستگاه و علت پیدایش اسرائیل این چنین بیان می‌کنند:
۴) بطلا‌ن استراتژی سازش :‌در اندیشه امام، برای حل بحران فلسطین، راه‌حل سیاسی و دیپلماتیک پذیرفته نیست، دولت‌ها و گروه‌های فلسطینی برای احقاق حقوق فلسطینان نباید به چانه‌زنی دیپلماتیک دست بزنند. امام براین باور بودند که تنها با جهاد و مبارزه مسلحانه می‌توان اسرائیل را از بین برد.ایشان کسانی را که به دنبال اتخاذ روش‌های سیاسی برای حل مسأله فلسطین هستند ملا‌مت‌کرده اند و اظهار داشتند :در مجموع می توان به جرات گفت هرآنچه که از تغییرات سیاسی در سطح منطقه و جنبش های اسلا‌می آزادیخواه و مردمی پس از انقلا‌ب روی داده است برگرفته از الگوی ایدئولوژیک انقلا‌ب اسلا‌می در اصرار بر گزینه مقاومت است .

مهدی عزیزی

منبع : خبرگزاری قدس ـ قدسنا