بررسی مهارتهای ارتباطی دستیاران تخصصی دندانپزشکی و تاثیر آن بر رضایتمندی بیماران در دانشگاه علوم پزشکی مشهد (۱۳۸۳)

‌● مقدمه:
برقراری ارتباط موثر بین پزشک و بیمار بر جنبه‌های مختلف پزشکی تاثیر مثبت داشته و موجب افزایش رضایتمندی بیماران می‌شود. امروزه در آموزش پزشکی مهارتهای ارتباطی به کادر پزشکی به منظور تقویت دانش، نگرش و مهارتهای ارتباطی آنها تاکید می‌گردد. در حال حاضر تمرکز بر مراقبت‌های فنی و محدوده وسیع آن سبب شده است که پزشکان بطور سنتی از روشهای ارتباطی غیر مؤثر استفاده نموده و در نتیجه مشکلات کلیدی و عمده بیماران به روشنی مشخص نمی‌گردد. این مطالعه به منظور بررسی و تحلیل مهارتهای ارتباطی دستیاران تخصصی دندانپزشکی و تاثیر مهارتهای آنان بر رضایتمندی بیماران انجام شده است.
● مواد و روش‌ها:
برای انجام این پژوهش ۳۰ نفر دستیار سال اول دانشکده دندانپزشکی مشهد و ۳۰ نفر از بیماران آنها که به طور تصادفی انتخاب شده بودند مورد مطالعه قرار گرفتند. برای جمع‌آوری اطلاعات مربوط به مهارتهای ارتباطی دستیاران با استفاده از روش فیلم‌برداری و سیستم IAS ، چک لیست مشاهده‌ای تکمیل گردید. اطلاعات مربوط به رضایتمندی بیماران از طریق پرسشنامه جمع‌آوری شد. برای تعیین روایی ابزارهای جمع‌آوری اطلاعات از روش اعتبار محتوا استفاده گردید و پایایی ابزارها نیز به وسیله آزمون آلفاکرانباخ تایید شد. داده‌ها با استفاده از روش‌های آمار توصیفی و استنباطی توسط نرم‌افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.
● یافته‌ها:
در زمینه مهارتهای ارتباطی در کل ۴۳.۳% در حیطه مهارتهای روانی- اجتماعی ۶۳.۳%، در حیطه مهارتهای تشخیصی ۲۰% و در حیطه مهارتهای مشاوره و آموزش ۲۶.۷% دستیاران از وضعیت مطلوب برخوردار بوده‌اند. در کلیه حیطه‌های مورد بررسی با بهبود وضعیت مهارتی دستیاران میانگین نمره رضایتمندی افزایش یافته است. آزمون آماری ANOVA در کل و در سه حیطه اختلاف معنی‌داری را بین میانگین نمره رضایت بیماران بر حسب وضعیت مهارت ارتباطی دستیاران نشان داد .(P<۰.۰۵) آزمون همبستگی نیز وجود رابطه خطی بین مهارت ارتباطی و رضایتمندی را نشان داد. ضریب همبستگی برای مهارتهای ارتباطی در کل و حیطه روانی- اجتماعی در سطح ۰.۰۱ و در حیطه تشخیصی و مشاوره در سطح ۰.۰۵ معنی‌دار بود. معادله خط محاسبه شده نیز وجود همبستگی را تأیید کرد.
● نتیجه‌گیری:
مهارتهای ارتباطی جزء جدایی ناپذیر مهارتهای بالینی پزشکان است. آنها می‌توانند با بکارگیری صحیح مهارتهای ارتباطی کلامی و غیر کلامی مؤثر نظیر احترام به بیمار، توجه و همدلی با بیمار، پرسیدن سؤالات باز، گوش کردن فعال و استفاده از کلمات قابل فهم برای بیماران اثر بخشی فرآیند مصاحبه پزشکی ودرمان و همچنین میزان رضایتمندی بیماران را افزایش دهند. بدیهی است دست‌اندرکاران آموزش پزشکی بایستی دوره‌های آموزشی لازم برای تقویت مهارتهای ارتباطی دانشجویان و کادر پزشکی را طراحی و اجرا نمایند.

علی عمادزاده
مهری یاوری
سعید ابراهیم زاده
ناهید احمدیان

منبع : پایگاه اطلاعات علمی