او که مثل مادر بود

دانش‌آموز که بودم تمام اهمیت روز معلم برایم در خریدن گل و هدیه برای معلمان و جشن و شادی در مدرسه بود.
۱۲ اردیبهشت تنها روزی بود که گلفروشی‌ها از صبح زود باز بودند و البته تنها بهانه‌ای که باعث می‌شد حداقل سالی یکبار ازمعلمی که هر روز پای تخته می‌ایستاد، در طول کلاس قدم می‌زد و از تمام وجودش مایه می‌گذاشت تا چیزی به ما بیاموزد تشکر کنیم.
بعدها که بزرگ‌تر شدم فهمیدم که ۱۲اردیبهشت سالروز شهادت روحانی فرهیخته‌ای چون مرتضی مطهری است و از این رو به عنوان روز معلم انتخاب شده است و باز بزرگ‌تر که شدم دانستم این روز پیش از این نیز روز معلم بوده است چرا که ۱۲ اردیبهشت سال ۱۳۴۰ تاریخ قتل معلمی به نام ابوالحسن خانعلی دبیر دبیرستان جامی تهران است که در تجمع اعتراض‌آمیز معلمان به میزان حقوق دریافتی خود درمیدان بهارستان توسط رئیس کلانتری بهارستان به ضرب گلوله کشته شد.
وقتی اینها را فهمیدم به فکر معلم‌ها افتادم به فکر اینکه گل و شیرینی و هدیه آن هم سالی یک روز پاسخگوی زحمت‌های معلم نیست. یادم افتاد که چطور خواندن و نوشتن و حساب‌کردن یاد گرفتم. چطور از خلال حرف‌های معلمم جهان را شناختم، از گذشته باخبر شدم و دنیای پیرامونم را درک کردم.
یاد گرفتم چگونه زندگی کنم و انسان‌بودن و انسانیت را از محبت‌های بی‌دریغ او و زحمات بی‌شائبه‌اش لمس کردم.
چند روز پیش جایی خواندم که تحقیقات نشان داده است کارایی معلمان زن بیشتر از معلمان مرد است چون هم در برقراری ارتباط با بچه‌ها موفق‌ترند و هم صبر و حوصله بیشتری در آموزش دادن دارند. به همین دلیل در اکثر کشورها معلمان آموزش ابتدایی را از میان معلمان زن انتخاب می‌کنند.این را که خواندم یاد کلاس اول ابتدایی افتادم.
یاد روزهایی که آقای حسینی به‌خاطر بدخط بودن مرا همراه بچه‌هایی که مشق‌هایشان را ننوشته بودند از کلاس بیرون می‌کرد و بعد با وساطت ناظم مدرسه باز به کلاس راه می‌داد.
یاد کلاس دوم ابتدایی افتادم وقتی خانم صفایی نسبت به بچه‌های دیگر مشق کمتری به من می‌داد به شرط اینکه سعی کنم خوش خط بنویسم، وقتی مرا هر ماه کنار یکی از بچه‌های خوش خط کلاس می‌نشاند، وقتی هر روز مرا پای تخته می‌برد و اجازه می‌داد از گچ‌های رنگی استفاده کنم و سعی کنم خوب بنویسم و وقتی آخر سال بالاخره خط من خوب شد اجازه داد امتحان دیکته ثلث سوم را با اتود بنویسم.
خانم صفایی روزی که داشتم از آن مدرسه می‌رفتم مرا بوسید و گفت تو مثل دخترم هستی خوشحالم که خط‌ات هم مثل درس‌ات خوب شد. حالا هر وقت کسی از خطم تعریف می‌کند یاد خانم صفایی می‌افتم و یاد همه زنان معلمی که با صبوری نسل آینده را پرورش می‌دهند.
گاهی که مادرم از دست شیطنت‌های برادرم عصبانی می‌شود و آرزو می‌کند او زودتر به مدرسه برود تا نفس راحتی بکشد با خودم فکر می‌کنم معلم‌ها چطور می‌توانند این قدر صبور باشند و با ۳۰ – ۲۰ دانش‌آموز مختلف کنار بیایند. همه را آرام نگه دارند مراقبشان باشند و در عین حال به آنها آموزش هم بدهند.
مادرم می‌گوید معلمی کار هر کسی نیست، عشق می‌خواهد؛ اینکه بچه مردم را مثل بچه خودت بدانی و دلسوزش باشی کار سختی است. وقتی خودت هزار مشغله داری باید به خانواده ات برسی، نگران فرزندانت باشی، به کارهای خانه ات برسی و تازه نصف روزت را هم با کلی دانش‌آموز سر و کله بزنی دیگر انرژی‌ای برایت نمی‌ماند.
تنها انگیزه‌ای که باعث می‌شود کسی تمام سختی‌های معلمی را به جان بخرد همین عشق است.عشقی که معلمی را به کاری ارجمند تبدیل کرده تا حدی که هم‌شأن کار پیامبران شمرده شده است.
● معلمی از نگاه بزرگان دین
امام خمینی(ره) در رابطه با نقش معلم می‌فرمایند: نقش معلم در جامعه، نقش انبیاست؛ انبیا هم معلم بشر هستند. تمام ملت باید معلم باشند؛ فرزندان اسلام تمام افرادش باید معلم باشند و تمام افرادش متعلم.
حضرت امام جعفر صادق(ع) نیز در رابطه با مقام و منزلت معلم می‌فرمایند: «هنگامی که روز قیامت شود، خداوند تمام انسان‌ها را جمع می‌کند و چون ترازوی اعمال نهاده شد و خون شهیدان را با مرکب قلم عالمان و معلمان بسنجند، ارزش مرکب آنان بر خون شهیدان فزونی خواهد داشت ». این ارزش بدان جهت است که شهیدان در سایه علم و تربیت معلمان و تعلیم شایسته آنان به خدا راه یافته و لیاقت شهادت نصیبشان شده است.
از همین رو بود که رئیس‌جمهور بر دستان معلم خود بوسه زد. خانم نجمه قلی‌پور معلم کلاس اول محمود احمدی‌نژاد بدون اطلاع رئیس‌جمهور به سالن برگزاری مراسم آورده شده بود.
مجری برنامه در بخشی از سخنانش از حضار خواست که مهمان ویژه این مراسم را شناسایی کنند که رئیس‌جمهور با شناختن معلم کلاس اول خود به‌شدت تحت‌تاثیر قرار گرفت و از او استقبال کرد. احمدی‌نژاد با تقدیر ویژه و اهدای هدیه به معلم کلاس اول خود، بر دستان خانم معلم کهنسال خود، بوسه زد..
رئیس‌جمهور در آغاز سخنانش گفت: امروز با دیدن معلم کلاس اول خود شرایط خاص روحی و عاطفی برایم پیش آمد که اگر ملاحظات نبود، دوست داشتم یک ساعت می‌نشستم و گریه می‌کردم تا یادآور محبت‌هایی باشم که معلمان عزیزم در طول دوران تحصیل از جان خود در کام ما چکاندند. امروز آرزو کردم ‌ای‌کاش به ۴۴ سال قبل بازمی گشتم و آن فضای صمیمی را بار دیگر لمس می‌کردم.
اما گذشته از زحمات معلمان در راه آموزش و در کنار محدودیت‌ها و کمبود امکاناتی که با آن مواجه هستند معلمان زن با مسائل خاص دیگری نیز روبه‌رو هستند.
● معلمان زن در کشورهای دیگر
معلمان زن در تمام دنیا با چالش‌های متعددی روبه‌رو هستند. علاوه بر کار زیاد و درآمد کم که در تمام دنیا مشترک است مسائلی نیز وجود دارند که مختص به کشورهای خاصی هستند.
به‌طور مثال معلمان زن در افغانستان در کنار مسوولیت سنگین آموزش به دخترانی که سال‌ها از امکان درس و تحصیل محروم بوده‌اند با نگرانی و ترس از برخوردهای مخالفان تحصیل دختران به کار ادامه می‌دهند.
به گفته وزیر آموزش و پرورش افغانستان بیش از یک سوم از شش میلیون و ۲۰۰ هزار دانش‌آموز این کشور را دختران تشکیل می‌دهند. اما هستند کسانی که مدارس را آتش می‌زنند، معلمان و دانش‌آموزان را تهدید و کتاب‌ها را نابود می‌کنند. به همین خاطر حضور دختران در مدارس کم است.
محمد حنیف اتمر می‌گوید: در کنار توسعه اقتصادی یکی از عوامل مهم برای پیشرفت، ایجاد تغییرات بنیادی در افکار مردمی است چرا که بی‌سوادی عامل بسیاری از مشکلات است که تنها با آموزش و تعلیم و تربیت حل می‌شود.
از این رو پرورش معلمان آموزش دیده در دستور کار ما قرار دارد به‌خصوص معلمان زن که برای آموزش دخترانی که مادران فردای کودکان افغانی خواهند بود اهمیت ویژه‌ای دارند.
اما اگر در افغانستان افکار متحجرانه اجازه تحصیل به دختران نمی‌دهد و معلمان زن را دچار مشکل می‌کند، در کشورهای اروپایی و آمریکایی معلمان زن مسلمان با مشکلات دیگری مواجه‌اند. چندی پیش دادگاهی در هلند یک معلم زن مسلمان را به‌خاطر خودداری کردن وی از دست دادن با همکاران مرد از محل کارش اخراج کرد.
این در حالی است که یکی از کمیسیون‌های قضائی با صدور قطعنامه‌ای اخراج وی را به‌خاطر اینکه دست ندادن این خانم با دیگر همکاران مرد مانع کار در مدرسه نمی‌شود، محکوم می‌کند. این معلم زن مسلمان رشته اقتصاد را در یکی از دبیرستان‌ها تدریس می‌کرده است و در آغاز سال تحصیلی گذشته در سپتامبر ۲۰۰۶ نامه‌ای را به همکاران خود به‌وسیله‌ ایمیل ارسال می‌کند و اعلام می‌کند که نمی‌خواهد با هیچ یک از مرد‌ها دست بدهد و بعد از این مدرسه وی را اخراج می‌کند.
در سوئیس نیز یک معلم زن به‌دنبال پذیرفته‌نشدن دادخواستی از سوی دیوان عالی سوئیس برای رعایت پوشش اسلامی تصمیم گرفت به دیوان حقوق بشر استراسبورگ شکایت کند.
دیوان عالی سوئیس حکم ممنوعیت را با این استدلال که حجاب اسلامی یک نهاد قدرتمند مذهبی است و به آنچه بی‏طرفی مذهبی رایج در نظام آموزشی این کشور خوانده می‏شود خدشه وارد می‏کند، حکم ممنوعیت حجاب اسلامی این معلم را که از سوی اداره امور مدارس ابتدایی وزارت آموزش و پرورش و شورای دولت این کشور صادر شده بود تأیید کرد.
این زن مسلمان سوئیسی هم‏اکنون برای حفظ حجاب خود و در عین حال اخراج‌نشدن از مدرسه‏ای که در آن شاغل است، موهای خود را با یک کلاه می‏پوشاند اما از این وضع به شدت ناراضی است چراکه آن را نامناسب می‏داند.

منبع : روزنامه تهران امروز