حمله‌ ایسكمیك‌ گذرا (TIA) ـ transient ischemic attack

حمله‌ ایسكمیك‌ گذرا عبارت‌ است‌ از كاهش‌ موقتی‌ خونرسانی‌ به‌ بخشی‌ از مغز. بخش‌ آسیب‌دیده‌ مغز موقتاً كاركرد طبیعی‌ خود را از دست‌ می‌دهد. بیشتر، افراد بالای‌ 40 سال‌ مبتلا می‌گردند. بهبودی‌ تقریباً همیشه‌ كامل‌ است‌.

ـ علایم‌ شایع‌:

۱. از دست‌ رفتن‌ كاركرد عضلات‌ در یك‌ طرف‌ بدن‌

۲. سردرد

۳. گیجی‌

۴. گزگز در اندام‌های‌ فوقانی‌ و تحتانی‌

۵. كرختی‌

۶. اختلال‌ بینایی‌ یا كوری‌ گذرا در یك‌ چشم‌

۷. منگی‌

۸. غش‌ بدون‌ كاهش‌ هوشیاری‌

۹. غش‌ بدون‌ كاهش‌ هوشیاری‌

ـ علل‌ بیماری:

حملات‌ ایسكمیك‌ گذرا ناشی‌ از انسداد نسبی‌ یك‌ شریان‌ كوچك‌ مغز یا یك‌ شریان‌ بزرگتر (معمولاً شریان‌ كاروتید در گردن‌) هستند كه‌ خون‌ را به‌ شریان‌های‌ مغز می‌رساند. انسداد غالباً حاصل‌ یك‌ لخته‌ كوچك‌ از قلب‌ یا رگ‌ خونی‌ است‌ كه‌ رها می‌شود و به‌ مغز می‌رسد. این‌ امر باعث‌ كاهش‌ موقتی‌ جریان‌ خون‌ به‌ بخشی‌ از مغز و ایجاد علایم‌ شبیه‌ سكته‌ مغزی‌ می‌گردد.

ـ عوامل‌ افزایش‌دهنده‌ خطر:

۱. سیگار كشیدن‌

۲. دیابت‌ شیرین‌

۳. حمله‌ قلبی‌

۴. بیماری‌ قلبی‌

۵. پلی‌سیتمی‌ (پرخونی‌)

۶. سابقه‌ طبی‌ شخصی‌ یا خانوادگی‌ فشار خون‌ بالا و تصلب‌ شرایین‌

ـ پیشگیری‌:

۱. سیگار نكشید.

۲. او توصیه‌های‌ قسمت‌ رژیم‌ غذایی‌ پیروی‌ كنید.

۳. آسپیرین‌ روزانه‌ ممكن‌ است‌ كمك‌ كند. از پزشك‌ خود در این‌ مورد سؤال‌ كنید.

۴. حداقل‌ 3 بار در هفته‌ ورزش‌ كنید تا از وضعیت‌ قلبی‌ ـ عروقی‌ خوبی‌ برخوردار شوید.

۵. مرتب‌ فشار خون‌ خود را كنترل‌ كنید. اگر بالا باشد، برای‌ درمان‌ جهت‌ كاهش‌ آن‌، از توصیه‌ پزشك‌ بهره‌ گیرید.

ـ عواقب‌ مورد انتظار:

حملات‌ ایسكمیك‌ گذرا معمولاً نشانه‌هایی‌ از یك‌ سكته‌ مغزی‌ قریب‌الوقوع‌ هستند. این‌ حملات‌ باید درمان‌ شوند تا خطر سكته‌ مغزی‌ در آینده‌ كه‌ ممكن‌ است‌ باعث‌ آسیب‌ مغزی‌ خطرناك‌ و پایدار گردد، كاهش‌ یابد. احتمال‌ وقوع‌ حملات‌ ایسكمیك‌ گذرا وجود دارد. شخص‌ ممكن‌ است‌ دچار چندین‌ حمله‌ در روز یا تنها 3-2 حمله‌ در چند سال‌ گردد. علایم‌ هر حمله‌ ممكن‌ است‌ مشابه‌ یا كاملاً متفاوت‌ از سایر حملات‌ باشند. در برخی‌ بیماران‌، علایم‌ بدون‌ باقی‌ گذاشتن‌ آسیب‌ پایدار مكرراً ظاهر می‌شوند.

ـ عوارض‌ احتمالی‌:

سكته‌ مغزی‌. بدون‌ درمان‌ حدود 50% از بیماران‌ دچار حمله‌ ایسكمیك‌ گذرا در عرض‌ 5 ساله‌ دچار سكته‌ مغزی‌ می‌شوند.

ـ درمان‌:

آزمون‌های‌ تشخیصی‌ می‌توانند شامل‌ آزمون‌های‌ آزمایشگاهی‌ خون‌، نوار قلب‌ (روش‌ تشخیصی‌ بیماری‌های‌ قلب‌ با اندازه‌گیری‌ فعالیت‌ الكتریكی‌ قلب‌)، رادیوگرافی‌ قلب‌، ریه‌ها و جریان‌ خون‌ (آنژیوگرافی‌) و سونوگرافی‌ باشند. درمان‌ ممكن‌ است‌ شامل‌ داروها، كنترل‌ عوامل‌ خطرزا (دیابت‌ شیرین‌، پرفشاری‌ خون‌، بیماری‌ قلبی‌ و غیره‌) و تغییر شیوه‌ زندگی‌ باشد. سیگار را ترك‌ كنید. برای‌ كمك‌ به‌ ترك‌، از مشاوره‌ استفاده‌ كنید؛ به‌ گروه‌های‌ حمایتی‌ ملحق‌ شوید یا سایر روش‌ها را بیابید. جراحی‌ (اندآرتركتومی‌) برای‌ برداشتن‌ پلاك‌ها (رسوبات‌ چربی‌) از شریان‌های‌ كاروتید در گردن‌

ـ داروها:

ضد انعقادها مثل‌ وارفارین‌ برای‌ كاهش‌ تشكیل‌ لخته‌های‌ خونی.‌ آسپیرین‌ روزانه‌. آسپیرین‌ می‌تواند تشكیل‌ لخته‌ را چنان‌ كاهش‌ دهد كه‌ احتمال‌ ایجاد سكته‌ مغزی‌ به‌ دنبال‌ حملات‌ ایسكمیك‌ گذرا را كاهش‌ دهد. آسپیرین‌ در مردان‌ مؤثرتر از زنان‌ به‌ نظر می‌رسد. تیكلوپدین‌ برای‌ افرادی‌ كه‌ نمی‌توانند آسپیرین‌ بخورند.

ـ فعالیت‌:

اگر مكرراً دچار حمله‌ ایسكمیك‌ گذرا می‌شوید، رانندگی‌ نكنید؛ در اماكن‌ مرتفع‌ كار نكنید و با ماشین‌آلات‌ كار نكنید.

ـ رژیم‌ غذائی‌:

از یك‌ رژیم‌ غذایی‌ طبیعی‌ و كاملاً متعادل‌ استفاده‌ كنید كه‌ نمك‌ و چربی‌ و به‌ویژه‌ چربی‌ اشباع‌ شده‌ كمی‌ داشته‌ باشد.

ـ در این‌ شرایط‌ به‌ پزشك‌ خود مراجعه‌ نمائید:

اگر خود یا یكی‌ از اعضای‌ خانواده‌تان‌ علایم‌ حمله‌ ایسكمیك‌ گذرا را داشته‌ باشید. اگر پس‌ از تشخیص‌ علایم‌ حمله‌ ایسكمیك‌ گذرا عود كنند و بیش‌ از 2 ساعت‌ پایدار بمانند.