اختلال‌ رشد بچه‌ ـ failure to thrive

اختلال‌ رشد بچه‌ عبارت‌ است‌ از ناتوانی‌ شیرخواران‌ یا كودكان‌ از رشد و نموی‌ طبیعی‌. این‌ واژه‌ تا زمانی‌ استفاده‌ می‌شود كه‌ تشخیص‌ خاصی‌ برای‌ توجیه‌ این‌ ناتوانی‌ پیدا نشده‌ باشد. سن‌ شایع‌ این‌ مسأله‌ بین‌ 5-1 سالگی‌ است‌. تقریباً تمام‌ كودكانی‌ كه‌ این‌ مشكل‌ را دارند زیر 5 سال‌ هستند.

ـ علایم‌ شایع‌:

۱. قد، وزن‌، و دور سر به‌طور طبیعی‌ افزایش‌ نمی‌یابند.

۲. رشد و نموی‌ طبیعی‌ بسیار متغیر است‌، بنابراین‌ میزان‌ تغییرات‌ رشد و نمو در معاینات‌ منظم‌ كودك‌ اهمیت‌ بیشتری‌ دارد.

۳. مهارت‌های‌ حركت‌ كودك‌ غالباً دیرتر از حالت‌ طبیعی‌ ظاهر می‌شوند. بعضی‌ از این‌ مهارت‌ها عبارتند از: ـ چرخیدن‌ در تخت‌ ـ نشستن‌ ـ ایستادن‌ و راه‌ رفتن‌

۴. ظهور مهارت‌های‌ ذهنی‌ و اجتماعی‌ نیز غالباً به‌ تأخیر می‌افتد. بعضی‌ از این‌ مهارت‌ها عبارتند از: ـ صحبت‌ كردن‌؛ رابطه‌ اجتماعی‌ ـ غذا خوردن‌ بدون‌ كمك‌ ـ یادگیری‌ اختیار ادرار و اجابت‌ مزاج‌ و رفتن‌ به‌ توالت‌

ـ علل‌ بیماری:

در بعضی‌ از این‌ كودكان‌، علت‌ بروز این‌ حالت‌ به‌ مشكلات‌ جسمی‌ (معمولاً گوارشی‌ یا مربوط‌ به‌ دستگاه‌ عصبی‌) برمی‌گردد. در اكثر این‌ كودكان‌، علت‌ درواقع‌ مربوط‌ به‌ خود كودك‌ نیست‌، مثلاً عدم‌ تغذیه‌ صحیح‌ كودك‌.

ـ عوامل‌ افزایش‌دهنده‌ خطر:

۱. سوءتغذیه‌

۲. بی‌تجربگی‌ والدین

۳. نوزاد زودرس‌ یا بیمار

۴. محیط‌ زندگی‌ شلوغ‌ یا غیربهداشتی‌

۵. شیرخواری‌ كه‌ ناهنجاری‌ جسمی‌ دارد.

۶. بیماری‌ مزمن‌ (مثل‌ نارسایی‌ كلیه‌ یا عفونت‌ مزمن‌)

۷. بیماری‌های‌ ژنتیكی‌، مثل‌ نشانگان‌ داون‌ یا فیبروز كیستیك‌

۸. محیط‌ عاطفی‌ نامناسب‌ (مثل‌ عدم‌ رسیدگی‌ به‌ بچه‌، سوءرفتار با بچه‌، یا طرد بچه‌)

۹. والدینی‌ كه‌ در یك‌ محیط‌ عاطفی‌ نامناسب‌ بزرگ‌ شده‌اند یا آموزش‌ مناسبی‌ ندیده‌اند.

۱۰. بیماری‌های‌ غدد درون‌ریز، مثل‌ بیماری‌های‌ غده‌ تیرویید، غده‌ هیپوفیز، غدد فوق‌كلیوی‌، غده‌ لوزالمعده‌، و غدد جنسی‌

ـ پیشگیری‌:

۱. كودك‌ خود را به‌طور منظم‌ برای‌ معاینات‌ سلامتی‌ نزد پزشك‌ یا مراكز بهداشت‌ ببرید.

۲. محیط‌ زندگی‌ باثبات‌ را فراهم‌ آورید و سعی‌ كنید والدین‌ خوبی‌ برای‌ فرزندتان‌ باشید.

ـ عواقب‌ موردانتظار:

۱. اگر اختلال‌ رشد بچه‌ به‌علت‌ بی‌تجربگی‌ والدین‌ یا مشكلات‌ روانی‌ باشد، انتظار می‌رود با آموزش‌ و دادن‌ مشاوره‌ به‌ والدین‌ بهبودی‌ حاصل‌ شود.

۲. اگر اختلال‌ رشد بچه‌ به‌علت‌ یك‌ بیماری‌ یا اختلال‌ زمینه‌ای‌ باشد (مثلا سوءتغذیه‌)، بهبودی‌ بستگی‌ به‌ این‌ دارد كه‌ بیماری‌ یا اختلال‌ زمینه‌ای‌ قابل‌ درمان‌ باشد یا خیر.

ـ عوارض‌ احتمالی‌:

۱. ناتوانی‌ و معلولیت‌ دایمی‌ ذهنی‌، عاطفی‌، یا جسمی‌.

۲. كودك‌ كوچك‌ باقی‌ می‌ماند و از لحاظ‌ نمو نیز دچار نقص‌ خواهد بود.

ـ درمان‌:

اقدامات‌ تشخیصی‌: اندازه‌گیری‌ مكرر قد، وزن‌، و دور سر؛ آزمون‌های‌ سنجش‌ توانایی‌های‌ ذهنی‌ و روانی‌ مثل‌ آزمون‌ دنور كه‌ معیاری‌ از رشد و نمو به‌دست‌ می‌دهد؛ آزمایش‌ خون‌، از جمله‌ بررسی‌های‌ هورمونی‌؛ عكس‌برداری‌ از مچ‌ دست‌ها برای‌ تعیین‌ سن‌ استخوانی‌ كودك‌ كه‌ معیار خوبی‌ برای‌ رشد بدن‌ به‌شمار می‌رود.

۱. از یك‌ پرستار خانه‌ بخواهید كه‌ به‌ خانه‌ شما بیاید و راهنمایی‌های‌ لازم‌ را ارایه‌ دهد.

۲. والدین‌ باید كتاب‌ها یا جزوات‌ مخصوص‌ بچه‌داری‌ و بزرگ‌ كردن‌ بچه‌ را بخوانند یا به‌ كلاس‌های‌ مربوطه‌ بروند.

۳. اگر والدین‌ مشكلات‌ عاطفی‌ دارند و از برقراری‌ رابطه‌ عاطفی‌ مناسب‌ با كودك‌ خود ناتوان‌ هستند، می‌توان‌ آنها را تحت‌ روان‌درمانی‌ یا مشاوره‌ قرار داد.

۴. بستری‌ كردن‌ كودك‌ (به‌طور كوتاه‌مدت‌) در صورتی‌ كه‌ نیاز به‌ انجام‌ اقدامات‌ تشخیصی‌ پیچیده‌ وجود داشته‌ باشد یا برای‌ فهمیدن‌ اینكه‌ آیا كودك‌ در منزل‌ غذا می‌خورده‌ است‌ یا خیر.

۵. تا آنجا كه‌ می‌توانید به‌ كودكتان‌ محبت‌ كنید و از وی‌ حمایت‌ به‌عمل‌ آورید. هرازچندگاهی‌ به‌ بررسی‌ احساسات‌ و رفتارتان‌ نسبت‌ به‌ كودكتان‌ بپردازید. اگر فكر می‌كنید كه‌ احساسات‌ و رفتارتان‌ آنچنان‌ كه‌ باید باشد نیست‌ برای‌ مشاوره‌ روانی‌ مراجعه‌ كنید.

ـ داروها:

داروی‌ خاصی‌ به‌طور معمول‌ تجویز نمی‌شود. اگر یك‌ بیماری‌ زمینه‌ای‌ وجود داشته‌ باشد كه‌ باعث‌ رشد نكردن‌ بچه‌ شده‌ است‌، امكان‌ دارد داروهای‌ لازم‌ برای‌ درمان‌ آن‌ بیماری‌ زمینه‌ای‌ تجویز شوند.

ـ فعالیت‌:

محدودیتی‌ برای‌ آن‌ وجود ندارد.

ـ رژیم‌ غذائی‌:

برای‌ كودكتان‌ یك‌ رژیم‌ غذایی‌ كافی‌ و متعادل‌ فراهم‌ آورید. اگر علت‌ رشد نكردن‌ بچه‌ سوءتغذیه‌ باشد، امكان‌ دارد نیاز به‌ یك‌ رژیم‌ مخصوص‌ وجود داشته‌ باشد.

ـ در این‌ شرایط‌ به‌ پزشك‌ خود مراجعه‌ نمائید:

اگر شما از اینكه‌ كودكتان‌ رشد و نموی‌ طبیعی‌ ندارد دچار نگرانی‌ شده‌اید.