گل گندم - گل کبود - گل مغرب

نام علمى: Centaurea depressa M.B

نام انگليسى: Knapweed, Centaury

گياهچه

لپه‌ها به رنگ سبز تيره تا سبز متمايل به خاکسترى (به‌خصوص در سطح زيرين)، کمى زبر و به طول ۵/۱ سانتى‌متر هستند. طول لپه‌ها يک تا سه برابر عرض آن است. اولين برگ‌هاى حقيقى گياهچه باريکتر از لپه‌ها، رنگ آنها سبز متمايل به خاکسترى و در سطح فوقانى داراى کرک‌هاى کوتاه و ظريف است. حاشيهٔ اين برگ‌ها صاف است.

گياه کامل

- اندام‌هاى رويشى:

گل گندم، در محصولات زراعى تابستانه، گياهى يک‌ساله و در بين محصولات زراعى زمستانه گياهى دوساله است. ارتفاع آن ده تا هفتاد سانتى‌متر است و توسط بذر تکثير مى‌يابد. ساقه‌ها شياردار، منشعب، انشعابات آن بلند و مستقيم و سطح آن پوشيده از کرک است. برگ‌هاى آن نيز داراى کرک‌هاى خاکسترى تا سفيدرنگ بوده و برگ‌هاى پائينى باريک‌تر هستند. برگ‌هاى بالائى سرنيزه‌اي، به طول ۱۰ و پهناى ۶ تا ۱۲ ميلى‌متر، داراى دمبرگى کوتاه و يا فاقد دمبرگ هستند. حاشيهٔ برگ‌هاى پائينى داراى لوب‌هاى باريک، طويل و برجسته است. سطح زيرين اين برگ‌ها پوشيده از کرک‌هاى نرم، ظريف و پيچيده به شکل تار عنکبوت است. حاشيهٔ برگ‌ها صاف و فقط تعدادى از آنها ممکن است داراى دندانه‌هاى کوتاهى باشند.

- اندام‌هاى زايشى:

گل‌آذين کلاپرک است و هر کلاپرک در انتهاء دمگل باريک و بلندى قرار گرفته است و حدود ۴ سانتى‌متر قطر دارد. گل‌ها به رنگ آبى درخشان، سفيد، ارغواني، بنفش، صورتى و يا رنگارنگ هستند و گل‌هاى کنارى عقيم و گلبرگ‌هاى بلند آن داراى بريدگى‌هاى عميق و ستاره‌اى شکل، متصل به هم و قيفى هستند و گل‌هاى داخلى زايا، لوله‌اي، به طول ۸ ميلى‌متر و شامل کاسبرگ‌هائى است که بعداً به‌صورت کرک درمى‌آيد و همچنين شامل ۵ گلبرگ و ۵ پرچم است.

ميوهٔ اين گياه فندقه از نوع آکن، به رنگ قهوه‌اى روشن و بيضى يا مستطيلى شکل به اندازهٔ ۵/۴ تا ۶ ميلى‌متر است. پاپوس‌هاى اين گونه به طول پنج تا نه ميلى‌متر است. بذرهاى کرک‌دار، در انتهاء متمايل به سفيد و در غير اين‌صورت به رنگ آبى متمايل به خاکسترى هستند. طول آنها سه ميلى‌متر است. و هر گياه قادر است ۷۰۰ تا ۱۶۰۰ بذر توليد کند. بيشترين جوانه‌زنى بذرهاى اين گياه هنگامى صورت مى‌گيرد که در عمق سه سانتى‌مترى خاک قرار گيرند.

محل رشد و پراکنش

گل گندم را مى‌توان در مزارع غلات، به‌خصوص غلات زمستانه، مراتع شخم‌خورده و مزارع ديم زمستانه به وفور و در مزارع سيب‌زمينى و چغندرقند با پراکندگى کمتر مشاهده مى‌شود. علاوه بر اين علف هرز فوق قادر است حاشيهٔ جاده‌ها و ديگر مناطق کشت نشده را نيز آلوده سازد.