کانون‌ها و قطب‌های عمدهٔ توریستی و اثرات زیست محیطی آن

توسعهٔ صنعت توريسم در کنار منافع بسيارى که از نظر فرهنگى - سياسى دارد، از جهت اقتصادى نيز باعث گشايش و رونق مى‌شود، نکتهٔ حائز اهميت در اين است که کشورهاى توريستى از چه نوع جاذبه‌هائى برخوردار هستند و اين جاذبه‌ها تا چه ميزان براى توريست‌ها جالب و بااهميت هستند قدر مسلّم کشورهائى که از کانون‌ها و قطب‌هاى توريستى جهان به‌شمار مى‌آيند، کوشيده‌اند که جاذبه‌هاى توريستى خود را به بهترين نحو شناسائى و معرفى نمايند و با برنامه‌‌ريزى‌ها و طرح‌هاى جامع توريستى و دادن امکانات رفاهى - خدماتى و تسهيلات حمل و نقل مناسب، جهانگردان بيشترى را جذب نمايند.

آنچه که در توسعهٔ توريسم هر کشورى در رابطه با جاذبه‌هاى جهانگردى اعم از طبيعي، فرهنگي، مذهبي، سياسي، تاريخي، فراغتى و نظاير آن حائز اهميت است آماده‌سازى آنها براى بازديد و استفادهٔ توريست‌ها است. چنين تسهيلاتى زمانى فراهم مى‌شود که خدمات جنبى و زمينه‌ساز فعاليت‌هاى توريستى فراهم گردد. اين‌گونه خدمات شامل تأسيسات اقامتي، پذيرائى و راه‌هاى دسترسى به کانون‌هاى توريستى است، زيرا در بسيارى از کشورها جاذبه‌هاى بالقوهٔ توريستى که رکن اصلى و اساسى صنعت توريسم را تشکيل مى‌دهند وجود دارند و نيازى به خلق آنها نيست. بنابراين سرمايه‌گذارى در زمان حال به منظور افزايش درآمد بيشتر در آينده بهترين کوشش هر کشورى است که مى‌تواند در گسترش صنعت توريسم نقش داشته باشد.

پراکندگى قطب‌ها و کانون‌هاى توريستى جهان از تنوع خاصى برخوردار بوده و با توجه به شرايط محيط طبيعى و موقعيت جغرافيائى آنها چشم‌اندازهايت متفاوتى را به‌وجود مى‌آورند، به‌طورى‌که در پاره‌اى از اين کانون‌ها، جاذبه‌هاى طبيعى نقش اصلى را در جذب توريست ايفاء مى‌کنند و در کانون‌هاى ديگر، جاذبه‌‌هاى فرهنگي، هنرى و يادمان‌هاى تاريخى در جلب توريست مؤثر واقع مى‌شوند و بعضى ديگر از قطب‌هاى توريستى ممکن است با ويژگى‌هاى طبيعي، پيشينهٔ تاريخى و سوابق تمدنى و فرهنگى خود از هر جهت براى توريست‌ها جذاب باشند و همه‌گونه امکاناتى را در اختيار آنان قرار دهند. کشورهاى حوزهٔ درياى مديترانه به لحاظ دارا بودن چنين امکاناتى يکى از کانون‌هاى مهم توريستى جهان محسوب مى‌شوند. نواحى کوهستانى آلپ به توريسم زمستانى در اروپا رونق بخشيده و کشور سوئيس به‌عنوان يکى از مهم‌ترين کانون‌هاى توريسم زمستاني، از شهرت جهانى برخوردار است و يا کشور ايتاليا با غنى‌ترين ميراث‌هاى هنرى و ابنيهٔ تاريخى و سواحل دلپذير، از کانون‌هاى مهم جهانگردى محسوب مى‌شود. قطب‌هاى توريستى ديگر جهان شامل کشورهاى اسکانديناوي، جزاير اقيانوس اطلس و آرام، اروپاى مرکزي، اروپاى شرقي، خاورميانه، حوزهٔ آسياى جنوب شرقي، ژاپن، چين، سواحل جنوبى آمريکا، آمريکاى مرکزي، حوزهٔ درياى کارائيب، حوزهٔ درياچه‌هاى پنجگانه و کلان‌شهرهاى جهان مى‌باشند.

در مجموع آنچه که نقش کانون‌هاى جهانگردى را در توسعهٔ صنعت توريسم تقويت مى‌کند، سازماندهى و بهره‌گيرى مطلوب از آنها است، که استمرار آن نيز منوط به، نگرش به ابعاد فرهنگى - فراغتى و اعمال سياست‌هاى عادلانه در جهت استفاده از مواهب طبيعى و تشويق جهانگردى محيطى است.