بهداشت دستگاه گردش خون

قلب هميشه براى بشر عضو بى‌نهايت جالب‌توجهى بوده است. در پاپيروس کهن Eberss که حداقل در ۱۶ قرن قبل از ميلاد مسيح نوشته شده است، مى‌خوانيم که 'سرآغاز راز پزشکان عبارت است از معرف بر حرکات قلب و شناخت خود قلب' .

براى آنکه به اهميت دستگاه گردش خون پى برده و به‌خصوص از طرز مراقبت و حفظ بهداشت آن آگاهى حاصل کنيم لازم است ابتدا اطلاعاتى دربارهٔ ساختمان و طرز عمل اين دستگاه به‌دست آوريم. از لحاظ ساختماني، دستگاه گردش خون شامل خون، قلب و عروق مربوطه مى‌باشد.

خون مايعى است که به‌وسيلهٔ شبکهٔ گسترده‌اى از رگ‌ها به تمام ياخته‌هاى بدن مى‌رود و بى‌وجود آن بافت‌هاى بدن از چند دقيقه تا چند ساعت بيشتر نمى‌توانند به زندگى ادامه دهند و مى‌ميرند. زيرا بدن انسان در صورتى مى‌تواند به فعاليت‌هاى حياتى خود ادامه دهد که اکسيژن و مواد غذايى پيوسته در دسترس بافت‌ها قرار گيرند و فضولاتى که بر اثر سوخت و ساز ياخته‌ها ايجاد مى‌گردد و ترکيب شيميايى محيط درونى بافت‌ها را بر هم مى‌زند، دفع گردند. انجام اين امور جزئى از وظايف خون مى‌باشد.

خون تقريباً ۷ درصد وزن بدن را تشکيل مى‌دهد و حجم آن در شخص بالغ به حدود ۵ الى ۶ ليتر مى‌رسد. اين مايع قرمز رنگ شور، دو گروه مواد مختلف را شامل مى‌باشد:

۱. موادى که قسمت اصلى و اختصاصى خون را تشکيل مى‌دهد.

۲. مواد مغذى و زائد که در آن به صورت ترانزيت در حرکت و گردش مى‌باشد.