سیستم آبیاری بارانی با دستگاه آبپاش ارابه‌ای (Traveler)

ماشين‌هاى آبپاش ارابه‌اى مشتمل بر يک آب‌پاش تفنگى بزرگ هستند که آب را توسط يک شيلنگ قابل انعطاف از لوله اصلى دريافت داشته و در سطح مزرعه پخش مى‌کنند. آبپاش روى ارابه‌اى مستقر بوده و با کابل يا خود شيلنگ کشيده مى‌شود. معمولاً ماشين‌هاى آبپاش با فشار زياد ۵ تا ۱۰ بار کار مى‌کنند و دِبى آنها ۴۰ تا ۱۲۰ متر مکعب درساعت است. اين ماشين‌ها قادر هستند منطقه‌اى به عرض ۱۰۰ متر و طول ۴۰۰ متر را در يک مرحله آبيارى کنند، ميزان پخش آب در هر ساعت ۵ تا ۳۵ ميلى‌متر است. سيستم‌‌هاى ارابه‌اى بسته به روش کشيده شدن ارابه و نوع شيلنگ طبقه‌بندى مى‌شوند. اين سيستم‌ها عمدتاً دو نوع هستند که عبارتند از سيستم شيلنگ‌کش و سيستم شيلنگ‌پيچ.

در سيستم آبيارى بارانى ارابه‌اى با روش شيلنگ‌کشي، ماشين شيلنگ‌کش مجهز به يک آب‌پاش بزرگ است که روى ارابه چرخ‌دار نصب مى‌شود شکل (ماشين آبيارى بارانى ارابه‌اى - نوع شيلنگ‌کش) ، آب مورد نياز سيستم به وسيله يک شيلنگ نرم به طول ۲۰۰ متر و قطر ۵۰ تا ۱۰۰ ميلى‌متر تأمين مى‌شود.

اين شيلنگ به‌دنبال ماشين کشيده مى‌شود. معمولاً در سيستم شيلنگ‌کش که طرح نمونه آن درشکل (نحوه استقرار ماشين آبيارى بارانى ارابه‌اى نوع شيلنگ‌کش در مزرعه) نشان داده شده است لوله اصلى در وسط مزرعه و دور از محل استقرار پمپ آب قرار مى‌گيرد. در اين‌حالت گرچه طول شيلنگ فقط ۲۰۰ متر است، ليکن در يک مرحله مى‌توان يک نوار ۴۰۰ مترى از مزرعه را آبيارى کرد.

ارابه در ابتداى مسيرى که قرار است آبيارى شود قرار مى‌گيرد و شيلنگ نرم در امتداد مسير حرکت ارابه روى زمين خوابانيده مى‌شود و آنگاه دو سر آن به آبپاش و شير فلکه روى لوله اصلى وصل مى‌شود. لازم است دقت شود تا درمسير شيلنگ پيچ و تاب ايجاد نشود زيرا اينکار موجب قطع جريان آب مى‌شود.

يک کابل فوالدى راهنما از ارابه آبپاش تا انتهاى مزرعه کشيده و در آنجا خيلى محکم بسته مى‌شود. سپس شير فلکه به آرامى باز مى‌شود تا آبيارى شروع شود. يک موتور آبى که با جريان آب کار مى‌کند و يروى آن توسط يک پيستون تأمين مى‌شود قرقره کابل جمع کن دستگاه را مى‌‌چرخاند و کابل راهنما دور قرقره مى‌پيچد، در نتيجه ارابه در مزرعه به حرکت درمى‌آيد.

در سيستم ماشين شيلنگ‌پيچ يک آب‌پاش بزرگ روى غلتک يا ارابه چرخ‌دار نصب مى‌شود شکل (ماشين آب‌پاش ارابه‌اى - از نوع شيلنگ‌پيچ)، اما جنس شيلنگ که آب را به اين ماشين مى‌رساند سخت‌تر و معمولاً از نوع پلى‌اتيلن است. با اين وجود شيلنگ مى‌تواند دور يک قرقره بپيچد. به‌وسيله همين شيلنگ، آبپاش به سمت قرقره که در کنار مزرعه قرار گرفته است کشيده مى‌شود. اين قبيل ماشين‌ها همراه با شيلنگ‌هايى به طول ۲۰۰ تا ۴۰۰ متر در بازار موجود است.

براى نمونه درطرح يک سيستم شيلنگ‌پيچ که در شکل (نمونه يک سيستم آبيارى ارابه‌اى - نوع شيلنگ‌پيچ) نشان داده شده است، لوله اصلى که به پمپ متصل است در وسط مزرعه قرار گرفته است. موقع شروع اولين مرحله آبيارى قرقره نزديک لوله اصلى در وسط مزرعه قرار گرفته و شيلنگ به لوله اصلى متصل مى‌شود.

سپس ارابه آبپاش به آرامى توسط يک تراکتورکشيده شده و شيلنگ از قرقره باز مى‌شود. شيلنگ تنها به اندازه مورد نياز کشيده مى‌شود و بقيه دور قرقره باقى مى‌ماند. پمپ را روشن نموده و براى شروع آبيارى شير فلاکه به آرامى باز مى‌شود. جريان آب يک موتور، توربين آبى را به حرکت در آورده و باعث چرخيدن قرقره مى‌شود. با پيچيده شدن شيلنگ به دور قرقره آبپاش به آرامى به عقب کشيده مى‌شود تا سرانجام به نزديک قرقره برسد. در اين مرحله قرقره و آبپاش به کمک تراکتور ۱۸۰ درجه تغيير جهت مى‌دهد تا طرف ديگر لوله اصلى نيز به همين روش آبيارى شود.