روش تک‌گزینی

روش تک‌گزينى نيز يکى از انواع برداشت در جنگل‌دارى دائمى است و نقطهٔ مقابل قطع يک‌سره مى‌باشد، زيرا ساختمان تودهٔ جنگلى هميشه ثابت مى‌ماند جنگل‌هاى ناهم‌سال داراى درختانى با سنين متفاوت هستند. اين جنگل‌ها شامل درختان مختلف با سنين گوناگون از نونهال يک ساله گرفته تا درختان عظيم ۱۲۰ ساله مى‌باشند. درختان جوان و مسن بدون قاعدهٔ منظمى به‌طور مختلط در کنار يکديگر قرار گرفته‌اند. بديهى است که نهال‌هاى جوان در اشکوب زيرين قرار دارند و منتظر آنند که بالاخره يکى از درختان مسن برداشت گردد و براى آنها فضا و مکان کافى ايجاد شود. آنها بايد چندين ده سال منتظر بمانند، زيرا درختان مسّن قبل از آن بهره‌بردارى نمى‌شوند و بايد از نظر رشد به حدّى رسيده باشند که بعد از آن ديگر ماندن اينها در منطقه نتيجه مثبتى از نظر ميزان رويش نداشته باشد.

در جنگل‌هاى ناهمسال گونهٔ نراد نقش اساسى دارد، زيرا سايهٔ موجود را به‌مدت نسبتاً طولانى تحمّل مى‌کند. بهره‌بردارى هر چند سال يک بار انجام مى‌گيرد در اين موقع سعى مى‌شود تمام درختانى را که داراى فرم و شکل نامناسبى هستند از محيط قطع و خارج گردند و همچنين درختانى هم که به سن بهره‌بردارى رسيده‌اند جزء اين گروه قرار گيرند.

بديهى است که به‌هيچ وجه در اين مورد قطع يک‌سره و يا برداشت نوارى مطرح نيست.

ساختمان و اساس جنگل در اين روش به‌هيچ‌وجه دست‌خوش تغيير نخواهد شد. در قسمتى از جنگل که درختان مسنّ از منطقه خارج مى‌گردند، بلافاصله نهال‌هاى جوان نقاط خالى را پُر خواهند نمود. جنگل‌هاى ناهم‌سال تقريباً در اکثر قسمت‌ها به‌ يک صورت و مشابه همديگر را پوشانده‌اند، چنين جنگل‌هائى که فاقد توده‌هاى نونهالان، با چوب سرپاى محدود هستند. در چنين محدوده‌هائى مى‌توان با حداکثر موجودى سرپا که به اندازهٔ ۳۰۰ تا ۴۰۰ متر مکعب در هکتار باشد شروع به‌کار نمود و بديهى است که اين سرمايهٔ عظيم موجودى سراپا مقدار قابل‌ملاحظه‌اى رشد ساليانه به‌همراه خواهد داشت و ميزان برداشت ما را با رويش خود جبران خواهد کرد.

رويش ساليانه در هر هکتار به اندازهٔ ۸، ۱۰و ۱۲ متر مکعب در يک جنگل ناهم‌سال مسأله‌اى نادر و غيرممکن نيست. به چنين خصوصيتى در صورت‌هاى ديگر جنگل‌دارى برخورد نخواهيم نمود. يکى از نکات منفى در جنگل‌هاى ناهم‌سال ناد و پائين بودن امکان انتخاب گونه‌هاى متفاوت است. مهمترين انواع درختان در جنگل ناهم سال عبارتند از نرّاد، راش و نوئل يعنى در واقع از آن جهت اين درختان به حساب مى‌آيند که مدت زمان طولانى سايه را به‌خوبى تحمّل مى‌کنند. البته نه هميشه ولى در خيلى از مواقع درختان به‌صورت تک‌واحدى مورد بهره‌بردارى قرار مى‌گيرند. در بعضى از مواقع به‌صورت گروهى از درختان بهره‌بردارى مى‌کنند. اين موضوع در گونهٔ نودل بسيار مناسب است در اين صورت نوع بهره‌بردارى را تک‌گزينى گروهى مى‌نامند (Grupenplenderung) بديهى است که در چنين مواقعى نقاط خالى موجود وسيع‌تر خواهد شد، به‌طورى که امکان دارد درختان ديگرى ظاهر گردند. لازم به تذکر است که هر دو روش استثنائى مذکور پلى خواهند بود به‌سوى شيوهٔ گروه گزينى (Femlsclagbetrieb).

يکى از مشکلات اساسى در جنگل ناهم‌سال مسألهٔ حمل چوب به خارج از جنگل است. در اين جنگل‌ها بايد هميشه چوب را از داخل جنگل بسته و پوشيده به خارج حمل نمود.

بدين جهت وجود يک شبکهٔ جاده‌اى متراکم ضرورى است. به علاوه قطع و حمل چوب بايد با دقت کافى انجام پذيرد تا تودهٔ جنگلى موجود در اثر حمل و نقل آسيب نبيند.

يکى از موضوعات ضرورى که بايد کاملاً به آن دقت نظر داشته باشيم اين است که نبايد سعى ما بر اين باشد که براى جنگل خود روش بهره‌بردارى مناسب با فوايد زياد را پيش‌بينى نمائيم، بلکه بايد سعى نمود که هميشه طبيعت را مورد توجه کامل قرار داد. به‌هيچ وجه نبايد مسألهٔ تجديدحيات طبيعى را از نظر دور نگه‌داريم بلکه در صورت لزوم بايد در آن محدوده روش گروه گزينى (Femelsclag) را انجام دهيم، هر چند که منطقهٔ موردنظر کوچک باشد. از طرفى نبايد تعصبّى در مورد آزاد کردن نونهالان داشته باشيم در حالى که در منطقه موردنظر درختان ما به سن بهره‌دهى نرسيده‌اند.

به‌طور کلى هدف اصلى ما در جنگل‌دارى به‌وجود آوردن جنگلى کاملاً با ارزش با موجودى سرپاى غنى است. از طرفى مجدداً تذکر داده مى‌شود که مهمترين مسأله ضرورى براى يک جنگل‌دارى صحيح با ميزان محصول غنى وجود شبکهٔ جاده‌اى مناسب است.