|
|
|
|
|
| کاهش و افزايش فشار جو بر سلامت انسان اثرات مختلفى بر جاى مى‌گذارد. کاهش فشار جو باعث افزايش توليد گلبول‌هاى قرمز و هموگلوبين، تخفيف قواى ذهني، افزايش تعداد مويرگ‌ها، سستي، خواب‌آلودگي، خستگى روانى و عضلانى و گاهى سردرد و نئشگى مى‌شود. بيمارى کوه‌گرفتگى حاد که به دو صورت بروز مى‌کند: ادم حاد ريوى و ادم حاد مغزى و بيمارى کوه‌گرفتگى مزمن
|
|
| افزايش فشار جو باعث مسموميت با اکسيژن، مسموميت با دى‌اکسيد کربن و بيمارى فشارزدائى مى‌شود.
|
|
|
|
| در ارتفاع زياد هوا کمتر فشرده و در نتيجه فشار نسبى اکسيژن هم کمتر است. انسان در ارتفاع ۲۵،۰۰۰ پا و بيشتر بدون تجهيزات و تنفس با دستگاه نمى‌تواند زنده بماند. هنگامى که انسان با کمى فشار جوّ مواجه شود دگرگونى‌هاى فيزيولوژيک روى مى‌دهد؛ به اين شرح:
|
|
| الف- افزايش شمار دم‌زدن
|
|
| ب- افزايش غلظت هموگلوبين
|
|
| ج- افزايش بازده قلب
|
|
| در نتيجهٔ قرار گرفتن ناگهانى در ارتفاعات زياد دو حالت ممکن است روى دهد؛
|
|
| ۱. بيمارى حاد کوهستان که نسبتاً شايع، بدون خطر و گذرا است و ويژگى‌هاى آن عبارتند از: سردرد، بى‌خوابي، تهوع، نفس‌نفس زدن، استفراغ و کاهش بينائي. هنوز به‌طور قطع معلوم نشده که آيا اين نشانه‌ها به‌علت اثر کم بودن اکسيژن (Hypoxia) است يا در نتيجهٔ مجموعهٔ پيچيده‌اى از اختلال‌هاى زيست شيميائى و هورمونى در بدن.
|
|
| ۲. ادم ريوى مربوط به ارتفاعات زياد - نشانه‌هاى اين حالت به‌طور کلى در روز سوم اقامت در ارتفاع زياد روى مى‌دهند و از بيمارى معمولى کوهستان قابل شناسائى هستند. اما چون ورم ريه بروز کند بيمار دچار سرفه مى‌شود و ممکن است دچار تنفس نامنظم از نوع شين - استوکس (Cheyne-stokes) هم بشود. افزون بر اينها، کم‌شدن پيشاب، توهّم عقلى و هذيان، چرت‌زدن، تشنج و اغما هم روى مى‌دهد. اين حالت در ارتفاع کمتر از ۱۲،۰۰۰ پا (۳۶۰۰ متر) نادر است و به درمان با آنتى‌بيوتيک‌ها هم پاسخ نمى‌دهد و بايد بيمار هر چه زودتر به ارتفاع کم برده شود. در حال حاضر علل و سازوکارهاى بروز اين حالت به‌خوبى دانسته نيست و تنها آگاهى در مورد آن - که در ارتش هندوستان توسط مديران بهداشتى - به‌دست آمده آن است که بسيارى موارد آن در گروهان‌هاى سرباز که از مناطق کم ارتفاع به پادگان‌هاى هيماليا اعزام شده‌اند ديده مى‌شود.
|
|
|
|
| فشار جو در برابر هر سى‌و سه پا ژرفاى دريا افزايش مى‌يابد و بيشترين ژرفائى که تاکنون به آن رسيده‌اند برابر ده اتمسفر فشار جو بوده است. هنگامى که انسان در معرض فشار شديد جو قرار گيرد گازهاى هوا مانند اکسيژن، دى‌اکسيد کربن و ازت متناسب با فشار نسبى اين گازها در خون و بافت‌ها حل مى‌شوند. افزايش غلظت ازت در خون يک حالت خواب‌رفتگى (narcose) ايجاد مى‌کند که منجر به کاهش اعمال عقلى و شعور مى‌شود. افزايش غلظت دى‌اکسيد کربن اثر خواب‌آور ازت را بيشتر مى‌کند و افزايش مقدار اکسيژن موجب تشنج و مرگ مى‌شود. هنگامى که شخص به سطح آب باز مى‌شود، گازهاى حل‌شدهِٔ تحتِ فشار که در خون هستند رها مى‌شوند و آمبولى هوائى درست مى‌کنند که اثرهاى آن کشنده است. اثرهاى افزايش فشار جوّ را در کسانى که در اتاقک‌هاى غواصى (Diving Bell) و اتاق‌هاى داراى هواى فشرده کار مى‌کنند، بهتر مى‌توان ديد؛ (بيمارى کيسن Caisson Disease).
|
|
|
|
| دليلى در دست نيست که رطوبت بر بهداشت جسمى تأثير داشته باشد، با وجود اين رطوبت بر آسايش انسان تأثير حتمى دارد. اگر رطوبت نسبى هوا از شصت و پنج درصد بيشتر شود هواى درون اتاق ناراحت‌کننده و بيمارگونه به‌نظر مى‌آيد و براى پائين‌آوردن رطوبت در اين‌گونه موارد بهتر است تهويه به‌کار گرفته شود. رطوبت کمتر از سى درصد هم نامطبوع است و مواجههٔ طولانى با کمبود رطوبت مى‌تواند سبب خشک شدن مخاط بينى شود که خود مستعد کنندهٔ ابتلاء به عفونت (مانند سرفه و سوزش حلق) است.
|
