|
|
| حرکت دست در شناى پروانه شامل مراحل زير مىباشد:
|
|
|
|
| ورود دست به آب (Entry) و کشش دست به بيرون (Out Sweep) |
|
| اين مرحله با ورود دست به آب آغاز مى‌گردد و در واقع ابتداء شروع پيشروى شناگر است. دست در جلوى سر قرار گرفته و فاصله دو دست حدود ۱۵ تا ۲۰ سانتى‌متر از يکديگر است.
|
|
| در ناحيه ساعد يک حرکت چرخشى انجام مى‌شود که موجب مى‌گردد کف دست با سطح آب زاويه‌اى در حدود ۴۵ درجه بسازد و مقصود از اين زاويه کاهش مقاومت در هنگام ورود دست به آب مىباشد. دستها به صورت کشيده و به موازات سطح آب قرار دارند. اکثر مربيان بالا قرارگرفتن آرنج را براى سهولت اين کار توصيه مى‌کنند. يعنى وقتى آرنج بالاتر باشد داراى کمى خميدگى است و ادامه حرکت آسان و سريع‌تر صورت مى‌گيرد (موقعيت کف دست متمايل به بيرون، عقب و پائين است و حالتى توگود دارد) ورود دست هيچ تأثير در پيشروى ندارد و فقط دست را در شرايطى قرار مى‌دهد که براى کشش مؤثر عمل نمايد.
|
|
| تجزيه و تحليل:
|
| عضله سهسر بازويى با انقباض خود موجب کشيده شدن کامل آرنج مى‌گردد. کف دست رو به بيرون قرار دارد و در نتيجه عضله تحت کتفى و گرد بزرگ موجب چرخش داخلى بازو از مفصل شانه مى‌شود. کف دست حالت گودى يا (Cup) مانند دارد که نتيجه انقباض ايزومتريکى عضلات تاکننده سطحى و عمقى مچ دست، تاکننده زند اعلايى مچ دستي، کف دستى طويل مىباشد.
|
|
| دستها در سطح آب قرار مى‌گيرند که نتيجه انقباض بخش قدامى عضله دلتوئيد، بخش ترقوه‌اى سينه‌اى بزرگ و عضله غرابى بازويى است که مسئول فلکشن يا تاشدن مفصل شانه هستند.
|
|
| کشش پائين دست (Down Sweep) |
|
| پس از اينکه دست از حد شانه‌ها گذشت شروع به سمت پائين و بيرون رفتن کرده و حرکتى دورانى را طى مى‌کند. آرنج شروع به شکستن کرده و از همين جا حرکت پيش‌برنده آغاز مى‌شود و اين نيرو از دستها تأمين مى‌گردد. چرخش کف دستها از بازو کمتر شده (چرخش خارجي) و به عقب متمايل مى‌گردد.
|
|
| در اين حالت دستها به عميق ترين نقطه خود رسيده و در اين مرحله شتاب حرکتى دستها بيشتر مى گردد و به مرحله بعد مى رسد. |
|
| تجزيه و تحليل:
|
| با رفتن دستها به طرفين و بيرون از بدن، عضلات سينه‌اى بزرگ پشتى بزرگ و گرد بزرگ فعاليت مى‌کنند. تاکننده‌هاى آرنج مانند: دوسر بازويي، بازويى قدامى و بازويى زند اعلايى انقباض قدرتمندى انجام مى‌دهند. با بازشدن دستها از مفصل شانه عضلات پشتى بزرگ، گرد بزرگ و سر دراز عضله سهسر منقبض شده تا دست به سمت پائين برود چرخش کف دست کمتر مى‌گردد و توسط عضلات سوپينيتور مانند دوسر بازويى و چرخش دهنده خارجى بازو انجام مى‌گردد.
|
|
| عضلات تاکننده مچ دست با انقباض ايزومتريکى خود کف دست را براى اعمال نيرو به آب نگه مى‌دارند و مچ دست تا حدود ۱۰ تا ۱۵ درجه خميدگى يا فلکشن دارد.
|
|
|
|
| در اين مرحله دست به خط ميان بدن نزديک مى‌شود. دستها در اين موقعيت به زير مفصل آرنج رسيده‌اند و کف دست متمايل به عقب، بالا و داخل مىباشد. همين طور که دستها به خط ميانى بدن مى‌رسند، به يکديگر کاملاً نزديک مى‌شوند در بعضى از شناگران فاصله دو دست در اين مرحله به چند سانتى‌متر مى‌رسد که اين انتهاى مرحله کشش داخلى دست است.
|
|
| شتاب حرکتى که ناشى از مرحله قبلى بود ادامه مى‌يابد. اين مرحله از کشش دست براى پيش رفتن بدن در آب به صورت قوى عمل مى‌کند.
|
|
| تجزيه و تحليل:
|
| شکل اصلى حرکت دست در اين مرحله به سمت داخل بدن مىباشد. عضلات دوسر بازويي، بازويى قدامي، بازويى زند اعلايى فلکشن بسيار قوى آرنج را در اين مرحله موجب مى‌شوند چرخش داخلى دست (بازو) و آداکشن بازو توسط عضله سينه‌اى بزرگ گرد بزرگ پشتى بزرگ، از مفصل شانه انجام مى‌شود. حرکت سوپينيشن ساعد از دو مفصل فوقانى و تحتانى توسط دوسر بازويى صورت مى‌گيرد.
|
|
|
|
| ادامه حرکت دست در مرحله کشش داخلى به حرکت دست براى مرحله بعد مى‌انحامد، در پايان مرحله قبلى دستها به هم خيلى نزديک شده بودند و از اين مرحله به بعد سمت حرکت عوض شده، از تمايل به داخل به متمايل شده به خارج تبديل مى‌گردند و آب را به سمت عقب و بالا و بطرف ران‌ها فشار مى‌دهند اين مسير عقب و بالارفتن ادامه مى‌يابد تا دستها به حد ران‌ها مى‌رسند و مفصل آرنج شروع به بازکردن نموده و نزديک‌شدن کامل مىباشد و اين پايان مرحله حرکت دستها، در زير آب است و شتاب حرکت دست به بالاترين نقطه خود رسيده. در پايان مرحله کشش بالايي، دستها قصد خروج از آب را دارند. شتاب پيشروى بدن در مرحله فشار آب به بالا و عقب داراى بيشترين سرعت مىباشد و اين به علت بالا کشيده (Lift) شدن بدن در مقابل نيروى مقاومت (Drag) مىباشد، چون حرکت دست دورانى مىباشد و فقط حالت ارسال آب به عقب را ندارد. (على‌الخصوص ضربه دوم پا در اين مرحله زده مى‌شود و بالاتنه به بالا کشيده شده و جلو مى‌افتد.)
|
|
| تجزيه و تحليل:
|
| کف دست مجدداً به بيرون متمايل مى‌شود که توسط عضلات درون گرداننده و درون گرداننده مدور از مفصل دو زند صورت مى‌گيرد. بازوها به عقب مى‌روند و اين کار اکستنشن استخوان بازو از مفصل شانه است.
|
|
| عضلات عمل‌کننده: پشتى بزرگ، گرد بزرگ، سر دراز عضله سهسر مىباشد. انقباض عضلات دلتوئيد قدامى و فوق خارى سبب مقدار کمى آبداکشن بازو مى‌شود. فلکسورهاى مچ دستى در آخرين مرحله با انقباض خود مچ را نگهدارى مى‌کنند تا با فشار به آب نيرو وارد سازد.
|
|
| حرکت دست در بيرون از آب (Recovery) |
|
| در انتهاى مرحله دست در زير آب بازو به داخل مى‌چرخد، آرنج‌ها سطح آب را مى‌شکافند و به دنبال آن دستها خارج مى‌شوند. و اين مطلب روشن مى‌سازد که دستها در هنگام خروج از آب از مفصل آرنج کاملاً کشيده نيستند، ولى هنگام جلورفتن در سطح آب به حالت کشيده درمى‌آيند. در ابتداء مرحله خروج دست از آب، تنه در حالت تقريباً کشيده (Extension) مىباشد. بازوها به سمت بيرون و بالاى سطح آب حرکت مى‌کنند و از هنگام رسيدن به راستاى شانه‌ها به سمت جلو و داخل (Inward) متمايل مى‌شوند. در هنگام حرکت در بالاى سطح آب دستها در حالت شُل و راحت باقى مى‌مانند. شانه‌ها از آب خارج مى‌شوند و با اينکار از مقاومت بيشتر جلوگيرى مى‌نمايند، درست در موقع رسيدن دست در جلوى شانه‌ها و ورود دستها به داخل آب آرنج‌ها دوباره کمى به حالت (فلکشن) درمى‌آيند و پس از ورود به آب صاف مى‌گردند.
|
|
| تجزيه و تحليل:
|
| تنه توسط عضلات راست‌کننده ستون مهره‌ها به حالت کشيده درمى‌آيد (على‌الخصوص موقعى که شناگر هواگيرى مى‌کند) دستها پس از خروج از آب توسط عضلات دلتويد قدامى بخش ترقوه‌اى سينه‌اى بزرگ، غرابى بازويي، عضله فوق خارى براى کمک به دلتوئيد در حرکت آبداکشن وارد عمل مى‌شود و دستها را در سطح آب حرکت مى‌دهد. عضله سهسر کار راست کردن و مستقيم نمودن مفصل آرنج را در سطح آب انجام مى‌دهد، در انتهاى حرکت (Recovery) قبل از ورود دست به آب، دستها چرخش داخلى پيدا مى‌کنند تا در جلو شانه‌ها وارد آب شوند و اين کار توسط سينه‌اى بزرگ و پشتى بزرگ انجام مى‌شود. در اين حرکت با خارج بودن دست از آب، شانه‌ها به بالا کشيده مى‌شود که توسط عضلات ذوذنقه و گشوه‌اى صورت گرفته و کتف را بالا مى‌کشند و در عين حال به کتف چرخش بالايى مى‌دهند.
|
|
| جمع‌بندى عضلات مهم عمل‌کننده در دست پروانه:
|
|
| ۱. پشتى بزرگ
|
| ۲. گرد بزرگ
|
|
| ۳. سينه‌اى بزرگ
|
|
| ۴. دوسر بازويى
|
|
| ۵. بازويى قدامى
|
|
| ۶. بازويى زند اعلايي
|
|
| ۷. سهسر بازويى
|
|
| ۸. دلتوئيد
|
|
| ۹. فلکسورهاى مچ دستي
|
|
| ۱۰. فوق خارى
|
|
| ۱۱. چرخش دهنده‌هاى داخلى ساعد
|
|
| ۱۲. چرخش دهنده‌هاى خارجى ساعد
|
|
| ۱۳. تحت کتفى
|
