نشانگرهای آلودگی هوا

بهترين نشانگرهاى وضع کلى آلودگى هوا عبارتند از: دى‌اکسيد گوگرد، دود و ذرات معلق، به‌شرح ذيل:

۱. دى‌اکسيد گوگرد:

در بسيارى از مناطق شهرى و صنعتى گاز دى‌اکسيد گوگرد يک مادهٔ آلايندهٔ عمده است. اين گاز از سوختن سوخت‌هاى نفتى و ذغال‌سنگ به‌وجود مى‌آيد تراکم آن در همهٔ بررسى‌هاى مربوط به آلودگى هوا برآورد مى‌شود.

۲. شاخص دود يا شاخص آلودگى (Soiling Index):

براى تعيين آن هوا را بر روى يک نوار کاغذى پالايش مى‌کنند و تراکم حاصله را با يک وسيلهٔ اندازه‌گيرى فتوالکتريک تعيين مى‌کنند و نتيجه به‌صورت واحد (‌Carbohydrate (Coh در نمونه‌اى از هوا به درازاى هزار فوت (۳۳۳ متر) بيان مى‌شود. شاخص دود براى بيان کيفيت هوا به‌صورت روزانه، هفتگى و يا فصلى نشان داده مى‌شود.

۳. ذرات معلق:

اين ذرات (مانند گرد و غبار و دوده) از وسايل گرمائى خانگى و صنايع توليد شده و يکى ديگر از نشانگرهاى سودمند براى نشان دادن آلودگى هوا هستند. اين نشانگر از اندازه‌گيرى گرد و غبار ته‌نشين شده و ريخته سودمند‌تر است. نتيجهٔ آزمايش برحسب ميلى‌گرم يا ميکروگرم ذرات معلق در هر متر مکعب هوا بيان مى‌شود.

چند پارامتر مهم ديگر براى تعيين آلودگى هوا عبارتند از:

- مونواکسيد کربن: نزديک به يازده درصد گازهاى خروجى وسايل نقليهٔ موتورى از اين گاز است.

- اکسيد‌کننده‌ها: اين مواد در نتيجهٔ اثر نور خورشيد بر بخارهاى خروجى وسايل نقليهٔ موتورى در شهرهائى به‌وجود مى‌آيد که آفتاب شديد و آلودگى به‌علت مواد خروجى از وسايل نقليهٔ موتورى بسيار باشد.

- دى‌اکسيد ازت: اگر اين مواد هم به مقدار زياد باشند خطرهاى بالقوهٔ بهداشتى هستند.

- سرب: سرب به بنزين موتور اضافه مى‌شود تا از تقّه زدن موتور جلوگيرى کند، سرب مى‌تواند در بدن متراکم شود و به‌دنبال آن افزايش مقدار سرب بدن به‌علت سرب خورده شده با آب و غذا پيش مى‌آيد. WHO در سال ۱۹۶۹ در نشريهٔ خود به‌نام ‌اندازه‌گيرى آلاينده‌هاى هوا روش‌هاى آزموده شده و مصوّب براى تعيين تراکم آلاينده‌هاى هوا را شرح داده است.