|
|
|
|
|
|
پرورش‌دهندگان طيور تجارتى از جمله شترمرغ بايستى در صورت مشاهده اسهال حتى به شکل خفيف، عوامل کوکسيديائى را مدنظر داشته باشند.
|
|
|
در مورد پرندگان جوان خصوصاً آنهائى‌که در بسترهاى مرطوب و يا محيط باز نگهدارى مى‌شوند، کوکسيديوز ممکن است سبب بروز خسارات گسترده‌اى شود ولى ممکن است شترمرغ‌هاى بالغ در برابر برخى سويه‌هاى کوکسيديا داراى ايمنيت باشند. از آنجا که هيمشه عفونت مجدد از طريق مدفوع خود پرنده صورت مى‌گيرد، لذا موارد آلودگى در پرندگانى که تحت شرايط مناسب و بهداشت کافى نگهدارى مى‌شوند بسيار نادرتر است. از نشانه‌هاى بيمارى مى‌توان به ضعف، عدم تمايل به غذا و آب و نيز اسهال کفي، خونى و يا موکوسى اشاره نمود. عفونت ممکن است سبب مرگ و مير پرندگان شود. در بررسى‌هائى کالبدگشائى تمام مراحل خفيف تا شديد عفونت روده ديده مى‌شود که در مورد هرگونهٔ کوکسيديائى شکل ضايعات متفاوت است.
|
|
|
از طريق آزمايشات مرتب مدفوع مى‌توان اووسيتس‌هاى (Oocyste) عفونى را پيدا کرد. درمان با سولفاکلرپيراسين (Sulfachorpyracine) و تولترازوريل Toltrazuril(بايکوکس) کاملاً موفق بوده است. قابل توجه آنکه کوکسيديوستات‌هاى يونوفر براى شترمرغ سمى هستند.
|
|
|
ايمنى در برابر يک سويه کوکسيديا در مقابل سويه‌هاى ديگر ايجاد محافظت نمى‌کند.
|
|
|
هيستومونيازيسHistomoniasis
|
|
|
اين بيمارى به نام سرسياه يا تورم روده کور و کبد(Typh;ohepatitis) نيز معروف است. علائم، اختصاصى نبوده و شامل خمودگى و بى‌حالي، پر و بال پريشان و کرکي، بال‌هاى آويزان و اسهال مى‌باشد که در ابتدا سفيد و در ادامه زرد متمايل به سبز يا زرد گوگردى مى‌شود. در پرندگان جوان عفونت شديد بوده و مى‌تواند با تلفات بالا همراه باشد. بيمارى از طريق هيستوموناس موجود در مدفوع پرندگان آلوده منتشر شده و باعث ظهور برآمدگى‌هاى سرسنجاقى در روده کور مى‌گردد.
|
|
|
در بررسى کالبدگشائى عفونت روده‌کور، تورم شديد روده و نقاط نکروزه برروى کبد به‌چشم مى‌خورد.
|
|
|
درمان با رونيدازول (Ronidazole) يا ديمتريدازول (Dimetridazole) صورت مى‌پذيرد. آزمايش مدفوع بايد به‌طور مرتب انجام شود و نيز ماهانه به مدت ۳ روز از داروى ديمرتيدازول در آب آشاميدنى به شکل پيشگيرى استفاده نمود.
|
|
|
کرم نوارى شترمرغ (هوتوينيا استروتيونيس، Houttuynia Struthionis)
|
|
|
اين انگل همانند ساير آلودگى‌ها جوجه‌ها را متأثر مى‌سازد. در پرندگان مسن، وضعيت بدنى نامطلوب، على‌رغم وجود جيره غذائى مناسب مى‌تواند دال بر حضور اين انگل باشد. اين کرم از جرب‌ها و حشرات به‌عنوان يک ميزبان اوليه استفاده مى‌کند. جوجه‌هاى مبتلا تحليل رفته و علائمى همچون خمودگى و بى‌حالي، کم‌خوني، اسهال خفيف و بالاخره حالت قوزکردگى را نشان مى‌دهند.
|
|
|
عامل بيمارى کرم پهنى است که به روده کوچک هجوم مى‌برد. قسمت‌هائى از کرک که دفع مى‌شوند عفونى بوده و به‌صورت قطعات کوچک سفيدرنگ در مدفوع پرنده قابل مشاهده هستند.
|
|
|
درمان با فواصل زمانى ۶ هفته توسط داروهاى زير امکان‌پذير است:
|
|
|
- نيکلوزاميد Niclosamide به ميزان ۱۰۰ ميلى‌گرم براى هر ۱ کيلوگرم وزن زنده پرنده.
|
|
|
- فن بندازول Fen Bendazole به ميزان ۲۵ ميلى‌گرم براى هر ۱ کيلوگرم وزن زنده پرنده.
|
|
|
- اکس فندازول Oxfendazole به ميزان ۵ ميلى‌گرم براى هر ۱ کيلوگرم وزن زنده پرنده.
|
|
|
- رزورانتول Resorantol به ميزان ۱۳۰ ميلى‌گرم براى هر ۱ کيلوگرم وزن زنده پرنده.
|
|
|
- داروى پرازيکوانتل Praziquantel ۵/۲ درصد نيز در برابر اين کرم مؤثر است. از درمان با داروهاى ضدکرم حاوى تيابندازول (Thiabendazole) يا مبندازول (Mebedazole) به دليل اثرات سمى آنها در شترمرغ بايستى قوياً پرهيز نمود.
|
|
|
کرم گرد شترمرغ (ليبيوسترونژيلوس داگلاس) Libiostrongylus Douglassi
|
|
|
اين نماتود موئى شکل، بدون رنگ يا قرمز تا قهوه‌اى بوده و تا يک سانتى‌متر طول داشته و به علت کوچکى بيش از حد با چشم غيرمسلح قابل مشاهده نيست. کرم کاملاً بالغ ترشحات غدد معدى را متوقف مى‌کند. پوشش معده عفونى و متورم شده و يک لايه محافظ ضخيم و موکوسى دور انگل را احاطه مى‌کند و شيره معدى مورد نياز جهت هضم مقدماتى غذا قادر به رسيدن به فضاى داخلى معده نبوده و در نتيجه محتويات آن فاسد مى‌شود (بيمارى معده گنديده، Rotten Stomach).
|
|
|
علائم بيمارى شبيه به علائم يبوست يعنى خمودگى و بى‌حالي، بى‌اشتهائي، سفتى مدفوع و عدم درخشندگى پرها مى‌باشد. مدفوع سفت و به شکل پلت است. ادرار غليظ بوده و بازدم پرنده بوى تعفن مى‌دهد.
|
|
|
تلفات در شترمرغ‌هاى جوان کمتر از ۸ ماه ممکن است به ۸۰ درصد برسد. آلودگى شديد ممکن است در عرض چند روز جوجه‌ها را تلف نمايد. نوزاد کرم با مدفوع خارج شده و پس از طى ۳ روز به مرحله عفونت‌زائى مى‌رسد. به همين علت، جمع‌آورى مداوم مدفوع جوجه‌ها خطر انتقال را کاهش مى‌دهد. تنها ميزبان اين انگل، شترمرغ مى‌باشد. پرندگان بالغ حتى در صورت آلودگى شديد ممکن است وضعيت به ظاهر سالمى داشته باشند. پرندگان بالغ حتى در صورت آلودگى شديد ممکن است وضعيت به ظاهر سالمى داشته باشند. در مدفوع پرندگان به ظاهر سالم تا ۶۰۰۰ تخم انگل در هر گرم کود شمارش شده است. آلودگى با کرم گرد را مى‌توان با پر کردن نيمى از يک ليوان با کود و آب و پوشاندن روى ليوان مورد آزمايش قرار داد. در صورت حضور نوزاد کرم بعد از ۲ روز مى‌توان آنها را در حاشيه بالائى ليوان مشاهده نمود.
|
|
|
کرم گرد شترمرغ يک انگل صحرائى و فوق‌العاده مقاوم بوده و مى‌تواند تا ۳ سال خارج از بدن ميزبان به زندگى خود ادامه دهد.
|
|
|
درمان مرتب پرندگان آلوده يا در معرض آلودگى ضرورت دارد. به‌منظور جلوگيرى از ايجاد مقاومت انگل در برابر دارو بايستى جوجه‌ها ابتدا در يک ماهگى و سپس در فواصل ۳ هفته تا سن ۴ ماهگى حداقل با دو قلم از داروهاى زير به شکل نوبتى مورد درمان قرار گيرند:
|
|
|
- ايورمکتين(Ivermectin ۲/۰ ميلى‌گرم براى هر کيلوگرم وزن بدن).
|
|
|
- فن بندازول (۱۵ ميلى‌گرم براى هر کيلوگرم وزن بدن).
|
|
|
- اکس فنبندازول (۵ ميلى‌گرم براى هر کيلوگرم وزن بدن).
|
|
|
- لواميزول (Levamisol) سبب اختلال در معده و روده شترمرغ شده و مقاومت نسبتاً سريعى در برابر آن ايجاد مى‌شود.
|
|
|
اکسيور Mav Worms و نماتودهاى ديگر
|
|
|
اکسيورها (گونه آسکاريديا) و گونه‌هاى ديگر نماتود مى‌توانند تمام دام‌ها از جمله شترمرغ را درگير نمايند. از آنجا که اغلب اين گونه‌ها به ميزبان اوليه‌اى نياز ندارند بنابراين در صورت درگير شدن گله خلاص شدن از آنها تقريباً غيرممکن است. در اغلب موارد مى‌توان آلودگى را تنها با مشاهده چند عدد کرم در مدفوع تشخيص داد.
|
|
|
با درمان مرتب به‌‌وسيله داروهاى ضد کرم فوق‌الاشاره مى‌توان گله را پاک نگاه داشت (تغيير نوع دارو به‌طور نوبتى جهت جلوگيرى از ايجاد مقاومت فراموش نگردد). اين داروها به کنترل آلودگى‌هاى قبلى نيز کمک مى‌نمايند.
|
