چنگ‌شدن قاعدگی

ـ چه وقت به پزشک مراجعه کنیم:

۱. چنگ‌شدن به‌قدری شدید است که مانع انجام کار و فعالیت‌های روزانه می‌شود.

۲. چنگ شدن با تهوع، سردرد، اسهال و استفراغ همراه است.

۳. خونریزی شدید است و بیش از یک روز لختهٔ خون دفع کرده‌اید.

۴. چنگ‌شدن شدید است و قرص ضدبارداری مصرف می‌کنید.

۵. چنگ‌شدن‌های دردناک به‌طور ناگهانی در نوجوانی شروع می‌شود.

۶. چنگ‌شدن با خوردن آسپیرین یا ایبوپروفن خوب نمی‌شود.

۷. قاعدگی تازه شروع شده و اولین یا دومین قاعدگی ایجاد چنگ شدن شدید می‌کند.

ـ چنگ‌شدن قاعدگی نشانهٔ چیست:

چنگ‌شدن یکی از اجزای چرخهٔ قاعدگی است و هر ماه همراه با آن می‌آید. جای تعجب است که این پدیدهٔ طبیعی و ماهانه با ناراحتی همراه است. علت آن تولید هورمون‌هائی به‌نام پروستاگلاندین‌ها است که با منقبض کردن زهدان آن را وارد به ریختن لایهٔ داخلی خود می‌کنند. زهدان برای ایجاد قاعدگی منقبض می‌شود و این کار باعث چنگ‌شدن می‌گردد.

خوشبختانه، در بیشتر مواقع، این چنگ‌شدن خفیف است. ۵۰ درصد زنان، معمولاً در سه سال اول شروع قاعدگی، دچار چنگ شدن می‌گردند. شدت درد این چنگ‌شدن به مقدار تولید پروستاگلاندین در بدن دارد. اما اگر چنگ‌شدن شدید و طولانی است، ممکن است دلیل دیگری داشته باشد. شاید پوشش درونی زهدان بیش از حد رشد کرده است - که آن را آندومتریوز می‌نامند. در این حالت چنگ‌شدن بسیار شدید می‌شود.

یا اگر چنگ‌شدن هنگام قاعدگی شدیدتر از معمول است، احتمال دارد که زهدان لخته‌های خونی ناشی از فیبروئید را دفع می‌کند؛ فیبروئیدها تومورهای ماهیچه‌ای خوش‌خیم زهدان هستند. گاهی نیز چنگ‌شدن نشانهٔ سقط یک آبستنی تشخیص داده نشده است.

ـ درمان چنگ‌شدن قاعدگی:

اگر عادت ماهانهٔ شما با چنگ‌شدن همراه است، با رعاین نکات زیر تحمل آن را آسان‌تر کنید. ورزش کنید. ورزش نه تنها با آزاد کردن مسکن‌های طبیعی بدن (اندورفین‌ها) درد را کم می‌کند، بلکه باعث پرت‌شدن حواس از آن هم می‌گردد. شنا مفیدترین و بی‌خطرترین ورزش برای درمان چنگ‌شدن قاعدگی است.

نرمش کنید. اگر چنگ‌شدن به‌قدری شدید است که فکر شنا را هم نمی‌توانید بکنید، انجام نرمش ملایم زیر ماهیچه‌های باعث چنگ‌شدن را شل می‌کند. به پشت دراز بکشید و با خم کردن زانوان کف پاها را روی زمین بگذارید. کف دست‌ها را نیز در دو طرف بدن روی زمین قرار دهید. ده‌بار شکم خود را بالا و پائین ببرید و وقتی آن را بلند می‌کنید، نفس سریع و کوتاهی بکشید. این کار را پنج بار تکرار کنید و بین هر بار تمرین استراحت کنید (چون تنفس کوتاه و سطحی باعث سرگیجه می‌شود). سپس چیز نرم و سنگینی، مثل یک کتاب قطور، روی شکم بگذارید و به‌آهستگی از بینی نفس بکشید تا سینه و شکم پر از هوا شود و کتاب را بال ببرد. تا پنج بشمارید و بگذارید کتاب به‌آرامی پائین بیاید. حالا شکم را منقبض کرده و تا پنج بشمارید. چند دقیقه این کار را ادامه دهید. فشار ناشی از سنگینی کتاب به رفع گرفتگی ماهیچه‌های شکم کمک می‌کند.

آن را گرم کنید. گرما شکم چنگ‌شده را راحت‌تر می‌کند. گذاشتن کیسهٔ آب‌گرم روی شکم جریان خون زهدان را بیشتر کرده و تراکم مواد شیمیائی عامل چنگ‌شدن را کاهش می‌دهد. مدت ۱۵ دقیقه در وان آب‌گرم دراز بکشید یا کیسهٔ آب‌گرم روی شکم بگذارید. یا از پمادهای گرم‌کننده استفاده کنید. ولی هیچ‌گاه پماد و کیسهٔ آب‌گرم را با هم استفاده نکنید، چون باعث سوختگی شدید می‌گردد. خوردن مایعات گرم نیز مفید است.

یخ بگذارید. در برخی زنان، سرما بهتر از گرما چنگ‌شدن را رفع می‌کند. در این موارد، گذاشتن ۱۵ تا ۲۰ دقیقه کیسهٔ یخ روی شکم با انقباض رگ‌های خونی چنگ‌شدن را تسکین می‌دهد. کلسیم بخورید. اگر رژیم غذائی شما بیشتر از غذاهای کم‌ کلسیم مثل میوه‌ها و سبزیجات است، ماست کم‌چربی و شیر کم‌چربی بخورید.

لااقل در چهار بررسی جداگانه نشان داده شده است که کلسیم چنگ‌شدن قاعدگی را تسکین می‌دهد. در زنانی که به‌طور روزانه کلسیم مصرف کرده‌اند، نه تنها درد کمتر شده است، بلکه احتباس آب کاهش یافته و حال عمومی بهتر شده است. یک فنجان ماست کم چربی حدود ۴۰۰ میلی‌گرم و یک فنجان شیر کم‌چربی حدود ۳۰۰ میلی‌گرم کلسیم دارد.

خود را سرگرم کنید. فعالیت‌های عادی خود را کنار نگذارید. اگر برخیزید و کمی تحرک نشان دهید، حواستان از چنگ‌شدن پرت شده و درد آرام می‌گیرد. آرامش داشته باشید. اضطراب درد را تا ۳۰ درصد زیاد می‌کند. سعی کنید چیزی را که باعث آرام شدنتان می‌شود مصرف کنید. اگر چای، شیرداغ، یا حتی شکلات آرامتان می‌کند از خوردن آنها خودداری نکنید.

ایبوپروفن بخورید. گرچه هورمون پروستاگلاندین همراه طبیعی فرایند قاعدگی است، اما برخی زنان به آن حساسیت زیادی نشان می‌‌دهند. ایبوپروفن از موثرترین مهار‌کننده‌های پروستاگلاندین است. زمان در کنترل درد چنگ‌شدن مهم است. هرچه‌ زودتر دارو بخورید، نتیجهٔ اثر آن بهتر خواهد بود. با اولین نشانهٔ شروع قاعدگی ایبوپروفن را با غذا بخورید. معمولاً خوردن دارو در یک یا دو روز شروع قاعدگی کافی است.

از پزشک کمک بگیرید. اگر با همهٔ این درمان‌ها هر ماه دچار ناراحتی چنگ‌شدن دارید، با پزشک مشورت کنید. او ممکن است یکی از درمان‌های زیر را توصیه کند. دارو بخورید. داروهای ضد التهاب و ضددرد غیر استروئیدی مؤثرترین آنها در تسکین درد چنگ‌شدن قاعدگی هستند، چون خیلی زود جذب بدن می‌شوند. اگر می‌دانید فردا قاعدگی شروع می‌شود و منتظر چنگ‌شدن شدید هستید، امشب قبل از خوابیدن دارو را بخورید.

از پسخورد زیستی کمک بگیرید. اگر درمان غیرداروئی را ترجیح ‌می‌دهید، روان‌شناس یا روان‌پزشک می‌تواند روش پسخورد زیستی را به شما آموزش دهد. در روش پسخورد زیستی از نمایشگری استفاده می‌شود که زمان‌گرفتگی و شل‌شدن ماهیچه‌ها را مشخص می‌کند و شما به‌تدریج راه شل‌شدن ماهیچه‌ها را یاد خواهید گرفت. زنانی که این روش را به‌کار گرفته‌‌اند موفقیت زیادی در کنترل درد ناشی از چنگ شدن قاعدگی داشته‌اند. در چند روز اواسط دورهٔ ماهانه این روش را یاد بگیرید. تا هنگام شروع قاعدگی بتوانید چنگ‌شدن را کنترل کنید. رجوع کنید به: درد لگن.