دندان‌ها

تاريخ و ترتيب بيرون آمدن دندان‌هاى شيرى اطفال بسيار متفاوت است. نوزادانى که شير مادر مى‌خورند، وزدتر از سايرين دندان در مى‌آورند. حتى ديده شده است که پاره‌اى از اين نوزادان از ۳ ماهگى دندان در آورده‌اند. و بسيار اتفاق افتاده که نوزادانى کاملاً سالم تا ۸ ـ ۹ ماهگى يا حتى ديرتر دندان در نياورده‌اند. زمينهٔ خانوادگى زود يا دير دندان در آوردن هم عامل مؤثر است.

با توجه به شکل‌هاى زير مى‌بينيد که معمولاً دندان‌ها به چه ترتيبى و در چه سنى بيرون مى‌آيند. به اين ترتيب است که بين ۶ ماهگى تا ۲ سال و ۶ ماهگى، بيست دندان شيرى در مى‌آيند.

دو دندان پيشين تحتانى معمولاً در حدود ۴ ـ ۵ ماهگى بيرون مى‌آيند، ولى سن بيرون آمدن آنها در اطفال مختلف فرق مى‌کند.

سپس بين ۴ تا ۶ ماهگى دندان‌هاى پيشين فوقانى بيرون مى‌آيند.

معمولاً بين ۶ ماهگى تا يک سالگى، دو دندان پيشين حانبى فوقانى بيرون مى‌آيند.

از چه سنى کودک مى‌تواند مسواک بزند؟ کودک از حدود ۲ تا ۵/۲ سالگى مى‌تواند مسواک زدن را فرا گيرد. به اين منظور در برابر او دندان‌هاى خود را مسواک بزنيد. او مايل است از شما تقليد کند. در آغاز شايد خيلى موفق نباشد، و تا پيش از ۵ سالگى هم نبايد روى سودمندى کار او حساب کنيد، ولى عادت کردن به اين کار مهم است.

بايد بدانيد که شيوهٔ مسواک زدن دست کم به اندازهٔ خمير دندان اهميت دارد و لازم است با دقت و براى مدت دو دقيقه پشت و جلو دندان‌ها را از بالا به پائين مسواک بزنيم. دربارهٔ اثر پيشگيرى 'فلئور' از فساد دندان بحث‌هاى زيادى کرده‌اند، ولى امروزه همه معتقد هستند که در اين باره ديگر ترديدى نيست و روز‌به‌روز استفاده از خمير دندان‌ها حاوى فلئور رايج‌تر مى‌شود. پزشک فلئور را به‌صورت قرص يا قطره تحويز مى‌کند که بايد پس از يک ماهگى به طفل بدهيد.

- مراقبت از دندان‌ها:

از ۳ سالگى به‌بعد، حتى اگر هيچ نشانهٔ غيرعادى مشاهده نکرديد، سالى يک‌بار فرزندتان را نزد دندانپزشک ببريد. مراقبت نکردن از دندان‌ها اثرات سوئى روى سلامتى مى‌گذارد.

سپس نوبت بيرون آمدن دو پيشين جانبى تحتانى است.

از ۱۲ تا ۱۸ ماهگى، چهار آسياى کوچک مى‌رويند.

از ۱۸ ماهگى تا ۲ سالگى چهار دندان نيش بيرون مى‌آيند.

از ۲۴ تا ۳۰ ماهگى ۴ دندان دوم آسياى کوچک مى‌رويند.

مراقب از دندان‌هاى طفل را بايد خيلى زود شروع کنيد، ولى پزشکان زودتر از ۱۰ سالگى به مسائل مربوط به زيبائى دندان‌ها و اورتودنسى (اگر لازم باشند) نمى‌پردازند.

- آنچه به دندان‌ها آسيب مى‌رساند:

پيش‌تر هم گفته‌ام و تکرار مى‌کنم که آب‌نبات و شيرينى‌هاى مختلف دشمن دندان‌هاى فرزندان شما هستند. اين مواد به دندا‌ن‌ها مى‌چسبند و در فاصلهٔ آنها بقايائى اسيدى برجا مى‌گذارند که باعث فساد دندان مى‌شوند. شيرينى خوردن به ويژه در فاصلهٔ وعده‌هاى غذا بسيار مضر است. حداکثر آسيب وقتى به دندان وارد مى‌آيد که شيرينى را درست پيش از خواب در اختيار کودک بگذاريد. شيشهٔ شير پيش از خواب نيز همين حالت را دارد و به‌هيچ وجه توصيه نمى‌شود.

در زير ترتيب افتادن دندان‌هاى شيرى و بيرون آمدن دندان‌هاى دائمى آمده است.

	افتادن دندان‌هاى شيرى						بيرون آمدن دندا‌هاى دائمى
	۶ - ۸ سالگى			پيشين			۶ - ۸ سالگى
	۷ - ۹ سالگى			پيشين جانبى			۷ - ۹ سالگى
	۹ ـ ۱۲ سالگى			نيش‌ها			۹ ـ ۱۲ سالگى
	۱۰ ـ ۱۲ سالگى			نخستين آسياهاى شيرى			-
	۱۰ ـ ۱۲ سالگى			دومين آسياهاى شيرى			-
	-			نخستين آسياهاى کوچک			۱۰ ـ ۱۲ سالگى
	-			دومين آسياهاى کوچک			۱۰ ـ ۱۲ سالگى
	-			نخستين آسياهاى بزرگ			۶ - ۷ سالگى
	-			دومين آسياهاى بزرگ			۱۱ ـ ۱۳
	-			عقل			۱۷ ـ ۲۱ سالگى