در مرثیه‌ی قدوة الحکماء کافی‌الدین عم خویش

خرمی در جوهر عالم نخواهی یافتن		مردمی در گوهر آدم نخواهی یافتن
روی در دیوار عزلت کن، در هم دم مزن		کاندرین غم‌خانه کس همدم نخواهی یافتن
تا درون چار طاق خیمه‌ی پیروزه‌ای		طبع را بی‌چار میخ غم نخواهی یافتن
پای در دامان غم کش کز طراز بی‌غمی		آستین دست کس معلم نخواهی یافتن
آه را در تنگنای لب به زندان کن از آنک		ماجرای درد را محرم نخواهی یافتن
با جراحت چون بهایم ساز در بی‌مرهمی		کز جهان مردمی مرهم نخواهی یافتن
نیک عهدی در زمین شد جامه‌ی جان چاک زن		کز فلک زین صعبتر ماتم نخواهی یافتن
از وفا رنگی نیابی در نگارستان چرخ		رنگ خود بگذار، بویی هم نخواهی یافتن
هر زمان از هاتفی آواز می‌آید تو را		کاندر این مرکز دل خرم نخواهی یافتن
قاف تا قاف جهان بینی شب وحشت چنانک		تا دم صورش سپیده‌دم نخواهی یافتن
تاج دولت بایدت زر سلامت جوی لیک		آن زر اندر بوته‌ی عالم نخواهی یافتن
تا چو هدهد تاجداری بایدت در حلق دل		طوطی آسا طوق آتش کم نخواهی یافتن
خشک‌سال آرزو را فتح باب از دیده ساز		کان گلستان را ازین به نم نخواهی یافتن
حلقه‌ی تنگ است درگاه جهان را لاجرم		تا در اویی قامتت بی‌خم نخواهی یافتن
جان نالان را به داروخانه‌ی گردون مبر		کز کفش جان داروی بی‌سم نخواهی یافتن
عافیت زان عالم است اینجا مجوی از بهر آنک		نوش زنبور از دم ارقم نخواهی یافتن
های خاقانی، بنای عمر بر یخ کرده‌اند		زو فقع مگشای چون محکم نخواهی یافتن
دهر گو در خون نشین و چرخ گو در خاک شو		چون ازین و آن وجود عم نخواهی یافتن
فیلسوف اعظم و حرز امم کز روی وهم		جای او جز گنبد اعظم نخواهی یافتن
دفتر حکمت بر آتش نه که او چون باد شد		جام را بر سنگ زن چو جم نخواهی یافتن
رخش دانش را ببر دنبال و پی برکش ازآنک		هفت خوان عقل را رستم نخواهی یافتن
چرخ طفل مکتب او بود و او پیر خرد		لیکن از پیران چنو معظم نخواهی یافتن
صد هزاران خاتم ار خواهی توانی یافت لیک		نقش جم بر هیچ‌یک خاتم نخواهی یافتن
چشم ما خون دل و خون جگر از بس که ریخت		اکحل و شریان ما را دم نخواهی یافتن
سوخت کیوان از دریغ او چنان کورا دگر		بر نگار این کهن طارم نخواهی یافتن
مشتری از بس کز این غم ریخت خون اندر کنار		مصحفش را جز به خون معجم نخواهی یافتن
از دریغ آنکه روح و جسم او از هم گسست		چار ارکان را دگر باهم نخواهی یافتن