خود را دوست داشتن

آيا خودتان را دوست داريد؟ آيا مى‌دانيد خودتان را فردى خوشايند، صميمى و جذاب توصيف کنيد؟ و آيا آماده هستيد که خودتان را به کسى سفارش کنيد؟ ممکن است اين سؤالات عجيب به‌نظر برسند، اما واقعيتى را منعکس مى‌کنند که همه خودبه‌خود و با بينش آن را مى‌شناسيم. هر فردى مى‌داند که نظرات او دربارهٔ خودش، الزاماً خنثى نيست. اين نظرات بر ارزيابى فرد از ويژگى‌هاى شخصي، تحت عناوين قوّت‌ها و ضعف‌ها، محاسن و معايب، استوار هستند و به احساسات کم و بيش مثبت نسبت به خود منجر مى‌شوند. اين کار به خصيصه‌اى مى‌انجامد که آن را عزت نفس ناميده‌ايم. براى اندازه‌گيرى عزت نفس، آزمون‌‌هاى زيادى تهيه شده است. در چارچوب زير نمونه‌اى از آنها در اختيار شما قرار مى‌گيرد.

چارچوب مقياس عزت نفس روزنبرگ (Rosenberg,s Self-Esteem Scale)
هر يک از عبارت‌هاى زير را به دقت بخوانيد. به هر عبارتى که دربارهٔ شما صدق مى‌کند پاسخ 'موافق' و به هر عبارتى که دربارهٔ شما صدق نمى‌کند، پاسخ 'مخالف' بدهيد.
موافق	مخالف
۱. احساس مى‌کنم شخص باارزشى هستم؛ حداقل مساوى با ديگران.	□		□
۲. احساس مى‌کنم که ويژگى‌هاى خوب زيادى دارم.	□		□
۳. مى‌توانم به خوبى اکثر مردم کارها را انجام دهم.	□		□
۴. نسبت به خودم نگرش مثبت دارم.	□		□
۵. به‌طور کلي، از خودم راضى هستم.	□		□
۶. احساس مى‌کنم چيز زيادى ندارم که به آنها افتخار مى‌کنم.	□		□
۷. با در نظر گرفتن همهٔ جوانب، فکر مى‌کنم شکست خورده‌ام.	□		□
۸. اى کاش مى‌توانستم احترام بيشترى به خودم قائل شوم.	□		□
۹. گاهى احساس مى‌کنم بى‌فايده هستم.	□		□
۱۰. گاهى فکر مى‌کنم که اصلاً نمى‌توانم کارى انجام دهم.	□		□
جمع کل نمرات

-نمره‌گذارى:

- پاسخ موافق به هر يک از عبارت‌هاى ۱ تا ۵، ۱+ دريافت مى‌کند.

- پاسخ مخالف به هر يک از عبارت‌هاى ۱ تا ۵، ۱- دريافت مى‌کند.

- پاسخ موافق به هر يک از عبارت‌هاى ۶ تا ۱۰، ۱- دريافت مى‌کند.

- پاسخ مخالف به هر يک از عبارت‌هاى ۶ تا ۱۰، ۱+ دريافت مى‌کند.

- تفسير نتايج:

جمع جبرى کل نمرات را به‌دست آوريد. نمرهٔ بالاتر از صفر نشان‌دهندهٔ عزت نفس بالا و نمرهٔ پائين‌تر از صفر نشان‌دهندهٔ عزت نفس پائين است. نمرهٔ ۱۰+ نشان‌دهندهٔ عزت نفس خيلى بالا و نمرهٔ ۱۰- نشان‌دهندهٔ عزت نفس خيلى پائين است. بنابراين، هرچه نمره بالاتر باشد، به همان اندازه سطح عزت نفس بالاتر خواهد بود.

مى‌دانيم که فرد به خودپندارهٔ ثابت، حتيٰ اگر منفى باشد، نياز دارد. با اين همه، اضافه کرديم که تصوير ذهنى خيلى منفى از خود مى‌تواند براى سازگارى اجتماعى زيان‌آور باشد. به‌نظر مى‌رسد که انسان‌ها دوست دارند عزت نفس خود را در سطح نسبتاً بالائى نگه دارند. اگر قبول کنيم که تصوير ذهنى منفي، به محض برقراري، تمايل دارد دائمى باشد، اين واقعيت ‌را نيز بايد بپذيريم که آنچه در توان داريم، به‌کار مى‌گيريم تا از افتادن به دام تصوير ذهنى منفى دور باشيم.