۱۵۰۰ ق.م. کتابخانه اوگاریت

شهر اوگاريت در نزديکى رازقيه شهر ساحلى سوريه قرار داشت. اين شهر در تقاطع راه‌هاى تجارى و برخوردار از عوامل مؤثر در تمدن آن روزگار بوده است. تاجران، سياستمداران، کاهنان و ديگر پيشه‌وران متنفذ مصر و سرزمين‌هاى هيتى بابلى و آشورى و کنعانى و قبرسى‌ها در اوگاريت جامعه شرقى ايجاد کرده و در خيابان‌هاى اين شهر حضورى ممتاز و بارز داشتند. اوگاريت تنها يک مرکز بازرگانى نبوده بلکه در آن يافته‌هاى علمى ديگر شهرها نيز در دسترس همگان قرار مى‌گرفته است.

در سال ۱۹۳۹ يک هيئت فرانسوى زير نظر ک.شافير در حفارى‌ها، گنجينه‌اى يافتند که نمى‌توان بر آن بهائى نهاد. از اشياء به ‌دست آمده گِل‌نوشته‌هاى فراوانى يافت مى‌شد که به حروف ميخى به زبان اوگاريتى که تا آن زمان ناشناخته بود نقش داشت. شهر اوگاريت در نيمه دوم از هزاره دوم بيشترين شکوفائى اقتصادى و فرهنگى خود را پشت سر مى‌نهاد. اين گِل‌نوشته‌ها متون ادبي، قانونى و علمى را در بر داشتند. در اوگاريت بخش وسيعى از نوآورى‌هاى هزاران ساله خاورميانه جمع شده بود. اوگاريت‌ها حروف ميخى را محدود و شمار آن از سى حرف تجاوز نمى‌کرد. بدين‌سان آنها توانستند يکى از کهن‌ترين نوشتارهاى صوتى را در جهان پايه‌گذارى کنند. اين الفبائى است که تاريخ آن به قرن پانزدهم قبل از ميلاد مى‌رسد.

در کاوش‌هاى سال ۱۹۲۹ يک کتابخانه در همان ساختمان کشف شد. اين کتابخانه محل سکونت وزير دفتر کاهنان اوگاريت بوده است. در اين کتابخانه کتاب‌هاى دينى و فرهنگى و ادبى بسيارى يافتند. باستان‌شناسان هنوز نتوانستند کتابخانه رسمى يا مرکز اسناد اين شهر را کشف کنند. غير از کتابخانه‌هاى دولتى کتابخانه‌هاى شخصى مهم همانند امروز وجود داشت. در سال ۱۹۵۹ کتابخانه ديگرى در اين شهر کشف کردند که در آن معجم‌هاى فراوان و متون فلکى و ادبى متعددى يافتند که در بخشى از آنها داستان معروف سومرى - بابلى گيلگامِش به چشم مى‌خورد. در سال ۱۹۶۲ کتابخانه خصوصى ديگرى در نزديکى شهر آکراپول کشف شد که حاوى نوشتارهاى قانونى و علمى بود. اين کتابخانه به يکى از کارمندان بلندپايه حکومت تعلق داشت. در اين کتابخانه مجموعه‌هائى فراوان از گِل‌نوشته‌ها قرار دارد. اين نشان مى‌دهد که نوشته‌هاى کُلّى يا کتاب آن روز در ميان طبقه‌هاى تحصيل‌‌کرده از جايگاهى ارزشمند برخوردار بوده است. دانشمندان امروز مى‌گويند که اوگاريت در تاريخ کتابت و کتاب و کتابخانه از جايگاه والا برخوردار بوده است. شهر اوگاريت به ‌دست اقوام بحرى نابود شد.