گلو درد

ـ چه وقت به پزشک مراجعه کنیم:

۱. چند بار گلو درد داشته‌اید و نزد پزشک نرفته‌اید.

۲. با گلو درد چرکی یا مونونوکلئوز عفونی تماس داشته‌اید یا این بیماری‌ها شایع هستند.

۳. سابقهٔ تب روماتیسمی وجود دارد.

۴. دانه‌های قرمز شن مانند روی تنه دیده می‌شود.

۵. تب بالاتر از ۳۸ درجه سانتی‌گراد، اشکال در بلع، تورم غدد لنفاوی گردن، یا لکه‌های سفید روی لوزه‌ها یا در جای آنها وجود دارد.

ـ گلو درد نشانهٔ چیست:

وقتی گلویتان درد می‌گیرد، معمولاً نشانهء وجود التهاب در جائی بین پشت زبان و حنجره است. یکی از علل این التهاب تنفس از راه دهان به‌علت احتقان بینی است یا اینکه کمی اسید معده به درون مری خزیده است. اگر سیگار می‌کشید یا در کنار یک سیگاری زندگی یا کار می‌کنید هم ممکن است دچار گلو درد شوید. بخار مواد شیمیائی در محیط یا تماس با یک ماده آلرژی‌زا هم گلو درد می‌آورند. خشکی بیش از حد هوای اتاق در زمستان نیز گلو را تحریک کرده و به‌درد می‌آورد. گلو درد ممکن است ناشی از عفونت‌هائی مثل مونونوکلئوز یا گلو درد استرپتوکوکی (چرکی) باشد.

ـ درمان گلو درد:

با بینی نفس بکشید. اگر بینیتان گرفته است، بدون شک از دهان نفس می‌کشید، که این کار گلو را خشک و تحریک می‌کند. درمان التهاب بینی برای تسهیل تنفس از راه آن گلو درد را از بین می‌برد. (به بخش گرفتگی بینی، مراجعه کنید). هوا را مرطوب کنید. گذاشتن دستگاه مرطوب کنندهٔ هوا در اتاق خواب، مخصوصاً در فصل زمستان که دستگاه‌های گرمایش روشن هستند، در آرام کردن گلو درد موثر است.

آب بخورید. وقتی دچار گلو درد هستید، با هر وعده غذا و قبل از خواب یک لیوان آب اضافی بنوشید. این کار گلو را کمتر مستعد آسیب می‌کند. غرغره کنید. غرغره کردن آب نمک گلو درد را کمی تسکین می‌دهد. ۵/۱ قاشق مرباخوری نمک را در یک لیتر آب حل کرده و چندین بار در طی روز غرغره کنید. سیگار نکشید. دود سیگار نه تنها باعث گلو درد می‌شود، بلکه گاهی به سرطان گلو هم منجر می‌گردد. سیگار نکشید و از افراد سیگاری بپرهیزید تا دود آن باعث التهاب گلویتان نشود.

گلدان در خانه بگذارید. بخارهای شیمیائی ناشی از چسب‌ها، فرش‌ها، و مبلمان تازه در هوا پراکنده شده و ناراحتی‌های جسمانی، از جمله گلو درد، ایجاد می‌کنند. اخیراً معماران و سازندگان خانه‌ها بعد از اتمام بنا، دو هفته پیش از اسکان دمای ۳۲ درجهٔ سانتی‌گراد به کل ساختمان می‌‌دهند تا بخار چسب‌ها خارج شود.

اما شما که نمی‌توانید آپارتمانتان را در اجاق بگذارید. راه حل این است که چند گیاه آپارتمانی در خانه نگاه دارید و از بازکردن پنجره‌ها برای جریان هوای کافی کمک بگیریدو این گیاهان سموم پراکنده در هوا را جذب می‌کنند. سوزش دل را درمان کنید. حتی اگر علائم سوزش دل نداشته باشید، باز ممکن است گلو دردتان ناشی از برگشت اسید معده در هنگام خواب باشد. (به بخش‌های سوزش دل و ترش کردن مراجعه کنید.)

تسکین گلو درد. گلو درد به هر علتی باشد، شما می‌خواهید درد آن کمتر شود. قرص مکیدنی بخورید. انواعی از قرص‌های مکیدنی برای تسکین گلو درد وجود دارد. برخی پزشکان نوع منتول‌دار آن را توصیه می‌کنند که هم میکروب‌های سطحی را می‌کشد هم درد را کم می‌کند. گلو را نرم کنید. مرهم‌های دارای لعاب پوششی بر گلوی ملتهب کشیده و آن را نرم می‌کند. مثلاً مرهم پوست نارون اثر خوبی در نرم کردن گلو دارد و اخیراً به‌صورت قرص‌های مکیدنی تهیه شده است.

دم کردهٔ چای ریشهٔ گل ختمی و ریشهٔ گل ماهور هم مفید است و اگر به آن عسل هم اضافه کنید، گلو بسیار آرام‌تر می‌شود. مسکن بخورید. مسکن‌هائی مثل استامینوفن یا ایبوپروفن درد گلو را تسکین می‌دهند. اما به بچه‌ها و نوجوانان آسپیرین ندهید، چون اگر به آنفلونزا یا آبله مرغان یا هر تب دیگری مبتلا باشند، ممکن است دچار یک بیماری عصیب خطرناک به نام نشانگان رای شوند.

گلو درد چرکی. عفونت گلو درد استرپتوکوکی گرچه بسیار شایع است، ولی در تشخیص گمراه کننده نیز هست. این گلو درد باید حتماً درمان کامل شود، چون در غیر این‌صورت، برای قلب خطرناک می‌شود. به همین دلیل گفته می‌شود هر گلو دردی را باید به پزشک نشان داد. اگر هر یک از علائم تب، لکه‌های سفید در ناحیهٔ لوزه‌ها، التهاب غدد لنفاوی گردن، یا اختلال بلع داشته باشید، پزشک به گلو درد استرپتوکوکی مشکوک می‌شود.

آزمایش کنید. آزمایش خون و کشت گلو برای تشخیص وجود عفونت استرپتوکوکی یا ویروسی پزشک را کمک می‌کند، ولی کشت همیشه قابل اطمینان نیست. مثلاً عفونت مونونوکلئوز ممکن است دو هفته بعد در کشت ظاهر شود. به‌همین دلیل پزشک ممکن است از شما بخواهد چند بار دیگر برای آزمایش مراجعه کنید.

دورهٔ درمان را کامل کنید. مهم‌ترین بخش درمان گلو درد چرکی کامل کردن دورهٔ درمان با آنتی‌بیوتیک است. حتی اگر احساس کردید که خوب شده‌اید، باید تا به آخر تمام آنتی‌بیوتیک‌های تجویز شده را بخورید یا تزریق کنید. دورهٔ درمان معمولاً ده روز مصرف اریترومایسین یا پنی‌سیلین است. سرایت بیماری معمولاً ۲۴ تا ۳۶ ساعت پس از شروع درمان از بین می‌رود، ولی درمان باید تا آخر ادامه یابد، چون باکتری‌ها هنوز از بین نرفته‌اند.

سرخود آنتی‌بیوتیک نخورید. در خوردن آنتی‌بیوتیک باید دقت کرد و فقط دستور پزشک را انجام داد. خوردن آنتی‌بیوتیک‌هائی مثل آمپی‌سیلین یا آموکسی‌سیلین برای درمان گلودرد چرکی درست نیست؛ و در صورت وجود مونونوکلئوز تشخیص داده نشده، موجب بروز دانه‌های پوستی می‌گردند که شبیه به حساسیت به پنی‌سیلین است و باعث اشتباه می‌شود.